«ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΟ MEIN KAMPF» - Άρθρο του Τζωρτζ Όργουελ

«ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΟ MEIN KAMPF»

Άρθρο του Τζωρτζ Όργουελ

NEW ENGLISH WEEKLY, 21 MARTIOY 1940

Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου

Copyright: Christos P. Papachristopoulos

Σημείωμα του μεταφραστή: Το κείμενο αυτό ανήκει στην ενότητα που έχει αφιερωθεί από τον συγγραφέα για την μελέτη του Φασισμού («Προφητείες για τον Φασισμό», «Τι είναι ο Φασισμός», «Η άνοδος και οι εχθροί του Χιτλερικού Φασισμού»). Πρέπει να διαβαστεί σε σχέση α) με το δοκίμιο του Άρθουρ Καίσλερ με τίτλο «Ο Μανιακός», β) τα άρθρα του Όργουελ περί της «Φάρμας των Ζώων», γ) τα κείμενα «ΟΙ ΝΕΕΣ ΙΔΕΕΣ ΤΟΥ ΜΑΡΞ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ», «ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΣΤΗΝ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ» και «Η ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ», «ΓΟΥΕΛΣ:ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ», δ) κυρίως σε συνδυασμό με το άρθρο του Αλμπέρ Καμύ στην εφημερίδα “COMBAT” το 1945: «ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΙΑΣ ΕΙΔΥΛΛΙΑΚΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ, Μνήμες για εικονογράφηση για τον Μποτιτσέλλι».

Σε συμβολική εξελίχθηκε σήμερα, λόγω της ραγδαίας εξέλιξης των γεγονότων, η δημοσίευση

πριν από 1 έτος –σε εμφανώς αντιχιτλερικό πνεύμα– του πλήρους κειμένου του βιβλίου «Ο ΑΓΩΝ ΜΟΥ»

από τον εκδοτικό οίκο «Hirsch and Plunkett».

Ο πρόλογος του μεταφραστή και οι σημειώσεις του εκδοτικού οίκου είχαν γραφτεί με τον προφανή σκοπό

να ρίξουν τους οργισμένους τόνους του βιβλίου και να φέρουν τον Χίτλερ στο φως

υπό τις βέλτιστες συνθήκες.

Διότι, εκείνο το χρονικό διάστημα, ο Χίτλερ εθεωρείτο ακόμα σαν αξιοπρεπές άτομο.

Είχε συντρίψει το κίνημα της Γερμανικής εργατικής τάξης

και, γι’ αυτό, ήταν έτοιμοι να του συγχωρήσουν τα πάντα σχεδόν όσοι ανήκαν στην τάξη των κατεχόντων.

Τόσο η Αριστερά όσο και η Δεξιά συνέπιπταν

στο ότι είχαν μια μάλλον επιφανειακή και περιορισμένην ιδέα γι’ αυτόν

και τον αντιμετώπιζαν λες και ο εθνικοσοσιαλισμός αποτελούσε μίαν εκδοχή μόνο του συντηρητισμού.

Τότε ανακαλύφθηκε ξαφνικά ότι ο Χίτλερ δεν ήταν, τελικά, άτομο ολωσδιόλου αξιόλογο.

Ως αποτέλεσμα της ανακάλυψης αυτού,

ο εκδοτικός οίκος επανεξέδωσε το βιβλίο με νέο εξώφυλλο,

εξηγώντας ότι όλα τα έσοδα θα πήγαιναν προς όφελος του Ερυθρού Σταυρού.

Είναι, ωστόσο, δύσκολο –γνωρίζοντας το περιεχόμενο του βιβλίου «Ο ΑΓΩΝ ΜΟΥ» – να πιστέψουμε

ότι τα οράματα και οι σκοποί του Χίτλερ έχουν μεταβληθεί σοβαρά.

Όταν συγκρίνεις τις δηλώσεις που έκανε, αντιστοίχως, πέρυσι και πριν 15 χρόνια

μένεις κατάπληκτος από την αποτελμάτωση της νοημοσύνης του και την στασιμότητα της κοσμοθεωρίας του.

Πρόκειται για την αδιάλλακτη ιδέα του μανιακού

που σχεδόν δεν αντιδρά σε όποιες αλλαγές επιφέρουν οι δυνάμεις της πολιτικής.

Στην συνείδηση του Χίτλερ, το Σοβιετο-Γερμανικό Σύμφωνο δεν υπήρξε

τίποτε άλλο παρά μια καθυστέρηση στο χρονοδιάγραμμά του.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό που εκτέθηκε στο «MEIN KAMPF»,

η Ρωσσία και –αμέσως μετά– η Αγγλία θα έπρεπε και πάλι να συντριβούν.

Όπως ανακαλύπτεται και αποδεικνύεται τώρα, όμως,

η Αγγλία είναι εκείνη εκ των 2 κρατών που πρέπει να αντιμετωπιστεί πρώτη

διότι η Ρωσσία ήταν εκείνη εκ των 2 που αγοράστηκε πιο εύκολα.

Άρα, σύμφωνα με τον Χίτλερ, όταν κατακτηθεί η Αγγλία, τότε αναμφίβολα θα έρθει και η σειρά της Ρωσσίας.

Είναι, ασφαλώς, άλλο ζήτημα εάν αυτό θα γίνει στην πραγματικότητα.

Ας υποθέσουμε, όμως, ότι το πρόγραμμα του Χίτλερ θα εκτελεστεί.

Σχεδιάζει, ύστερα από 100 χρόνια, την δημιουργία ενός άτρωτου κράτους

όπου 250 εκατομμύρια Γερμανοί θα έχουν «ζωτικό χώρο»

(κάτι που σημαίνει ότι θα εκτείνεται ως το Αφγανιστάν ή στα γειτονικά εδάφη).

Θα είναι μια τερατώδης αυτοκρατορία ανεγκέφαλη,

στην οποία ουσιαστικά τίποτε δεν θα συμβαίνει

και της οποίας ο ρόλος θα είναι, κατά συνέπεια, περιορισμένος μόνο στην προετοιμασία των νέων για τον πόλεμο

και στην αδιάκοπη παράδοση φρέσκου κρέατος για τα πυροβόλα.

Πώς, άραγε, συνέβη και κατόρθωσε ο Χίτλερ να καταστήσει το τρομερό του σχέδιο κτήμα όλων;

Είναι το πιο εύκολο να εξηγηθεί αυτό, διότι

σε κάθε στάδιο της καριέρας του είχε την οικονομική υποστήριξη των μεγαλοβιομηχάνων

που τον έβλεπαν σαν μια μορφή ικανή να συντρίψει τους σοσιαλιστές και τους κομμουνιστές.

Δεν θα τον είχαν στηρίξει, όμως, αν ως εκείνην την στιγμή δεν είχε μολύνει αρκετούς με τις ιδέες του

και δεν είχε δώσει ζωή στην δημιουργία

ενός ολόκληρου κινήματος.

Για να πούμε την αλήθεια, η κατάσταση για τις Γερμανικές οικογένειες με τα εκατομμύρια ανέργων

ήταν προφανώς ευνοϊκή για τους δημαγωγούς.

Ο Χίτλερ, πάντως, δεν θα μπορούσε να επικρατήσει των πολυάριθμων ανταγωνιστών του

εάν δεν κατείχε τον μαγνητισμό της προσωπικότητάς του που γίνεται αισθητός

ακόμα και σε μιαν ατελή συλλαβή του «MEIN KAMPF»

και που, προφανώς, εκπλήσσει όταν κανείς ακούει τις ομιλίες του.

Θα ήθελα να πω ότι είναι έτοιμος να ανακοινώσω δημοσίως

ότι ποτέ δεν υπήρξα ικανός να επιδείξω εχθρικότητα προς τον Χίτλερ.

Πριν ανέβει στην εξουσία και εγώ –όπως όλοι σχεδόν– έκανα λάθος να μην τον παίρνω στα σοβαρά.

Από τότε που ανέβηκε στην εξουσία, κατάλαβα ότι οπωσδήποτε θα τον σκότωνα

εάν μου δινόταν τέτοια ευκαιρία

αλλά, προσωπικά, δεν τον αντιμετωπίζω με μίσος.

Υπάρχει, προφανώς, κάτι βαθύτατα ελκυστικό σ’ αυτόν.

Είναι αξιοπρόσεκτο αυτό: και μπορεί κανείς να το δει στις φωτογραφίες του –και συστήνω ειδικά

μια φωτογραφία της έκδοσης του βιβλίου

με την φυσική έκφραση του Χίτλερ σε προηγούμενα χρόνια.

Έχει ένα τραγικό, κακότυχο βλέμμα σαν ένα σκυλί

και το πρόσωπο ενός ατόμου που υποφέρει από αβάσταχτη δυστυχία.

Αν μόνο διέθετε λίγο κουράγιο παραπάνω, το βλέμμα του θα έμοιαζε με το βλέμμα του Χριστού

που τόσο συχνά βλέπουμε

–και είναι σχεδόν σίγουρο ότι και ο Χίτλερ έτσι βλέπει τον εαυτό του–

σε πίνακες ζωγραφικής.

Για κάποιον προαιώνιο, εξαιρετικά προσωπικό λόγο αισθάνεται

ότι υπέστη μια προσβολή από τον κόσμο

(την οποία μόνο να μαντέψει κανείς είναι δυνατόν αλλά, σε κάθε περίπτωση, η προσβολή υπάρχει).

Είναι ο μάρτυς, ένα θύμα, ο Προμηθεύς,

αλυσοδεμένος σε έναν βράχο, ο ήρωας που βαδίζει ηττημένος με κατεβασμένα τα χέρια

στην τελευταία άνιση μάχη για να αυτοθυσιαστεί. Αν κατάφερνε να σκοτώσει ένα ποντίκι, θα είχε καταφέρει

να δημιουργήσει την εντύπωση πως είναι δράκος.

Αισθάνεται κανείς ότι, όπως και ο Ναπολέων, ο Χίτλερ προκαλεί την μοίρα, ότι το πεπρωμένο του είναι η ήττα

–κι όμως, για κάποιον λόγο, κερδίζει νίκες.

Η έλξη που ασκεί ένα τέτοιο ίματζ είναι βέβαια μεγάλη,

ένα είδωλο του είδους που μαρτυρούν και τα περισσότερα φιλμ παρομοίου θέματος.

Εξάλλου, ο Χίτλερ είχε κατανοήσει το λάθος της ηδονιστικής στάσης απέναντι στην ζωή.

Καιρό πριν τον τελευταίο πόλεμο, σχεδόν όλοι οι διανοούμενοι της Δύσεως

–και, οπωσδήποτε, όλοι οι «προοδευτικοί» – είχαν στηριχθεί σε μιαν αφανή παραδοχή της αντίληψης

ότι οι άνθρωποι το μόνο που πρέπει να ονειρεύονται αποκλειστικά

είναι να ζουν ήσυχα, με ασφάλεια, και να μην γνωρίζουν τον πόνο.

Σε μιαν τέτοια κοσμοθεωρία για την ζωή,

δεν υπάρχει χώρος για τον πατριωτισμό και για τις στρατιωτικές αξίες, λόγου χάρη.

Οι σοσιαλιστές ενοχλούνται, σαν παιδιά που έχουν βρεθεί πίσω στο παιχνίδι αλλά δεν μπόρεσαν ποτέ

να σκαρφιστούν κάτι άλλο παρά να αλλάξουν αρχηγό∙

τους πασιφιστές προφανώς δεν τους πειράζει και, έτσι, δεν αγγίζουν το ζήτημα.

Ο Χίτλερ κατάλαβε καλύτερα από τους άλλους, στο πνευματικό σκοτάδι του μυαλού του,

ότι για τους ανθρώπους δεν είναι αναγκαίες μόνο η άνεση, η ασφάλεια, το περιορισμένο εργατικό ωράριο,

η υγιεινή, ο έλεγχος του επιπέδου των γεννήσεων και, γενικώς, η κοινή λογική∙

επιθυμούν επιπλέον –μερικές φορές, τουλάχιστον– πάλη και αυτοθυσία, τηρουμένων πάντοτε σταθερών

των τυμπάνων, των σημαιών, των παρελάσεων και των έξυπνων διακηρύξεων πίστης.

Ο φασισμός και ο ναζισμός

–ό,τι κι αν είναι από την πλευρά του οικονομικού σχεδιασμού–

είναι ψυχολογικά πολύ πιο αποτελεσματικοί από οποιαδήποτε ηδονιστική αντίληψη για την ζωή.

Το ίδιο, πιθανότατα, αφορά και την εναλλακτική, στρατιωτική εκδοχή του σοσιαλισμού

στους στρατώνες του Στάλιν.

Και οι 3 μεγάλοι δικτάτορες ισχυροποίησαν την εξουσία τους

επιβάλοντας και εναποθέτοντας στους λαούς αδικαιολόγητα βάρη.

Ενώ ο σοσιαλισμός και ακόμα και ο καπιταλισμός (αν και αυτός δεν είναι τόσο γενναιόδωρος)

υποσχέθηκαν στον κόσμο «θα έχετε μια καλή ζωή»,

ο Χίτλερ είπε στον κόσμο: «Σας προσφέρω τον αγώνα, τον κίνδυνο και τον θάνατο».

Και το αποτέλεσμα αυτού ήταν όλο το έθνος να προσπέσει βιαστικά στα πόδια του.

Πιθανότατα θα μετανιώσουν για όλα αυτά αργότερα και η διάθεσή τους θα αλλάξει,

όπως έγινε και στο τέλος του προηγούμενου πολέμου.

Ύστερα από αρκετά χρόνια μαζικών δολοφονιών και λιμών, το σλόγκαν

«Η μέγιστη ευτυχία για τον μέγιστον αριθμό ανθρώπων»

ήταν το κατάλληλο

αλλά τώρα υπάρχει ένα σύνθημα ακόμα πιο δημοφιλές:

«Προτιμότερο το απαίσιο τέλος από τον αέναον τρόμο».

Αν και σύντομα θα μπούμε στην μάχη κατά του ανθρώπου που δημοσίως είχαμε ανακηρύξει όμοιόν μας,

είναι αδύνατον για μας να μην εκτιμήσουμε την συναισθηματική επιρροή μιας τέτοιας έλξης και γοητείας.