«COMBAT, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ»
Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ
“COMBAT”, 7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1944
Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου
Copyright: Christos P. Papachristopoulos
Σημείωμα του μεταφραστή: το κείμενο αυτό είναι θεμελιώδες για την γραμμή του κινήματος COMBAT περί αναγέννησης της χώρας και την Ελληνική Γλώσσα και πρέπει να αναγνωστεί σε σχέση με τον επίλογο στα έργα «Ο ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΜΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ» και «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ», να συνδυαστεί με τα άρθρα «ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ» και με «ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ» και την ενότητα με θέμα «Η προσκόλληση και αφοσίωση των πιστών» στην μελέτη «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ». Βλ. και το αδημοσίευτο άρθρο του δημοσιογράφου-συγγραφέα από την ενότητα με τίτλο «ΟΥΤΕ ΔΗΜΙΟΙ ΟΥΤΕ ΘΥΜΑΤΑ» που δημοσιεύθηκε με ημερομηνία 19/11/1946 στην εφημερίδα COMBAΤ και είναι το μοναδικό κείμενο από τα δημοσιογραφικά γραπτά με δικαιώματα –Copyright by Albert Camus and Combat. Rights of reproduction reserved for all countries. Για το θέμα του ρεαλισμού, βλ. τα κείμενα περί Τέχνης και το σύνολο των άρθρων για την Ισπανία, κυρίως την «19η ΙΟΥΛΙΟΥ 1936».
Την 26η Μαρτίου 1944 στο Αλγέρι, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση της εφημερίδας Combat ανακοίνωσε ότι το κίνημα «COMBAT» ενέκρινε την εξής δήλωση: «Αντι-Κομμουνισμός σημαίνει το πρώτο βήμα προς την δικτατορία».
Νομίζουμε ότι αξίζει να το υπενθυμίσουμε αυτό στον λαό και να προσθέσουμε ότι δεν πρέπει σήμερα να αλλάξει ούτε μια λέξη από αυτό το ανακοινωθέν καθώς αναζητούμε και διερευνούμε –μαζί με ορισμένους εκ των Κομμουνιστών συντρόφων μας– ορισμένες παρεξηγήσεις που προσφάτως ηγέρθησαν.
Πράγματι, είμαστε πεπεισμένοι ότι τίποτε καλό δεν μπορεί να γίνει σε συνθήκες μυστικότητας.
Με την εισαγωγή μας αυτή, σήμερα, σε ένα από τα πιο δύσκολα ανοιχτά θέματα επιθυμούμε να δοκιμάσουμε την γλώσσα της λογικής και της ανθρωπιάς.
Η ανωτέρω αρχή δεν υϊοθετήθηκε δίχως στοχασμό.
Αποκρυστάλλωσε την εμπειρία των προηγηθέντων που υπαγόρευσαν αυτήν την κατηγορηματική πρόταση.
Δεν σημαίνει αυτό ότι είμαστε Κομμουνιστές.
Ούτε οι Χριστιανοί είναι Κομμουνιστές, ωστόσο, αν και είναι έτοιμοι να αγκαλιάσουν μιαν ενωμένη δράση με τους Κομμουνιστές.
Η δική μας στάση –όμοια με αυτή των Χριστιανών– ισοδυναμεί με την έκφραση της θέσεως ότι ναι μεν δεν συμφωνούμε με την φιλοσοφία ή την ηθική των πρακτικών του Κομμουνισμού αλλά απορρίπτουμε με ρώμη τον πολιτικό αντικομμουνισμό επειδή ξέρουμε από τι εμπνέεται και ποιοι είναι οι ανομολόγητοι σκοποί του.
Μια τόσο σταθερή στάση δεν θα έπρεπε να αφήνει καθόλου χώρο για ενδεχόμενες παρεξηγήσεις. Αποδεικνύεται, ωστόσο, ότι η υπόθεση δεν εξελίσσεται έτσι. Άρα, μάλλον έχουμε εκφραστεί αδέξια ή, απλώς, ευθέως συγκεκαλυμμένα.
Τώρα καθήκον μας είναι να επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε τις παρεξηγήσεις αυτές και να τις εξηγήσουμε. Ποτέ δεν μπορεί να υπάρχει αρκετή ειλικρίνεια ή ευκρίνεια στην επίλυση ενός από τα πιο σημαντικά προβλήματα του αιώνος.
Ας ξεκινήσουμε, άρα, δηλώνοντας σαφώς ότι μια πιθανή πηγή της παρεξήγησης είναι μια διαφορά στην μέθοδο.
Οι περισσότερες από τις κολλεκτιβιστικές ιδέες των συντρόφων μας, το κοινωνικό τους πρόγραμμα, το ιδεώδες τους για την δικαιοσύνη καθώς και η απέχθεια για μιαν κοινωνία στην οποία καταλαμβάνουν τις πρώτες γραμμές το χρήμα και τα προνόμια, όλα αυτά τα μοιραζόμαστε εξίσου.
Ελευθέρως αναγνωρίζουν οι σύντροφοί μας ότι η προσκόλλησή τους σε μιαν εξαιρετικά συνεκτική και συνεπή φιλοσοφία της ιστορίας νομιμοποιεί την αποδοχή του πολιτικού ρεαλισμού εκ μέρους τους ως του πρωταρχικού δρόμου προς την εξασφάλιση ενός ιδανικού που πολλοί Γάλλοι ενστερνίζονται.
Επ’ αυτού του θέματος της ύλης, διαφέρουμε καθαρά.
Όπως πολλές φορές έχουμε επαναλάβει, δεν πιστεύουμε στον πολιτικό ρεαλισμό.
Η δική μας μέθοδος είναι διαφορετική.
Οι Κομμουνιστές σύντροφοί μας μπορούν να καταλάβουν ότι ορισμένοι άλλοι άνθρωποι –δίχως να κατέχουν ένα δόγμα τόσο ακλόνητο όπως το δικό τους– είχαν πολύ να σκεφτούν αυτά τα 4 έτη που πέρασαν και με ανοιχτό μυαλό είχαν την ευκαιρία να σκεφτούν εν μέσω χιλιάδων κινδύνων.
Καθώς αρίφνητες ιδέες παρασύρθηκαν και πολυάριθμες παρθένες ψυχές θυσιάστηκαν στα ερείπια, οι άνθρωποι αυτοί αισθάνθηκαν την ανάγκη για μιαν νέαν πίστη και μιαν νέα ζωή.
Για αυτούς, τον Ιούνιο του 1940 πέθανε ένας ολόκληρος κόσμος.
Σήμερα αναζητούν για αυτήν την νέαν αλήθεια με την ίδια καλή βούληση και το ίδιο ανοιχτό πνεύμα. Είναι εύκολο, επιπλέον, να καταλάβουμε ότι αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι –αναλογιζόμενοι τις πιο πικρές τους ήττες και έχοντας επίγνωση των προσωπικών τους ελλείψεων– ανακάλυψαν ότι η χώρα τους είχε αμαρτήσει εξαιτίας της όλης σύγχυσης και ότι, προκειμένου να αναδυθεί το μελλοντικό της σχήμα, έπρεπε να αφιερωθεί αξιοσημείωτη προσπάθεια για να επιτευχθεί μια νέα διαύγεια και ένα νέο όραμα.
Αυτή είναι η μέθοδος που επιχειρούμε να εφαρμόσουμε σήμερα.
Ελπίζουμε ότι οι άλλοι θα μας αναγνωρίσουν το δικαίωμα να διεξάγουμε αυτήν την προσπάθεια με καλήν πίστη.
Πρόθεσή μας δεν είναι να επανεφεύρουμε την πολιτική της χώρας από την κορυφή ως τα νύχια αλλά να αναλάβουμε ένα εξαιρετικά περιορισμένο πείραμα: να εισάγουμε την γλώσσα της ηθικής εντός των πολιτικών πρακτικών μέσω της εξάσκησης απλής, αντικειμενικής κριτικής.
Αυτό, εν τέλει, ισοδυναμεί με το να πούμε «ναι» και «όχι» κατά τον ίδιο χρόνο, ταυτογχρόνως –κι αυτό με την ίδια σοβαρότητα και αμεροληψία.
Εάν μας διαβάζετε προσεκτικά και με την άμεση καλή βούληση που θα συμφωνούσατε να συμψηφίσετε προς οποιονδήποτε έδρασε με καλή πίστη, θα δείτε ότι συχνά δίνουμε με το ένα χέρι ό,τι φαίνεται πως παίρνουμε με το άλλο –και, στο μεταξύ, προσθέτουμε.
Εάν επικεντρωθείτε μόνο στα αρνητικά μας, οι παρεξηγήσεις είναι αναπόφευκτες. Εάν, όμως, φέρετε σε ισοζύγιο τα αρνητικά μας σε σχέση με τις χιλιοειπωμένες διακηρύξεις μας περί αλληλεγγύης, θα δείτε καθαρά ότι προσπαθούμε να μην ενδώσουμε στην ματαιότητα των ανθρωπίνων παθών ενώ διαρκώς επιδιώκουμε να αντιμετωπίσουμε ακριβοδίκαια ένα από τα πλέον εντυπωσιακά πολιτικά κινήματα της ιστορίας.
Ανά καιρούς, μπορεί να είναι δύσκολο να δει κανείς ποιο είναι το επακριβές σημείο της μεθόδου μας.
Η δημοσιογραφία δεν είναι γνωστή ως μια σχολή τελειοποίησης.
Μπορεί να χρειαστούν 100 τεύχη μιας εφημερίδας για να αποκαλύψει έστω και μία μόνη ιδέα. Αυτή η ιδέα, όμως –αν είναι καθαρή– μπορεί να βοηθήσει να φωτιστούν και άλλες, δεδομένου ότι η ίδια αντικειμενικότητα που αφιερώθηκε στην μορφοποίησή της αποδίδεται και στην εξέταση των συνεπειών της.
Μπορεί, εξάλλου, να κάνουμε λάθος –η μέθοδός μας να είναι ουτοπική και ανέφικτο να εφαρμοστεί. Ωστόσο, πιστεύουμε ότι είναι σφάλμα να το αποφασίσουμε αυτό εκ των προτέρων, πριν επιχειρηθεί ό,τι άλλο.
Αυτό που κάνουμε εδώ είναι να διεξάγουμε ένα πείραμα τόσο τίμια όσο το κάνει κάθε άνθρωπος που ενδιαφέρεται μόνο για την τιμιότητα.
Ζητούμε απλώς από τους Κομμουνιστές συντρόφους μας να το σταθμίσουν αυτό όπως κι εμείς σταθμίζουμε τις αντιρρήσεις τους. Σε έσχατη ανάλυση, θα κερδίσουμε αμφότεροι από την αποκάλυψη των στάσεών μας και ιδίως εμείς θα ωφεληθούμε εφόσον μάθουμε περισσότερα για τις εγγενείς δυσχέρειες του προγράμματός μας και για τις πιθανότητες επιτυχίας του.
Να γιατί απευθυνόμαστε στους συντρόφους μας με αυτήν την ορολογία. Υπάρχει, ακόμη, η οξύτατη αίσθησή μας για το τι θα άντεχε να χάσει η Γαλλία εάν επρόκειτο οι αμοιβαίες αμφιβολίες και υποψίες να μας οδηγήσουν σε ένα πολιτικό κλίμα μέσα στο οποίο οι καλύτεροι της Γαλλίας –σε σύγκριση με την πολεμική και την διαφωνία– θα αρνούνταν να ζουν επιλέγοντας την μοναχικότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου