«ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΤΥΡΑΝΝΙΑ»
Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ
“COMBAT”, 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1944
Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου
Copyright: Christos P. Papachristopoulos
Σημείωμα του μεταφραστή: το κείμενο αυτό πρέπει να αναγνωστεί σε συνδυασμό με το σύνολο του έργου του συγγραφέα για την Ευρώπη, το Φως και τις Βρυξέλλες –να προσεχθεί ο συσχετισμός με το θέμα της κατάληψης του Alcazar στο Τολέδο– και με επίκεντρο την ημερομηνία 19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ αλλά και σε συμφωνία με τα άρθρα για την οργάνωση και λειτουργία της Αντίστασης. Ειδικότερα, αυτών με τίτλο: « «ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ», «ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΔΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ», «ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ ΝΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ», «Η ΕΠΙΛΟΓΗ». Αξίζει να ληφθούν υπ’ όψιν και τα άρθρα του 1948 και του 1957 και τα κείμενα περί Αποκάλυψης, Συντάγματος, Ρεπούμπλικας και Δημοκρατίας Ισπανίας-Γαλλίας-Γερμανίας και, στην συγκεκριμένη περίπτωση, του Βελγίου, όπου στις Βρυξέλλες η έδρα του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. Ο Hubert Pierlot υπήρξε Βέλγος Καθολικός ο οποίος στήριζε την ιδέα ότι οι εξουσίες του Βέλγου βασιλιά Λεοπόλδου ΙΙΙ θα έπρεπε να αποκατασταθούν όταν απελευθερωνόταν ο βασιλιάς. Ο βασιλεύς Λεοπόλδος ΙΙΙ ήταν αιχμάλωτος των Γερμανών αλλά είχε προηγουμένως, τον Νοέμβριο 1940, συναντηθεί με τον Χίτλερ.
Ιδού ο απολογισμός: στις Βρυξέλλες χύθηκε Βέλγικο αίμα αν και η πόλη έχει απελευθερωθεί. Δεν απαιτήθηκε ιδιαίτερη οξύνοια από την πλευρά μας ώστε να προβλέψουμε στο άρθρο μας με θέμα την κρίση του Βελγίου ότι η συμφωνία –βρίσκεται στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων για πολύ λίγο χρόνο, κατ’ αποκλειστικότητα– δεν θα μπορούσε παρά να είναι προσωρινή χρονικώς.
Επιτεύχθηκε υπό την απειλή της επέμβασης των Συμμάχων: συμφωνίες που διαρκούν μπορούν να πηγάζουν μόνον υπό συνθήκες ελευθερίας, όχι μέσω καταναγκαστικής φυλάκισης.
Όπως κι αν έχει, η διευθέτηση που επεξεργάστηκαν η κυβέρνηση Pierlot και το κόμμα της Αντίστασης θα μπορούσε να είχε συνεχιστεί με αμοιβαίες παραχωρήσεις. Αυτό θα επέτρεπε στο Βέλγιο να περιμένει ώστε να εξελιχθεί σε κάποια φάση ως λιγότερο κρίσιμη η στρατηγική των Συμμάχων.
Τα πολιτικά προβλήματα της χώρας θα μπορούσαν τότε να είχαν συζητηθεί σε κλίμα ελευθερίας δίχως το οποίο η διαπραγμάτευση καθίσταται δυσχερής, αναπόφευκτα.
Κατά τον παρόντα χρόνο, δεν υπάρχει οδός –πρακτικά– να συλλάβει κανείς την αλήθεια πέραν των επισήμων κυβερνητικών ανακοινώσεων. Ακόμα και αυτές οι ανακοινώσεις, ωστόσο, αποκαλύπτουν
το μοναδικό πείσμα και την εμμονή της κυβέρνησης Pierlot σε μιαν πολιτική που στηρίζεται στην βία (κάτι για το οποίο είναι δύσκολο να μην το μετανιώσει).
Πράγματι, οι επίσημες ανακοινώσεις μας λένε ότι η Αντίσταση στο Βέλγιο έχει ήδη προχωρήσει σε σημαντικές παραχωρήσεις. Οι Σοσιαλιστές ήταν απρόθυμοι να ρίξουν τον κ. Pierlot, οι 3 υπουργοί που υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους υπέγραψαν συμφωνία με τον Στρατηγό Erskine ενώ οι διάφορες κινήσεις της Αντίστασης πίεσαν τα μέλη τους να πάρουν τα όπλα.
Σε αντάλλαγμα, η κυβέρνηση έδωσε την άδειά της για τις διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις εντός μιας περιορισμένης περιμέτρου.
Στην ίδιαν ώρα, όμως –και σε συμφωνία πάντοτε με τις επίσημες ανακοινώσεις– ο Υπουργός Πολέμου πήρε δικτατορικά την εξουσιοδότηση.
Είχε το δικαίωμα να απαγορεύσει κάθε συνάντηση, να λογοκρίνει ή να καταλάβει και να παραβιάσει την ιδιωτική αλληλογραφία, να διατάξει διοικητική σύλληψη και –τελικά– να λογοκρίνει κάθε έντυπο υλικό που εκτιμούσε δυνατό να βλάψει το ηθικό ανάστημα του έθνους.
Αυτές οι εξουσίες –χάρη στο ευρύ βεληνεκές έκτασής τους και στους ίδιους κατ’ εξοχήν τους όρους και τις συνθήκες με τις οποίες εκφράζεται η θέαση των πραγμάτων– ανακαλούν πραγματικότητες, realities, αρκετά νωπές στον νου μας ώστε να μπορούμε εύκολα να φανταστούμε την επίδραση που πρέπει να είχαν στον λαό του Βελγίου.
Προσπάθησε να φανταστείς μιαν πολιτική κατάσταση στην οποία θα βρισκόταν ξαφνικά ο κ. Diethelm με άδεια να απαγορεύσει τις συναντήσεις μας και να ανοίξει την αλληλογραφία μας και, ταυτόχρονα, τον Τύπο φιμωμένο για να μην εκφράσει την φωνή της Αντίστασης.
Οι λαοί που έχουν μόλις εγερθεί και αναδυθεί από μιαν 4ετία αγώνα κατά της τυραννίας θα έχαναν την γαλήνη τους αν βρίσκονταν ξαφνικά κυβερνώμενοι με έναν τέτοιον τυραννικό τρόπο από την κυβέρνηση της εκλογής τους.
Αν σε πυροβολούν οι δυνάμεις της ελευθερίας, ξεκινάς να πιστεύεις ότι είναι καλύτερα να βλέπεις τις δυνάμεις της τυραννίας κατά πρόσωπο διότι τότε, τουλάχιστον, δεν υπάρχει μυστήριο ως προς το γιατί σε πυροβολούν.
Οι πράξεις των Βέλγων διαμαρτυρομένων είναι πιο εύκολο ακόμα να γίνουν κατανοητές όταν αναγνωρίσουμε ότι –για στρατηγικούς λόγους που εύκολα γίνονται αντιληπτοί κι αυτοί– οι Θεοί είναι καταδικασμένοι σε σιωπή
και αυτό είναι που κάνει τα κόκκαλά τους να τρίζουν λες και ένα στουπί είχε ανάψει ένα καζάνι που κοχλάζει.
Τώρα το καζάνι εξερράγη.
Η αστυνομία και ο λαός συγκρούστηκαν.
Αυτή η κατάσταση αγωνίας απαιτεί κάτι πέρα από την μετάνοια.
Όλοι οι ευγενείς θα πουν, φυσικά, ότι ο λαός έπρεπε να είχε μείνει ακίνητος και ήρεμος. Είναι, ωστόσο, δυνατόν να σκεφτεί κανείς λογικά για το τι συνέβη, χωρίς να καταφύγει στην πολεμική και χωρίς να κάνει επίκληση σε επιχειρήματα που έχουν ιδιαίτερο βάρος και φόρτιση μέσα στην καρδιά όποιου έχει πολεμήσει στην Αντίσταση και ακούει τα σημερινά νέα.
Αυτό που συνέβη είναι άξιο μετανοίας αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε
ότι η πολιτική δεν μπορεί να διεξάγεται βάσει της ιδέας
ότι ο κόσμος και οι άνθρωποί του πρέπει να συμπεριφέρονται σαν άγιοι.
Διότι, για να είχε επιλέξει ο λαός του Βελγίου την πειθάρχηση και την βιασμένη σιγή,
θα έπρεπε να ήταν όλοι στωϊκοί άγιοι και ήρωες.
Η διακυβέρνηση συνίσταται στο να θέτει κάποιος τον κόσμο σε μιαν θέση ή κατάσταση όπου η πειθαρχία δεν μοιάζει να είναι κατ’ ανάγκην πάνω και πέραν των ανθρωπίνων ικανοτήτων αποδοχής της.
Από την άποψην αυτήν, η εμπειρία του Βελγίου μπορεί να υπηρετήσει ως παράδειγμα προς οποιαδήποτε δημοκρατική κυβέρνηση έχει απαγορεύσει στον εαυτόν της –ως θέμα και κανόνα αρχής– να στηριχθεί κατ’ αποκλειστικότητα στην βία και, άρα, πρέπει να αυτοπεριοριστεί σε μιαν στέρεαν αποφασιστικότητα που να καθοδηγείται από μιαν ιδέα δίκαια του ανθρώπου.
Με βάση αυτήν την οπτική του υλικού,
φαίνεται δύσκολο να δεχθούμε να πούμε ότι ο κ. Pierlot κυβερνούσε.
Πολλοί από τους συντρόφους μας από την Αντίσταση θα γράψουν
ότι η πολιτική του ήταν απλώς εγκληματική (και, ομολογουμένως, θα χρειαζόταν αρκετή προσπάθεια για να τους αποδείξει ότι κάνουν λάθος).
Για να μετράμε τις λέξεις μας, ωστόσο, θα αρκούσε να πούμε ότι μια πολιτική καταδικάζεται αφ’ εαυτής όταν, μόνο και μόνον από τύφλα και ισχυρογνωμοσύνη, το αποτέλεσμά της είναι να ασκεί βία σε ένα έθνος για να καταφύγει αυτό σε λύσεις και αποφάσεις που δεν θα μπορούσαν να είναι λιγότερο συμβατές με τα ίδια του τα συμφέροντα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου