«ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ» - Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

«ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ “COMBAT”, 3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1944 Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή

1. Το κείμενο αυτό είναι πρωταρχικό για την διασύνδεση των δημοσιογραφικών γραπτών του συγγραφέα και των κειμένων περί Συνθηκών, Διπλωματίας, Ευρώπης, Ρεπούμπλικας, Συντάγματος και Δημοκρατίας. α) «ΧΑΡΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ», «Η ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ», «ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΑΡΞΙΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ», «Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙ ΤΥΠΟΥ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ», «DE FACTO ΚΑΙ DE JURE ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ», «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ», «ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ», «Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ», «ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ», «ΜΥΣΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ» και β) «Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΩΣ ΑΣΚΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ», «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΡΙΟΠΑΘΕΙΑ», «Η ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ», «ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΤΥΡΑΝΝΙΑ», «ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» «ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» (βλ. και τις μεταφράσεις Όργουελ «Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΜΑΔΡΙΤΗΣ», «ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΣΤΗΝ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ» και «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ»), «Η ΕΠΙΛΟΓΗ», «ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ, ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ» και γ) την «ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΣΥΛΛΗΨΗ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΟΥ Ο.Η.Ε.», την «ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ» και την διπλωματική μελέτη «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ». Βλ. και τις αναφορές του θέματος της γλώσσας, του Corpus Christi και του Languedoc.

2. Ως προς την Ισπανία, το έργο του συγγραφέα-δημοσιογράφου αναφέρεται στην κινηματογραφική ταινία “Sierra de Teruel” που αναφέρεται στην εμπειρία της Αποκάλυψης και βασίστηκε στο μυθιστόρημα του André Malraux «L’ Espoir»-«Η Ελπίς» που εστιάζει στην μάχη για την κατάληψη του Alcazar στο Τολέδο της Ισπανίας. Το θέμα συνδέεται με τις μεταφράσεις των Καμύ-Όργουελ-Καίσλερ ως προς την ελπίδα των φυλακισμένων της Ισπανίας και των προλετάριων, ως προς τους διωκομένους των στρατοπέδων συγκέντρωσης αλλά και σε ειδική σχέση με την Ελλάδα, την Γερμανία, τον Χίτλερ και τα ψηφιδωτά-πίνακες στις τοιχογραφίες Μποτιτσέλλι στις Κατακόμβες και το πλαίσιο στήριξής τους.

3. Σημειώνεται ότι το αδημοσίευτο άρθρο του συγγραφέα από την ενότητα με τίτλο «ΟΥΤΕ ΔΗΜΙΟΙ ΟΥΤΕ ΘΥΜΑΤΑ» που δημοσιεύθηκε με ημερομηνία 19/11/1946 στην εφημερίδα COMBAT (μετάφραση Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου) είναι το μοναδικό κείμενο του συγγραφέα από τα δημοσιογραφικά γραπτά με δικαιώματα. Copyright by Albert Camus and Combat. Rights of reproduction reserved for all countries. Η μαρτυρία 500 συγγραφέων, διανοουμένων και δημοσιογράφων του κινήματος COMBAT το 1948 στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. αφορά την λειτουργία του Συμβουλίου Υπουργών του θεσμού που καλείται Εθνικό Συμβούλιο της Αντίστασης ή Σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης - “Conseil National de la Résistance” και συνδέεται με το Συμβούλιο Αντίστασης του Ο.Η.Ε. Το κυβερνητικό όργανο –το Υπουργείο Πληροφόρησης (Ministry of Information-M.O.I.) που είναι κοινό σε Όργουελ («1984) και Καμύ (“COMBAT”)– συνδέεται με το Μανιφέστο του Vendotene (1941) των Spinelli-Camus και με το Σχέδιο Συνθήκης Spinelli για το Σύνταγμα της Ε.Ε. είναι το μοναδικό που ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ έχει ήδη ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 1984. Βλ. και τα άρθρα περί φωτός επανάστασης των Βρυξελλών, το θέμα του Συμβιβασμού του Λουξεμβούργου στην Ε.Ε. ως προς τον Charles de Gaulle και το κυβερνητικό Δόγμα René Capitant.

Η διακυβέρνηση είναι κάτι καλό,

χρειάζεται όμως –στην πραγματικότητα καλεί για– μέθοδο.

Οι ορθοί κανόνες οδηγούνται μερικές φορές σε συμβιβασμό λόγω του τρόπου με τον οποίον εφαρμόζονται∙ επειδή έχουμε ένα παράδειγμα πρόσφατο, θα ήταν χρήσιμο να το αναδείξουμε∙ για χάρη της ίδιας της κυβέρνησης.

Για να έρθουμε κατευθείαν στο σημείο αυτό που θέλουμε να τονίσουμε: οι λόγοι της κυβέρνησης για την διάλυση των πατριωτικών πολιτοφυλάκών άξιζαν περισσότερη συζήτηση (αν μη τι άλλο) και όντως συζητήθηκαν με ζωντανούς διαξιφισμούς όπου έγινε ορατή η κλαγγή των απόψεων.

Ως εδώ, τίποτα που να μην είναι εν τάξει.

Μπορούσε κανείς να πιστεύει ότι η κυβέρνηση είχε δίκιο ή ότι είχε λάθος (και εκφράσαμε την δική μας οπτική σε αυτές τις σελίδες). Σε κάθε περίπτωση, η διαπραγμάτευση αφορούσε μιαν κυβερνητικήν απόφαση εντός ενός πλαισίου στήριξης που είχε τεθεί με βάση συνθήκες όπου περιέχονταν 2 ή 3 αρχές που άξιζαν προσεκτικής εξέτασης.

Ύστερα από αυτόν τον διάλογο, πάντως, η κυβέρνηση ενέμεινε στην θέση της.

Χάρη στην συμβολική που περιείχε η γεωμετρική αυτή πρόοδος, αυτοί που είχαν ασκήσει κριτική κατά των βημάτων που έκανε το Συμβούλιο Υπουργών, ανέμειναν στον κύριο συλλογισμό τους ο οποίος επικεντρωνόταν στην ύπαρξη μιας Πέμπτης Φάλαγγας και στην ανάγκη για μιαν «αστυνομία του λαού». Και πάλι, οι στάσεις ήταν αποκαλυπτικά φανερές και η θέση της κυβέρνησης –αν και προκλητική αμφισβητήσεων– δεν οδήγησε σίγουρα σε διαπόμπευση.

Τώρα, όμως, έχουν σημειωθεί γεγονότα στο Παρίσι.

Υπήρχαν απειλές και προειδοποιήσεις και μετά ακούστηκε ότι εξερράγησαν ορισμένες ατμομηχανές, λοκομοτίβες γεμάτες πυρομαχικά και προκλήθηκαν θάνατοι και τραυματισμοί. Όλα αυτά προκάλεσαν αίσθηση.

Και αφού τα γεγονότα αυτά κάλλιστα μπορεί να γεννήθηκαν από τα εκδοτικά ζητήματα που διαγωνίστηκαν στον πρόσφατον αυτόν δημόσιο διάλογο, όλοι όσοι ενεπλάκησαν έπρεπε να στοχαστούν τις επιπτώσεις της στάσης τους.

Σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων, είναι αδύνατον να πει κανείς αν οι εκρήξεις υπήρξαν αποτέλεσμα ατυχήματος ή επίθεσης. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι έγινε επί τόπου επίθεση και άλλοι αναμένουν περαιτέρω πληροφόρηση πριν καταλήξουν στην σκέψη τους.

Ποιά πρέπει να είναι στην περίπτωση αυτή η πολιτική της κυβέρνησης;

Ό,τι κι αν σκεφτούν οι σοφοί και οι σκεπτικοί, η μοναδική και κατ’ αποκλειστικότητα σοφή πολιτική για κάθε κυβέρνηση είναι να λέει πάντα την αλήθεια.

Η κυβέρνηση -υποθέτουμε– ποτέ δεν αρνήθηκε ότι ήταν δυνατό να γίνουν επιθέσεις. Ξέρει καλύτερα από πολλούς άλλους ότι μια μειοψηφία δοσίλογων συνεργατών και πολιτο-φυλάκών/miliciens εξακολουθούν να υπάρχουν στην χώρα αυτή. Αυτό που είναι ακόμα πιο συμπτωματικό είναι το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν απέκρουσε ποτέ το επιχείρημα που πρόβαλαν οι αντίπαλοί της. Είπε απλώς ότι εάν υπάρχει μια Πέμπτη Φάλαγγα, η κυβέρνηση είναι αυτή που πρέπει να την ξεριζώσει.

Άρα, η κυβέρνηση θα μπορούσε να εκλέξει σήμερα να ενημερώσει το κοινό πλήρως και να απελευθερώσει την μετάδοση όλων των πληροφοριών που έχει υπό την κατοχή της –με εξαίρεση των θεμάτων στρατιωτικής ασφαλείας– και θα μπορούσε να δεχθεί ότι μια επίθεση μπορεί να είναι εξίσου ο λόγος της επίθεσης όσο ένα γεγονός.

Αντιθέτως, εξέλεξε να απελευθερώσει στο φως της δημοσιότητας αντικρουόμενες ανακοινώσεις/communiqués και να λογοκρίνει κάθε ένδειξη ότι είχε προηγηθεί επίθεση.

Για να το θέσουμε με μετριοπάθεια, αυτή δεν είναι λογική μέθοδος διακυβέρνησης.

Δεν θα εμμείνουμε στον κανόνα της αλήθειας και της ειλικρίνειας σύμφωνα με τις οποίες η κυβέρνηση θα πρέπει να είναι πάντοτε ανοιχτή για όλα όσα ξέρει ούτε στην ανοησία να πιστέψουμε ότι τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τόσο πλησίον στο Παρίσι θα μπορούν για πολύ να καλύπτονται.

Θα θέλαμε, όμως, να τονίσουμε στην κυβέρνηση ποια υπήρξαν τα αποτελέσματα της πολιτικής της.

Ως εκ του αποτελέσματος, η πολιτική της επέτρεψε στον κόσμο να πιστέψει ότι η κυβέρνηση γνώριζε ότι υπήρχε επίθεση, ότι γνώριζε την ισχύ του κυρίου επιχειρήματος του αντιπάλου της και ότι έπνιξε κι απαγόρευσε την έκδοση και δημοσίευση κάθε πληροφορίας που θα στήριζε αυτό το επιχείρημα επειδή ένοιωθε αγωνία για την θέση της την οποία έβλεπε να απειλείται.

Αυτή η πολιτική δεν έχει νόημα.

Δεν ενισχύει την στάση της κυβέρνησης αλλά, στην πραγματικότητα, την αδυνατίζει. Σκιάζει με αμφιβολίες τα κίνητρά της που προηγουμένως δεν υπήρχε λόγος να μην τα θεωρούμε καθαρά. Στο τέλος, υποτιμάει ότι πολλοί ήταν προετοιμασμένοι να δοξάσουν.

Αυτό είναι, από κάθε άποψη, ατυχές.

Αντιθέτως, αυτό που εμείς ζητούμε είναι να υϊοθετήσουν τα υπουργεία και τα γραφεία της κυβέρνησης προς την εσωτερική, κατ’ οίκον πολιτική την στάση αυτή που εγκαινίασε ο Στρατηγός Ντε Γκωλ στην εξωτερική πολιτική: την διπλωματία της αλήθειας.

Η Γαλλία πρέπει να μιλήσει με μια φωνή –και αυτήν, καθαρή.

Χρειάζεται μία κυβέρνηση –αλλά πιστή στην αλήθεια.

Είχε πάθει ασφυγξία από τα ψέματα και γι’ αυτό πρέπει να τις μεταδοθεί η κατ’ εξοχήν πνοή της αλήθειας.

Κάθε στιγμή που δεν της μεταδίδεται αυτός ο αέρας, η ίδια η ζωντάνια του έθνους κινδυνεύει.

Αυτή είναι μια αρχή στην οποία πρέπει να μείνουν πιστά όλα τα κυβερνητικά γραφεία. Όποτε γίνεται φανερό ότι δεν την φυλάττουν, πρέπει να αναγκάζονται να την φυλούν.