«ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΔΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ» - Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

«ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΔΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ»

Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ

“COMBAT”, 19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1944

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή: το κείμενο αυτό πρέπει να αναγνωστεί σε συνδυασμό με το σύνολο του έργου του συγγραφέα που εκτυλίσσεται και επικεντρώνεται γύρω από την ημερομηνία 19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ αλλά και σε συμφωνία με τα άρθρα με τίτλο: «ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΑΝΟΥΚΛΑ», «ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΒΟΜΒΑ», «ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ», «Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ», «ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΚΡΙΣΗ», «Η ΚΡΙΣΙΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ», «ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ», «ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ», «ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ ΝΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ», «Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ», «Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» (Βλ. ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ‘44) «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ», «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΣΤΙΣ ΑΣΤΟΥΡΙΕΣ». Επίσης, με άξονα τα άρθρα για την Αποκάλυψη και την Δευτέρα Παρουσία, τα άρθρα του 1948 και του 1957 και τα κείμενα περί Ισπανίας-Γαλλίας-Γερμανίας και, στην συγκεκριμένη περίπτωση, του Βελγίου, όπου στις Βρυξέλλες η έδρα του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. Ο Hubert Pierlot υπήρξε Βέλγος Καθολικός ο οποίος στήριζε την ιδέα ότι οι εξουσίες του Βέλγου βασιλιά Λεοπόλδου ΙΙΙ θα έπρεπε να αποκατασταθούν όταν απελευθερωνόταν ο βασιλιάς. Ο βασιλεύς Λεοπόλδος ΙΙΙ ήταν αιχμάλωτος των Γερμανών αλλά είχε προηγουμένως, τον Νοέμβριο 1940, συναντηθεί με τον Χίτλερ.

Πρέπει να δούμε με προσοχή ό,τι συνέβη στο Βέλγιο. Υπάρχουν μαθήματα για να αντλήσουμε από κάθε κρίση ανάμεσα στην κυβέρνηση μιας ελεύθερης χώρας και στην Αντίσταση σε αυτήν την χώρα, ειδικά όταν διακρίνεται στον ορίζοντα ο κίνδυνος παρέμβασης των Συμμάχων.

Είναι φανερόν ότι ο κ. Pierlot ευνοεί μιαν πολιτική συντηρητική. Για ακόμη περισσότερη ακρίβεια, προσπαθεί να στηρίξει το παραδοσιακό, πολιτικό πρόσωπο και την εικόνα του Βελγίου αφενός ενώ επιχειρεί να κάνει αφετέρου μόνον εκείνες τις παραχωρήσεις που πιστεύει ότι είναι αναπόφευκτες. Δεν είναι λιγότερο ευδιάκριτο ότι (ακριβώς όπως και στην υπόθεση της Γαλλίας) χρόνια και χρόνια η αντίσταση στο Βέλγιο έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία ανθρώπων –και ενός σώματος κοινής γνώμης–

που διακρίνονται από έχθρα προς την οποιαδήποτε μορφή συντηρητικής πολιτικής και από πόθο για την εδραίωση και εγκατάσταση της απελευθέρωσης του έθνους μέσω της εισαγωγής τολμηρών

και δίκαιων μεταρρυθμίσεων.

Εξ ου και θεωρείτο και ήτο πιθανόν το ξέσπασμα της κρίσεως, το οποίο επήλθε σε συνδυασμό με τον αφοπλισμό των ομάδων της Αντίστασης: με μια λέξη, η κρίση έγινε αμέσως σοβαρή και εστιάστηκε στην επιβολή της τάξης.

Η ήδη αγωνιακή κατάσταση των πραγμάτων έφθασε σε κοχλάζον σημείο κορεσμού λόγω της ανακοίνωσης του Στρατηγού Erskine ότι θα παρενέβαινε εάν οι ενοχλήσεις έθεταν σε απειλή την στρατιωτική ασφάλεια. Είναι ξεκάθαρο ότι αρχικά στον κ. Pierlot αντιτίθετο ολόκληρο το σώμα της Αντίστασης,

υπό την ηγεσία των Κομμουνιστών. Χθες, οι Σοσιαλιστές –για καθαρά και αποκλειστικά πρακτικούς σκοπούς– αποκήρυξαν τους Κομμουνιστές καθώς συμφώνησαν να παραμείνουν στην Κυβέρνηση. Επιπλέον, είναι αλήθεια ότι οι τρεις υπουργοί που έχουν παραιτηθεί –δύο εκ των οποίων είναι Κομμουνιστές– ενώθηκαν με τον Στρατηγό Erskine για να υπογράψουν ένα κοινό ανακοινωθέν (communiqué) το οποίο κάλμαρε κάπως τα πράγματα. Οπότε, φαίνεται πιθανόν ότι η κρίση θα επιλυθεί, προσωρινά τουλάχιστον –και χαιρόμαστε γι’ αυτό. Λέμε «προσωρινά» διότι η απόφα(ν) σή περί επίλυσης δεν προέρχεται από μια συμφωνία κομμάτων αλλά από εξωτερική ανάγκη.

Η κυβέρνηση Pierlot, η οποία είναι προσδεδεμένη στην εξουσία ως αποτέλεσμα αυτού του συμβιβασμού, βρίσκεται άρα σε μιαν θέση πλάνης. Τώρα είναι που φαίνεται στην πραγματικότητα η αδυναμία της –και παραμένει στην εξουσία μόνο και μόνον επειδή έχει την δύναμη στο πλευρό της: με άλλες λέξεις, κυβερνά με την απειλή της παρέμβασης των Συμμάχων (κάτι που είναι η πιο αγωνιώδης κατάσταση που μπορεί να φανταστεί κανείς για την κυβέρνηση μιας χώρας που μόλις τώρα απελευθερώθηκε.

Αν πρέπει να αντληθεί ένα δίδαγμα από την κρίση αυτή, φαντάζει δίκαιο να πούμε ότι, για μιαν κυβέρνηση η οποία τοποθετείται σε αυτήν την κατάσταση, αυτό σημαίνει ότι η πολιτική της υπολείπεται σε προβλεπτικότητα. Ορισμένα από τα μέλη της κυβέρνησης Pierlot έχουν κάνει μερικά βήματα πολύ τολμηρά.

Αντιθέτως, άλλοι σέρνονταν. Αυτή η ανάλυση επικεντρώνεται στην έλλειψη ισορροπίας και είναι η μεγαλύτερη αποτυχία για μιαν κυβέρνηση που υποτίθεται ότι είναι μια «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» (αν και η ένωση εξαρτάται μόνον από τις συνθήκες και δεν έχει εσωτερικοποιηθεί). Είναι μια ανάλυση που απλώς έχει οδηγήσει σε αποξένωση όλες τις τάξεις της κοινωνίας και κανέναν δεν ικανοποίησε.

Στην πολιτική, πρέπει κανείς να εκλέγει.

Επί παραδείγματι, η κυβέρνηση Pierlot υϊοθέτησε μιαν οικονομική πολιτική που ‘ταν προορισμένη να τύχει αντιδράσεων από σημαντικά ιδιωτικά συμφέροντα. Το σωστό ήταν να καταστραφούν πρώτα τα συμφέροντα αυτά με την στήριξη του έθνους (και όχι να σταματήσουν στο ήμισυ του δρόμου και κατόπιν να ληφθούν μέτρα ώστε να αφοπλιστούν οι δημοφιλείς πολιτοφύλακες, κάτι που προκάλεσε την έχθρα του λαού). Όπως είναι τώρα τα πράγματα, αυτά τα πανίσχυρα συμφέροντα παραμένουν άθικτα και αντιτίθενται στον κ. Pierlot ο οποίος το μόνο που κατάφερε ήταν να αποξενωθεί από την λαϊκή στήριξη. Το αποτέλεσμα ήταν τουλάχιστο δυσάρεστο, αξίζει να το πει κανείς.

Εν κατακλείδι, θα έπρεπε να προσθέσουμε ότι οι Βέλγοι έδειξαν λιγότερη πειθαρχία ασκητική σε σχέση με εμάς σε ένα παρόμοιο ζήτημα.

Η οπτική των Συμμάχων είναι κατ’ ετυμολογίαν «οπτική αντίληψης».

Αν ο κ. Pierlot είχε κάνει τον κόπο να ερμηνεύσει την δική του πιο καθαρά και με περισσότερη ευστροφία, θα είχε κάνει ορατά τα κύρια σημεία της επιχειρηματολογίας του.

Η οπτική της Αντίστασης έχει κι αυτή την νομιμοποίησή της.

Ωστόσο, εξαιτίας και μόνο κάποιων πολιτικών παρεκτροπών και παραπατημάτων, οι Βέλγοι βρίσκονται σήμερα σε ένα αφόρητο και σπανίως ευφάνταστο σύμπλεγμα.

Προτιμούμε να μην σκεφτόμαστε τι θέση θα παίρναμε εάν τα στρατεύματα των Συμμάχων είχαν υποχρεωθεί να στραφούν κατά της Γαλλικής Αντίστασης.

Ο πόνος που προκαλείται από αυτήν την κατάσταση είναι που μας επιτρέπει να πούμε ότι, εάν συμπεριφερόταν λογικά όποιος εμπλέκεται σε αυτό το θέμα, τότε ο κ. Pierlot έκανε ένα λάθος ασυγχώρητο που έθεσε την χώρα του σε αυτήν την κατάσταση.