«ΔΙΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ»
Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ
“COMBAT”, 29 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1944
Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου Copyright: Christos P. Papachristopoulos
Σημείωμα του μεταφραστή: Το κείμενο αυτό πρέπει να αναγνωστεί σε συνδυασμό με όλα τα άρθρα περί Συντάγματος, Βασιλείας και Χριστιανισμού σε άμεση σχέση και σύνδεση με την ενότητα περί Ρεαλισμού και Ισπανίας. Βλ. και τα κείμενα «Η ΕΠΙΛΟΓΗ», «ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ» και «Η ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ». Πρέπει να ληφθεί υπόψιν και το άρθρο που έχει αφιερωθεί στον δημοσιογράφο René Leynaud με τίτλο «Η ΣΑΡΚΑ», δεδομένου ότι ο Gaston Bergery (1892-1974) υπήρξε ιδρυτής της εφημερίδας «La Flèche», δηλ. «Η Σάρκα»: ήταν δικηγόρος, το 1940 ίδρυσε το Μέτωπο κατά του Φασισμού, υποστήριξε όμως τον Πεταίν και διορίστηκε πρέσβης του καθεστώτος Vichy στην Μόσχα και στην Άγκυρα αλλά αθωώθηκε από κάθε κατηγορία το 1949. Για μιαν ακόμα φορά, το κείμενο πρέπει να ενωθεί με όλες τις ομιλίες του συγγραφέα-δημοσιογράφου και ειδικά σε σχέση με τις αναφορές του στην Ελλάδα και την γλώσσα. Βλ. «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ», «ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» κ.τ.λ. Πλην της σύλληψης του René Leynaud εκείνην την εποχή, το θέμα προφανώς συνδέεται με το κίνημα COMBAT υπό τον Ντε Γκωλ, το Εθνικό Συμβούλιο της Αντίστασης ή Σύμβόλο της Εθνικής Αντίστασης (“Conseil National de la Résistance”), το Σύμβολο (ή) Συμβούλιο της Νίκαιας (ή) Νίκης (325 μ.Χ.) καθώς και με τις αναφορές στο πλοίο του Χριστιανισμού ως προς τον Πλωτίνο και τον Πελάγιο, όπως αναφέρονται στο έργο «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ» και, τέλος, με την παρουσία και σύλληψη 500 μελών του κινήματος COMBAT από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε, στα τέλη του 1948.
Ο κ. Bergery έχει ήδη προσφέρει τις υπηρεσίες του προς τον Στρατηγό Ντε Γκωλ. Δεν ήταν αυτός που απέσυρε την προηγηθείσα προσφορά των υπηρεσιών του στον Pétain, δεδομένου ότι ο Pétain είχε ήδη από μόνος του τεθεί εκτός σκηνικού. Με τον τρόπον αυτόν, ο κ. Bergery αφέθηκε με ένα πλεόνασμα υπηρεσιών που δεν ήταν άμεσα χρήσιμες σε κανέναν, αν και ο ίδιος είχε τις καλύτερες προθέσεις.
Αφού στάθμισε την κατάσταση, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν ανήθικο να αφήσε μιαν διάνοια σαν την δική του να πάει χαμένη, οπότε δώρισε τον νου του στον Στρατηγό Ντε Γκωλ.
Διότι ο κ. Bergery είναι ένας άνθρωπος ευφυής.
Πράγματι, αυτός είναι που έγραψε το μοναδικό εμπνευσμένο κι έξυπνο μήνυμα που διάβασε ποτέ ο Pétain στο ραδιόφωνο.
Πριν από τον πόλεμο, αυτός εξέδιδε μιαν από τις ελάχιστες υψηλού επιπέδου εφημερίδες της Γ’ Γαλλικής Δημοκρατίας.
Οι σελίδες της περιείχαν έναν πολύ μεγάλον όγκο λόγων και συζητήσεων περί καθαρότητος, μη διαφθοράς, γνησιότητος, καθάρσεως ή εκκαθαρίσεως και επανάστασης –και για τα σκληρά λόγια που ανταλλάχθηκαν εμφανίστηκαν διάφορες συνενώσεις σε τραστ.
Όλη αυτή η υψηλή σκέψη οδήγησε τον κ. Bergery να εξελιχθεί σε έναν από τους διανοουμένους του καθεστώτος του Vichy.
Τώρα, η χιλιοεπαναλαμβανόμενη διακήρυξή του περί καθαρότητος τον έκανε να παράσχη τις υπηρεσίες του –με ταχύτατη διαδοχή– προς 2 διαφορετικούς κυρίους δίχως να προσέξει τις απώλειες που θα μπορούσε αυτή η χειρονομία του να επιφέρει από την άποψη του τακτικισμού.
Κοντολογίς, ο κ. Bergery ασκεί πρακτικά τον πολιτικό ρεαλισμό.
Αυτό είναι αποκλειστικώς και μόνο μια συνέπεια της μοναδικής του ευφυΐας. Η πνευματική ικανότητα του νου και της νόησης είναι ταχύτατη ως προς την ταυτόχρονη σύλληψη της σχετικότητας όλων των πραγμάτων. Στην εξέταση ενός ιστορικού γεγονότος, ο νους συνηθίζει να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι και αυτό «θα περάσει σαν τα άλλα», άρα δεν υπάρχει κανένας λόγος να εκτεθεί κανείς μέσω των πράξεων των χεριών του.
Αφού η μετάβαση από την επανάσταση προς τον Pétain έγινε, γιατί να μην γίνει ένα ακόμα βήμα και να προσφερθεί για εργασία προς τους ίδιους ακριβώς ανθρώπους που το Vichy ήθελε να ατιμάσει.
Εάν επρόκειτο να αποκαλύψουμε την πλήρη και αγνήν ουσία της σκέψεώς μας, δηλαδή ονομαστικώς ότι ο πολιτικός ρεαλισμός είναι κάτι το ταπεινωτικό, ο κ. Bergery θα εκπλησσόταν διότι η νοημοσύνη αφ’ εαυτής δεν αρκεί για να συλλάβει αυτήν την προφανήν αλήθεια.
Απαιτείται, επιπροσθέτως, και Χαρακτήρας –και ο κ. Bergery ποτέ δεν έδειξε ότι τον διαθέτει.
Από μιαν άποψη, ωστόσο, δεν απατάται.
Το να διαθέτει κάποιος Χαρακτήρα είναι, όντως, σπάνιο στον κόσμο αυτόν και απαιτεί ένα μικρό ποσοστό ευφυΐας να χαράξεις τον προσανατολισμό στην πορεία σου ώστε να την φέρεις σε ισοζύγιο και σε ισορροπία όπως το απαιτούν οι περιστάσεις –διότι ποιός είναι αυτός που διαθέτει τον χαρακτήρα ώστε να υποδείξει με το δάκτυλό του τα λάθη σου;
Ώστε στην πολιτική ο ρεαλισμός είναι πάντοτε ορθός, ακόμη και όταν είναι ηθικώς εσφαλμένος.
Υπάρχουν φορές, ωστόσο, που η ηθική επανέρχεται στην πολιτική επειδή ξαφνικά υπάρχουν άνθρωποι που αρχίζουν να πληρώνουν για την άσκηση της πολιτικής τους με το αίμα τους, ακριβώς όπως μερικοί στην Γαλλία πλήρωσαν μέσω του μαρτυρίου του σώματός τους ενώ ορισμένοι πλήρωσαν με μυστικές θυσίες και τίτλους ευγενείας που δεν είχαν διακηρυχθεί επισήμως,
Το αποτέλεσμα είναι ότι ο overnight ρεαλισμός εν τω μέσω της νυκτός αποβαίνει εσφαλμένος διότι όταν άνθρωποι με χαρακτήρα βγαίνουν στο πέλαγος για να γράψουν ιστορία, η ιστορία εμμένει στον χαρακτήρα.
Είναι στιγμές που το κάθε τι γίνεται διάφανο, που κάθε πράξη αποτελεί μιαν δέσμευση, όταν κάθε επιλογή έχει την τιμή της, όταν τίποτε πια δεν είναι ουδέτερο.
Είναι η ώρα της ηθικής, δηλαδή μια ώρα που η γλώσσα γίνεται καθαρή, διάφανη και είναι εφικτό να την βγάλουμε κοροϊδευτικά στα μούτρα των ρεαλιστών. Και ιδού τι έχει να πει η γλώσσα της ηθικής: ο κ. Bergery απέτυχε να κατανοήσει ότι μιλώντας εξ ονόματος του Pétain έσμιξε μαζί του στην παραίτησή του και ότι καταθέτοντας ένα πολιτικό μήνυμα προς το Vichy έδωσε ταυτόχρονα το πράσινο φως για την εκτέλεση πατριωτών και εξουσιοδότησε τις πράξεις των δοσίλογων για τις οποίες ευθύνεται το καθεστώς.
Ο κ. Bergery που είχε από μόνος του τεθεί, επί 4 έτη, σε ανυποληψία τώρα από μόνος του επίσης και ατιμάζεται, χάνοντας τους τίτλους του. Και για όσο παραμένουν ανάμεσα στα μέλη της Αντίστασης άνθρωποι με χαρακτήρα, ο ρόλος τους θα είναι να δείχνουν στον κ. Bergery –οποτεδήποτε και οπουδήποτε αυτό είναι δυνατόν– ότι η διάνοιά του δεν ήταν αρκετή ώστε να τον προστατεύσει από την ασυγχώρητη τύφλωση που τον έχει αποκόψει για πάντα από το έθνος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου