«Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙ ΤΥΠΟΥ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ» - Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

«Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙ ΤΥΠΟΥ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 4 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή

1. Το κείμενο αυτό είναι θεμελιακό για την στήριξη όλων των υπολοίπων γραπτών στο σύνολο του έργου του συγγραφέα που εκτυλίσσεται και επικεντρώνεται γύρω από την 19η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ αλλά και σε συμφωνία με τα άρθρα με τίτλο α) «ΧΑΡΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ», «Η ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ», «ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΑΡΞΙΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ», «ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ», «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ», «Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ», «ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ», «ΜΥΣΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ», «ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΤΥΡΑΝΝΙΑ», «ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και β) «Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου», «Η Δευτέρα Παρουσία και η αντίσταση των εφημερίδων», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Η απάτη και η αρετή στις εκδόσεις», Ραδιόφωνο και Χριστιανική Δημοκρατία». Βλ. τις μεταφράσεις Όργουελ περί Ελευθερίας του Τύπου και Επιστήμης. Για το θέμα του όρκου, το άρθρο «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ».

2. Σημειώνεται ότι το αδημοσίευτο άρθρο του συγγραφέα από την ενότητα με τίτλο «ΟΥΤΕ ΔΗΜΙΟΙ ΟΥΤΕ ΘΥΜΑΤΑ» που δημοσιεύθηκε με ημερομηνία 19/11/1946 στην εφημερίδα COMBAT (μετάφραση Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου) είναι το μοναδικό κείμενο του συγγραφέα από τα δημοσιογραφικά γραπτά με δικαιώματα. Copyright by Albert Camus and Combat. Rights of reproduction reserved for all countries.

3. Ως προς την λειτουργία ως κυβερνητικού και εκκλησιαστικού οργάνου του Υπουργείου Πληροφοριών, το αρμόδιο κυβερνητικό όργανο –το Υπουργείο Πληροφόρησης (Ministry of Information-M.O.I.) που είναι κοινό σε Όργουελ («1984) και Καμύ (“COMBAT”)– στηρίζει την όλη φιλοσοφία του οργανισμού με τον τίτλο «ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ Ο.Η.Ε.» και την θέση σε ισχύ του όλου Λειτουργικού Συστήματος με βάση το Κ.Π.Σ. της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Μανιφέστο του Vendotene (1941) των Spinelli-Camus. Από τα κείμενα Καμύ-Όργουελ-Καίσλερ περί Ισπανίας προκύπτει ότι ολόκληρη η φιλοσοφία και το Σύνταγμα λειτουργίας των μελών του οργανισμού είναι έτοιμα. Το θέμα συνδέεται με τον Συμβιβασμό του Λουξεμβούργου το 1966 υπό τον Ντε Γκωλ καθώς και με το περιεχόμενο των κειμένων «Η ΓΑΛΛΙΑ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ», «Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ», «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ». Το πιο σημαντικό είναι ότι το Σχέδιο Συνθήκης Spinelli για το Σύνταγμα της Ε.Ε. είναι το μοναδικό που ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ έχει ήδη ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 14/2/1984.

Δεν αποτελεί μυστικό το ότι η Ομοσπονδία του Αντιστασιακού Τύπου (Féderation de la Presse Clandestine) διαμαρτυρήθηκε σε υψηλούς τόνους για τις οδηγίες που εξέδωσε ο Officiel αναφορικά με την κυκλοφορία και λειτουργία εφημερίδων. Η Ομοσπονδία έκανε έκκληση στον Στρατηγό Ντε Γκωλ να εγείρει το ανάστημά του κατά της ίδιας της Κυβέρνησης.

Υπάρχουν λόγοι για την εκδήλωση αυτού του φαινομενικού παραδόξου.

Το κοινό θα μπορούσε να το θεωρήσει ως απάτη.

Το πρόβλημα είναι σαφές, όμως, και αντιδρούμε τόσο θερμά επειδή το πρόβλημα είναι και σοβαρό. Πού εντοπίζεται;

Ο Officiel έχει μόλις πρόσφατα δημοσιεύσει οδηγίες-διατάγματα για την λειτουργία του Τύπου. Αναφορικά με όλα τα ζητήματα αμέσου ενδιαφέροντος για τους δημοσιογράφους της Αντίστασης –διατάζεται η επικείμενη έκδοσις νέων εφημερίδων (άρθρο Ι, παρ. 3), η αδειοδότηση και η παροχή διαπιστευτηρίων ή πιστοποιητικών με έκθεση της αρμόδιας επιτροπής για την εξαίρεση των συνεργατών της Αντίστασης (άρθρο ΙΧ) καθώς και ο ορισμός συχνοτήτων για την τιμή πώλησης, διάθεσης, κυκλοφορίας, μορφοποίησης και κατακύρωσης της ιδιοκτησίας των εφημερίδων (άρθρο ΧΙΙΙ)– με τις διατάξεις των κειμένων αυτών παραχωρείται όλη η εξουσία στα κατάλληλα υπουργεία δίχως να λαμβάνεται καμία απολύτως πρόνοια διαβούλευσης με τις εφημερίδες της Αντίστασης.

Είμαστε αντίθετοι στην λήψη αυτών των μέτρων.

Δεν θέλουμε να ανοίξουμε πόλεμο κατά της Κυβέρνησης.

Ελπίζουμε, πράγματι, ότι η Κυβέρνηση θα αποφύγει πολεμικές αυτού του είδους.

Δεν υπερασπιζόμαστε μια θέση αλλά ένα ήθος.

Εάν οι επίσημοι γραφειοκρατικοί κύκλοι ήταν πρόθυμοι να ακολουθήσουν την συλλογιστική μας, δεν θα είχαν καμία δυσκολία να αναγνωρίσουν το ήθος αυτό που τώρα τους κρύβουν τόσοι πολλοί παραγοντίσκοι συμβουλάτορες που παρεμβαίνουν.

Ας θέσουμε μιαν αρχή.

Η Κυβέρνηση την ώραν αυτή πιέζεται από τις συνθήκες να κυβερνά χωρίς Κοινοβούλιο. Όντως, οι μόνοι που δεν βλέπουν ότι πιέζεται είναι οι ξένοι. Υποθέτουμε, άλλωστε, ότι η Κυβέρνηση δεν επιθυμεί να κυβερνά μόνη της. Άρα, κάπου πρέπει να βρει πλαίσιο στήριξης να στηριχτεί.

Θα εμφανιζόταν ότι έχουμε αφέλεια εάν κάναμε την πρόταση να στηριχτεί –επί παντός του επιστητού– σε ειδικούς που μπορούν να φέρουν σε πέρας την συγκεκριμένη τάξη των κειμένων;

Τί εννοούμε «ειδικούς»;

Όχι απλώς και μόνον ανθρώπους που είναι εξοικειωμένοι με τις τεχνικές δυσκολίες ενός λειτουργήματος αλλά και εκείνους τους ανθρώπους που είναι εξοικειωμένοι εξίσου με τις τεχνικές αλλά και τις ηθικές δυσκολίες.

Αυτός ακριβώς είναι ο ορισμός που ισχύει για τους δημοσιογράφους που αντιπροσωπεύονται στην Ομοσπονδία του Αντιστασιακού Τύπου.

Αυτοί είναι οι δημοσιογράφοι που κατήγγειλαν την προδοσία του Γαλλικού Τύπου και την αναξιοπιστία των εκπροσώπων του. Αυτοί είχαν στα χέρια τους την παραγωγή των εφημερίδων της Αντίστασης.

Σήμερα, η προβολή αντίστασης φαίνεται εύκολη.

Όλοι αντιστάθηκαν, όπως φαίνεται να ξέρουν όλοι.

Αυτήν την στιγμήν, όμως, αξίζει να επαναλάβουμε ότι οι δημοσιογράφοι της Αντίστασης αισθάνονταν μόνοι (αναμφίβολα, δεν είχαν πλήρην ενημέρωση).

Μέσα στην μοναχικότητά τους, σκέφθηκαν τα πράγματα εξ αρχής.

Παρατήρησαν ότι η απαξία και η ατιμία του Γαλλικού Τύπου συνδεόταν τόσο με τα άτομα όσο και με τους θεσμούς.

Τα άλλαξαν τα πράγματα λαμβάνοντας μέτρα που κατέστησαν εφικτή μιαν πραγματικήν επανάσταση στον Τύπο.

Το κοινό δεν είναι ακόμα και σήμερα εντελώς ενήμερο για τις μεταρρυθμίσεις αυτές. Ωστόσο, η δράση της Ομοσπονδίας επέτρεψε στις εφημερίδες μας να εμφανιστούν εν μέσω της εξέγερσης και τους επιτρέπει να ευημερούν σήμερα σε συνθήκες απόλυτης ελευθερίας, δίχως οποιανδήποτε οικονομική ή ηθική δουλεία.

Αυτό είναι ένα συμπέρασμα καλά δεμένο.

Πρέπει, όμως, να στρέψουμε το βλέμμα σε αυτήν την νέαν επανάσταση.

Και την ζητούμε να εκτιμήσει τις συμβουλές μας (όχι για χάρη ενός άνευ σημασίας πρεστίζ αλλά λόγω της σκέψης που κάναμε όταν λειτουργούσαμε με μυστικότητα και λόγω της γνώσης που λάβαμε κατά την νύχτα της αλήθειας) που είμαστε αποφασισμένοι να θέσουμε σε χρήση.

Εάν η Κυβέρνηση δεν στηριχθεί σε αυτό το πλαίσιο διατάξεων για το ζήτημα του Τύπου, δεν θα έχει κανένα πλαίσιο στήριξης ή, ειδάλλως, θα βασίζεται σε ένα λεφούσι άπληστων συμβουλατόρων που ανυπομονούν να εκδώσουν οδηγίες επειδή ήταν από τους πρώτους που αδιαφόρησαν και εξέφρασαν την γνώμη ότι τίποτε ποτέ δεν αλλάζει και, κατόπιν, έμειναν άφωνοι επειδή ανακάλυψαν ότι κάτι είχε αλλάξει εν τω μεταξύ.

Δεν πιστεύουμε ότι η Κυβέρνηση θέλει να στηρίζεται στο κενό ούτε, όμως, θέλουμε να πιστεύουμε ότι προτιμά αυτούς που της εκδίδουν οδηγίες σήμερα και όχι αυτούς που χθες πλήρωσαν για αυτές τις οδηγίες.

Πρέπει, επομένως, να παρακάμψουμε και να υπερβούμε αυτούς τους συμβούλους και να απευθύνουμε έκκληση σε κάποιον που υπήρξε ο πρώτος που πλήρωσε και απέδειξε ότι αυτός, τουλάχιστον, διέθετε αντίληψη για το τι σημαίνει τιμή.

Να γιατί –παρά το φαινομενικά παράδοξο– καλούμε τον Σαρλ Ντε Γκωλ ενάντια στην ίδια την κυβέρνησή του.

Ας αναφέρουμε –ως ενσταντανέ– ότι το κάνουμε δίχως ιδιαίτερη χαρά.

Θα ήταν καλύτερα να μην έπρεπε να στραφούμε εναντίον της. Ενεργούμε, όμως, με αποφασιστικότητα χάρη στον μυστικό όρκο που πήρε ο καθένας μας μέσα στην μοναξιά των ετών της Αντίστασης, έναν όρκο που κανείς μας ποτέ δεν μπορεί να ξεχάσει.