«ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΚΡΙΣΙΣ»
Άρθρο του Αλμπέρ Καμύ
“COMBAT”, 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1944
Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου
Copyright: Christos P. Papachristopoulos
Σημείωμα του μεταφραστή:
1. Το κείμενο αυτό είναι το κεντρικό άρθρο σε σχέση με το Εθνικό Συμβούλιο της Αντίστασης ή Σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης το οποίο καλείται “Conseil National de la Résistance” και ιδρύθηκε το 1943 από τον Jean Moulin –με εντολή του Στρατηγού Ντε Γκωλ– με σκοπό την ένωση και τον συντονισμό αντιστασιακών κινημάτων στην Γαλλία. Εκπρόσωπός του στην Αγγλία και επαφή των Camus-Koestler-Orwell ήταν η Simone Weil. Η πρώτη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου έγινε στις 7/10/1944 (για πρώτη φορά μετά την Απελευθέρωση των Παρισίων) στο vél d’ hive ή vélodrôme d’ Hiver.
2. Η επιρροή του κειμένου εξακτινώνεται στα 3 και πρέπει αφενός να αναγνωστεί μαζί με το σύνολο των κειμένων του δημοσιογράφου με θέμα τον Τύπο («Το επάγγελμα του Δημοσιογράφου» , «Χάρτης για την κυβέρνηση του Τύπου», «Η Συνταγματικότητα των κειμένων περί Τύπου διατάξεων», «Συνθήκες και Διπλωματία του Τύπου», «Ιδιοκτησία του Τύπου και Χριστιανισμός», «Δημοσιογραφική κατάθεση και Χριστιανικός Τύπος», «Χριστιανικός διάλογος και Δημοσιογραφία», «Η μεταρρύθμιση του Τύπου», «Κριτική Δημοσιογραφία», «Αντίσταση, Εξέγερση και Δημοσιογραφία», «Κριτική του Νέου Τύπου», «Τριγωνική συνεργασία δημοσιογράφων», «Αυτοκριτική») και αφετέρου σε συνδυασμό με τις μεταφράσεις όλων των κειμένων περί Αντίστασης: κατόπιν, να διαβαστεί και να ενταχθεί στην ενότητα που αποτελούν οι μεταφράσεις με τίτλο: «Η ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ», «ΤΟ ΞΙΦΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ» «ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΕΙΔΥΛΛΙΑΚΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ: Μνήμες για εικονογράφηση από τον Μποτιτσέλλι», «Το πείραμα Χίτλερ: Ξίφος, Ζυγός και Γόρδιος δεσμός», «Το ξίφος ως σύμβολο του κυβερνήτη», «Ο Σταυρός του Μαρτυρίου», «Η φόρμουλα πανάκειας των Θεών της Γερμανίας», «Ο χειρισμός της φόρμουλας της ελευθερίας».
3. Η αναφορά στο ξίφος του Ιωσήφ Prudhomme και στην λογοκρισία ή κρίση, προφανώς συνδέεται με την παραπομπή στο ξίφος του δημίου του Friburg (βλ. μετάφραση Καμύ «ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ») που φέρει τον τίτλο «Κύριε Θεού, συ ει ο Κριτής». Για τις αναφορές περί «οικουμενικής συνόδου» και περί του ονόματος του ηγετικού οργανισμού της Αντίστασης, βλ. το έργο «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ» και τον διάλογο άρθρων Albert Camus-François Mauriac.
Όπως όλοι ξέρουν, οι εφημερίδες σήμερα αποτελούν υποκείμενο στρατιωτικής λογοκρισίας –την οποίαν, άλλωστε, αποδέχθηκαν με την βούλησίν τους.
Κατανοούμε όλοι την ανάγκη να αποφευχθεί η μαζική παράδοση υλικού που θα μπορούσε να βοηθήσει τον εχθρό. Τόσο καλά το κατανοούμε αυτό που –όποτε αυτό είναι εφικτό– αυτολογοκρινόμεθα.
Άλλωστε, κάθε βράδυ μας επαναλαμβάνουν με ανεξάντλητη καλή βούληση ότι το καθεστώς στο οποίο υποκείμεθα δεν είναι καθεστώς λογοκρισίας αλλά στρατιωτικού ελέγχου.
Πώς μπορούμε να μην υποκλιθούμε έναντι αυτού του είδους αυτοσυγκράτησης και αταλάντευτης ευγένειας;
Τώρα, όμως, έχει εγερθεί μια διαμάχη επί του ζητήματος της διερμηνείας.
Θεωρούσαμε ότι η έκφραση «στρατιωτικός έλεγχος» –όπως υποννοεί ο όρος– σχετιζόταν με τον έλεγχο των στρατιωτικών νέων. Και πιστεύαμε ότι οι στρατιωτικές ειδήσεις σχετίζονταν με πληροφορίες εν δυνάμει ενδιαφέροντος για την διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Η υπηρεσία ελέγχου έχει δώσει, ωστόσο, μιαν διαφορετική μετάφραση.
«Στρατιωτικά νέα» είναι κάθε μορφή νέων στα οποία γίνεται μνεία σε στρατευμένους.
Από την στιγμή που το πλέον πρόσφατο ανακοινωθέν (communiqué) του Εθνικού Συμβουλίου της Αντίστασης έκανε υπαινιγμούς για ορισμένο νούμερο ενόπλων σχηματισμών, κάθε αναφορά σε αυτό, από οποιαδήποτε εφημερίδα, λογοκρίθηκε.
Κι αν –για κάποιον λόγο– θέλαμε να περιγράψουμε π.χ. το διάσημο ξίφος του Ιωσήφ Prudhomme, θα έπρεπε κι αυτό να γίνει υποκείμενο λογοκρισίας.
Το αποτέλεσμα είναι φανερό.
Οι αρχές στρατιωτικού ελέγχου έγιναν χθες αντικείμενο κοροϊδίας και χλευασμού στον Γαλλικό Τύπο.
Κανείς δεν έχει τίποτα να κερδίσει από αυτό.
Και θα υποδεικνύαμε στις αρχές ότι είναι καλύτερο να αποφύγουν να γίνουν στόχος γελιοποίησης σε μιαν χώρα που έχει μόλις δει να της αποκαλύπτεται
το τέλος της ταπεινοσύνης της.
Είναι κατανοητό ότι ο Τύπος είναι ελεύθερος.
Δίχως να είμαστε στρατευμένοι –με την έννοιαν αυτήν που καταλαβαίνουν τον όρον οι στρατιωτικοί– αποδείξαμε επί αρκετόν χρόνον ότι χαιρόμασταν την ελευθερία.
Η ελευθερία –ό,τι κι αν πιστεύει κανείς γι’ αυτήν– κάλλιστα μπορεί να συνυπάρχει με την τήρηση ορισμένων κανόνων αλλά μόνον με την συνθήκη ότι αυτοί οι περιορισμοί, οι όροι, γίνονται δεκτοί ελευθέρως και ορίζονται ρητώς.
Εφόσον οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν αποδειχθεί ικανές να παρουσιάσουν έναν σαφήν ορισμό, πρέπει να το κάνουμε εμείς για χάρη τους.
Ιδού, λοιπόν, οι εξηγήσεις μας:
Αποδεχόμαστε ελευθέρως την στρατιωτική λογοκρισία επί νέων
που θα χρησιμοποιούσε εν δυνάμει ο εχθρός.
Δεν αποδεχόμαστε καμιάν μορφή πολιτικής λογοκρισίας. Υπεράνω όλων,
δεν αποδεχόμαστε ότι μια υπηρεσία ελέγχου, γνωστή με ένα συγκεκριμένο όνομα,
μπορεί να αξιοποιηθεί για να προχωρήσει έτι περαιτέρω μια πολιτική που δεν έχει όνομα.
Ειδικώς, δεν χαρίζουμε στην στρατιωτική λογοκρισία το δικαίωμα να ελέγχει την σκέψη και τις πράξεις του ηγετικού οργανισμού της Αντίστασης.
Εάν οι αρχές είναι έτοιμες να κατανοήσουν αυτές τις οδηγίες, υποθέτουμε ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν ομαλά. Εάν όχι, θα εξαρτηθεί από τις εφημερίδες να συναντηθούν σε μιαν οικουμενική σύνοδο
για να προασπιστούν την ελευθερία του Τύπου κατά τον δικό τους τρόπο.
Το λέμε αυτό με αίσθημα ήρεμης διαβεβαίωσης: ένας τρόπος να το κάνουμε είναι να επιστρέψουμε
υπό συνθήκες μυστικότητας
και να δημοσιεύσουμε τα πολιτικά νέα και τον σχολιασμό
που αναζητούν να λογοκρίνουν οι αρχές.
Αυτό αποτελεί το είδος εργασίας με το οποίο –υπό την ευρείαν ερμηνεία– γνωριζόμαστε καλά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου