«ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΕ ΕΝΑΝ ΕΞΟΡΙΣΤΟ»
Ομιλία του Αλμπέρ Καμύ
7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1955
Μετάφραση: Χρήστου Π. Παπαχριστόπουλου
Copyright: Christos P. Papachristopoulos
Σημείωμα του μεταφραστή
1) Το κείμενο της ομιλίας αυτής πρέπει να αναγνωστεί σε συνάρτηση με το βιβλίο «ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΛΩΝΙΑ» και σε συμφωνία με την μετάφραση του Όργουελ με τίτλο «ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΣΤΗΝ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ» ή «J’ ai ete temoin a Barcelone», βλ. τεύχος 255 της «Προλεταριακής Επανάστασης» (“Revolution Proletarienne”-Revue Bimensuelle Syndicaliste Revolutionnaire) 25/9/1937 και πρώτος τόμος, Νο.2, του αγγλικού περιοδικού «CONTROVERSY», Αύγουστος 1937.
2) Το κείμενο ανήκει στην ενότητα των κειμένων των Όργουελ, Καμύ με θέμα την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ και των Όργουελ, Καμύ, Καίσλερ με άξονα το Σύνταγμα της Ισπανίας και την ίδρυση της Ε.Ε. το 1957. Βλ. οπωσδήποτε το κείμενο «ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΦΥΛΑΚΗ», «ΜΙΑ ΕΠΕΤΕΙΟΣ: 19/7/1936» και τον φάκελο του έργου «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ» (μετάφραση Χρ. Παπαχριστόπουλου).
3) Πρέπει να συγκριθεί με τα έργα του Έρνεστ Χέμινγκγουαιη για την Ισπανία «ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΟΠΛΑ» (1929) και «ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ ΚΤΥΠΑ Η ΚΑΜΠΑΝΑ» (1940).
Με υπερηφάνεια υποδεχόμαστε σήμερα ανάμεσά μας έναν πρέσβη ο οποίος δεν μοιάζει με τους άλλους πρέσβεις. Διάβασα ότι η κυβέρνηση που είχε το λυπηρό προνόμιο να απαγορεύσει την κυκλοφορία της μεγαλύτερης εφημερίδας της Νοτίου Αμερικής είχε προηγουμένως πράγματι προσφέρει στον εκδότη της, τον Πρόεδρο Eduardo Santos, την πρεσβεία στο Παρίσι.
Αρνηθήκατε αυτήν την τιμή, κ. Πρόεδρε, όχι από αντιπάθεια για το Παρίσι –το γνωρίζουμε καλά– αλλά από αγάπη για την Κολομβία και, πιθανόν, επειδή ξέρατε ότι οι κυβερνήσεις θεωρούν τις πρεσβείες του εξωτερικού ως τόπους συγκεκαλυμμένα επιχρυσωμένου εξοστρακισμού για να εξορίζουν τους πολίτες που θέλουν να θέσουν εκποδών.
Εσείς παραμείνατε στην Μπογκοτά, όπως υπαγόρευε η συνείδησή σας∙ σας έθεσαν, άρα, εκποδών και σας λογόκριναν δίχως διπλωματικό τακτ –και μάλιστα, με τον πιο, κατά το δυνατόν, κυνικόν τρόπο.
Την ίδια στιγμή, όμως, σας παρείχαμε μεις όλους τους τίτλους που δικαιολογούν το γεγονός ότι όλοι μας σας θεωρούμε ως τον πραγματικό πρέσβη της Κολομβίας, όχι μόνο στο Παρίσι αλλά σε κάθε πρωτεύουσα όπου η απλή λέξη «ελευθερία» κάνει τις καρδιές να χτυπούν πιο γρήγορα.
Δεν είναι τόσο εύκολο όσο νομίζει ο κόσμος να είναι κανείς ελεύθερος.
Στ’ αλήθεια, οι μόνοι που διαβεβαιώνουν πως αυτό είναι εύκολο είναι όσοι έχουν αποφασίσει να παραβλέψουν την ελευθερία. Διότι η ελευθερία αναστέλλεται και απορρίπτεται όχι εξαιτίας των δικαιωμάτων που δίνει (όπως θα ‘θελαν ορισμένοι να πιστέψουμε) αλλά εξαιτίας των εξαντλητικών καθηκόντων της.
Για εκείνους, από την άλλην πλευρά, των οποίων το έργο και το πάθος συνίσταται στο να χαρίσουν στην ελευθερία όλα της τα δικαιώματα και τα καθήκοντα, αυτοί ξέρουν ότι αυτό απαιτεί καθημερινή προσπάθεια και μιαν διαρκή επαγρύπνηση στην οποία η υπερηφάνεια και η ταπεινοφροσύνη παίζουν ισότιμους ρόλους.
Αν βρισκόμαστε σήμερα, κ. Πρόεδρε, στον πειρασμό να εκφράσουμε όλην την στοργή μας για εσάς –όπως, ταυτόχρονα, στον κ. Roberto García Peñas– αυτό συμβαίνει διότι εσείς τηρήσατε αυτήν την διαρκήν επαγρύπνηση χωρίς ποτέ να λυπηθείτε τον εαυτό σας.
Αρνούμενος την ατιμία που σας προσφέρθηκε (κάτι το οποίο ισοδυναμούσε με τον να αναλάβετε ο ίδιος την ευθύνη για την αποκήρυξη και την μετάνοια που αποτόλμησε να σας επιβάλη μια κυβέρνηση), επιτρέποντας να καταστραφεί η εξαίρετη εφημερίδα σας παρά να την αφήσετε να υπηρετήσει το ψεύδος και τον δεσποτισμό, γίνατε ένας εξ εκείνων των ασυμβίβαστων αυτοπτών μαρτύρων οι οποίοι –κάτω από όλες τις συνθήκες– αξίζουν σεβασμού.
Αυτό, ωστόσο, δεν θα ήταν ακόμα αρκετό για να σας κάνει έναν μάρτυρα της ελευθερίας.
Πολλοί άνθρωποι έχουν θυσιάσει τα πάντα στον βωμό ενός λάθους και πάντοτε σκεφτόμουν ότι ο ηρωϊσμός και η αυτοθυσία δεν επαρκούν για να δικαιολογήσουν έναν σκοπό. Η αποφασιστικότητα δεν αποτελεί από μόνη της μιαν αρετή.
Από την άλλη πλευρά, αυτό το οποίο προσδίδει στην αντίστασή σας ένα νόημα, αυτό το οποίο σας καθιστά τον υποδειγματικό σύντροφο που θέλουμε με ζήλο να χαιρετήσουμε είναι ότι υπό τις ίδιες συνθήκες –όταν εσείς ήσασταν ο αξιοσέβαστος Πρόεδρος της Κολομβίας– όχι μόνο δεν χρησιμοποιήσατε την εξουσία σας για να λογοκρίνετε τους αντιπάλους σας αλλά προστατεύσατε την εφημερίδα των πολιτικών σας εχθρών ώστε να μην κλείσει. Αυτή η πράξη είναι αφ’ εαυτής αρκετή ώστε να αναγνωρίσουμε σε εσάς έναν πραγματικά ελεύθερον άνθρωπο.
Η ελευθερία έχει τέκνα που δεν είναι όλα νόμιμα ή αξιοθαύμαστα.
Εκείνοι που την επικροτούν μόνο όταν αυτή δικαιολογεί τα δικαιώματά τους και δεν μιλούν για τίποτε εκτός από λογοκρισία όταν η ελευθερία τους απειλεί δεν είναι στο πλάϊ μας.
Εκείνοι, όμως, οι οποίοι –σύμφωνα με την παρατήρηση του Benjamin Constant– δεν είναι πρόθυμοι ούτε να υποφέρουν ούτε να κατέχουν τα μέσα της καταπίεσης, οι οποίοι θέλουν την ελευθερία τόσο για τον εαυτό τους όσο και για τους άλλους, αυτοί είναι οι σπόροι κάτω από το χιόνι για τους οποίους μίλησε ένας από τους πιο σπουδαίους ανάμεσά μας, σε μιαν εποχή όπου η φτώχεια ή ο τρόμος καταδικάζουν στις υπερβολές, στις υπερβολές της καταπίεσης.
Όταν η καταιγίδα τελειώσει, ο κόσμος με αυτούς θα επιβιώσει.
Τέτοιοι άνθρωποι –το ξέρουμε, είναι σπάνιοι.
Σήμερα η ελευθερία δεν έχει πολλούς συμμάχους.
Ως γνωστόν, έχω πει ότι το πραγματικό πάθος του 20ου αιώνα ήταν η δουλεία.
Αυτό ήταν ένα πικρό σχόλιο το οποίο αδίκησε όλους εκείνους τους ανθρώπους (είστε ένας εξ αυτών) των οποίων η θυσία και το παράδειγμα μας βοηθούν κάθε μέρα να ζήσουμε.
Ήθελα, όμως, απλά να εκφράσω αυτήν την αγωνία που αισθάνομαι κάθε μέρα όταν αντιμετωπίζω την μείωση της φιλελεύθερης ενεργητικότητας, την εκπόρνευση των λέξεων, τα συκοφαντημένα θύματα, την άψογη δικαιολόγηση της καταπίεσης, τον παρανοϊκό και αρρωστημένο θαυμασμό της ισχύος.
Βλέπουμε έναν πολλαπλασιασμό εκείνων των στοχαστών για τους οποίους έχει ειπωθεί ότι μοιάζουν να προσφέρουν μια προτίμηση προς την δουλεία ως ένα συστατικό της ισχύος.
Βλέπουμε την διανόηση να ψάχνει δικαιολογίες για τον φόβο της και να τις βρίσκει –διότι κάθε δειλός έχει την δική του φιλοσοφία.
Η αγανάκτηση υπολογίζεται με το μέτρο, οι σιωπές διαλέγονται μεταξύ τους και η Ιστορία έχει πάψει να είναι ο,τιδήποτε άλλο εκτός από έναν μανδύα που καλύπτει τον ζόφο των θυμάτων.
Κοντολογίς, όλοι αποφεύγουν την πραγματικήν ευθύνη, την προσπάθεια να είναι συνεπείς ή να έχουν δική τους γνώμη με σκοπό να βρουν καταφύγιο στα κόμματα ή σε ομάδες που θα σκεφτούν για χάρη τους, θα εκφράσουν οργή εν ονόματί τους και θα κάνουν σχέδια για λογαριασμό τους.
Η σύγχρονη διανόηση φαίνεται πως υπολογίζει την αλήθεια των διδασκαλιών και των σκοπών αποκλειστικά με μέτρο τον αριθμό των τεθωρακισμένων μεραρχιών που μπορεί να παρατάξει κανείς στο πεδίο της μάχης.
Από τούδε και στο εξής, είναι καλό ο,τιδήποτε δικαιολογεί την σφαγή της ελευθερίας είτε αυτό είναι το έθνος, ο λαός ή το μεγαλείο του Κράτους.
Ειδικά η ευημερία του λαού υπήρξε πάντα το άλλοθι των τυράννων και, επιπλέον, έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι εφοδιάζει στους υπηρέτες της τυραννίας μιαν ήρεμη συνείδηση.
Θα ήταν εύκολο, όμως, να καταστραφεί αυτή η καλή συνείδηση φωνάζοντάς τους: Αν επιθυμείτε την ευτυχία των λαών, αφήστε τους να μιλήσουν και να πουν ποιο είδος ευτυχίας θέλουν και ποιο δεν θέλουν!
Η αλήθεια, όμως, είναι ότι αυτοί ακριβώς που κάνουν χρήση τέτοιων άλλοθι ξέρουν πως είναι ψεύτικα∙ αυτοί αφήνουν στους διανοούμενους που έχουν στην υπηρεσία τους την λάντζα να πιστεύουν σε αυτά και να αποδεικνύουν ότι η θρησκεία, ο πατριωτισμός και η δικαιοσύνη, για να επιζήσουν, χρειάζονται την θυσία της ελευθερίας.
Λες και η ελευθερία δεν είναι το τελευταίο που χάνεται αφού χαθούν όλα όσα αποτελούν τον λόγο για τον οποίον ζούμε!
Όχι, η ελευθερία δεν πεθαίνει μόνη.
Την ίδια, ακριβώς, στιγμή εξοστρακίζεται για πάντα η δικαιοσύνη, το έθνος ξεκινά αγώνα επιβίωσης και Η ΑΘΩΟΤΗΤΑ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ ΕΚ ΝΕΟΥ.
Ασφαλώς, η ελευθερία δεν αποτελεί την απάντηση για όλα –και έχει όρια.
Η ελευθερία του καθενός βρίσκει τα όριά της σε εκείνα των άλλων.
Κανείς δεν έχει δικαίωμα στην απόλυτην ελευθερία.
Το όριο όπου ξεκινά και καταλήγει η ελευθερία, όπου τα δικαιώματα και τα καθήκοντα που επιβάλλει εφάπτονται και συνενώνονται λέγεται νόμος –και το Κράτος το ίδιο πρέπει να υπακούει στον νόμο.
Αν το Κράτος διαφεύγει του νόμου, αν στερεί από τους πολίτες τα οφέλη του νόμου, υπάρχει ρήξη πίστης συμβολαίου.
Τον περασμένον Αύγουστο σημειώθηκε ρήξη πίστης στην Κολομβία, όπως έχει σημειωθεί ρήξη πίστης στην Ισπανία τα τελευταία 20 χρόνια.
Και πάλι, το παράδειγμά σας εκεί συντελεί να θυμηθούμε ότι δεν υπάρχει συμβιβασμός με την παραβίαση συμβολαίου πίστης.
Πρέπει κανείς να την απορρίπτει και να την πολεμά.
Το πεδίο της μάχης σας ήταν ο τύπος.
Η ελευθερία του Τύπου είναι ίσως η ελευθερία που έχει περισσότερο υποφέρει από την βαθμιαία έκπτωση της ιδέας της ελευθερίας.
Ο τύπος έχει τους προστάτες του, όπως και τους χωροφύλακές του. Ο προαγωγός τον διαφθείρει, ο χωροφύλακας τον καθυποτάσσει στον ζυγό και ο καθένας χρησιμοποιεί τον άλλον ως μια μέθοδο δικαιολόγησης των καταχρήσεών του.
Αυτοί οι κύριοι ανταγωνίζονται ποιος από τους δύο θα προστατέψει την ορφανή και θα της δώσει καταφύγιο, είτε αυτό είναι το κάτεργο είτε ο οίκος ανοχής.
Πράγματι, η ορφανή είναι δικαιολογημένη να απορρίψει τέτοιες ζηλευτές προσφορές συνδρομής και να αποφασίσει ότι πρέπει να παλέψει μόνη και να αποφασίσει για την μοίρα της μόνη.
Όχι πως ο τύπος αφ’ εαυτού αποτελεί ένα απόλυτο καλό.
Ο Βίκτωρ Ουγκώ έλεγε σε μιαν ομιλία ότι αποτελεί ευφυΐα, πρόοδο και –δεν ξέρω τι άλλο. Ο ήδη παλαίμαχος δημοσιογράφος που είμαι γω ξέρει ότι τίποτα τέτοιο δεν είναι και ότι αυτή η πραγματικότητα λιγότερο παρηγορεί.
Με μιαν άλλην έννοια, όμως, ο τύπος είναι καλύτερος από την ευφυΐα ή την πρόοδο∙ αποτελεί την δυνατότητα για όλα αυτά καθώς επίσης και για άλλα πράγματα.
Ο τύπος, ελεύθερος, μπορεί φυσικά να είναι καλός ή κακός αλλά είναι πολύ πιο σίγουρο ότι δίχως ελευθερία ποτέ δεν θα είναι τίποτε άλλο από κακός.
Όταν κανείς γνωρίζει για το τι είναι ικανός ο άνθρωπος –για το καλύτερο και για το χειρότερο– ξέρει επίσης και ότι δεν είναι ο ίδιος ο άνθρωπος που πρέπει να προστατευθεί αλλά οι δυνατότητες που εμπεριέχει μέσα του –με άλλα λόγια, η ελευθερία.
Ομολογώ, στον βαθμό που με αφορά προσωπικά, ότι δεν μπορώ να αγαπήσω όλην την ανθρωπότητα παρά με μιαν απέραντη και κάπως αφηρημένην αγάπη.
Αγαπώ, όμως, μερικούς λίγους ανθρώπους –ζωντανούς ή νεκρούς– με μιαν τέτοιαν ένταση και θαυμασμό ώστε είμαι πάντα έτοιμος να συντηρήσω και να προστατεύσω σε άλλους αυτό που ίσως κάποια μέρα να τους κάνει να μοιάσουν σε αυτούς που αγαπώ.
Η ελευθερία δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι ενώ η υποδούλωση αποτελεί μιαν βεβαιότητα περί του αντιθέτου.
Αν τότε, παρά τους τόσους πολλούς συμβιβασμούς ή τις εκδουλεύσεις, πρόκειται να εξακολουθήσουμε να βλέπουμε την δημοσιογραφία –όταν είναι ελεύθερη– ως ένα από τα υψηλότερα λειτουργήματα της ζωής, αυτό θα συμβεί επειδή επιτρέπει σε ανθρώπους σαν εσάς και τους συνεργάτες σας να υπηρετούν την χώρα τους και την εποχή τους στον ανώτατο βαθμό.
Με την ελευθερία του Τύπου δεν είναι σίγουρο ότι τα έθνη κατευθύνονται προς την δικαιοσύνη και την ειρήνη. Δίχως αυτήν, όμως, είναι σίγουρο ότι δεν θα φτάσουν εκεί.
Διότι η δικαιοσύνη φτάνει στους λαούς μόνον όταν αναγνωρίζονται τα δικαιώματά τους –και δεν υπάρχει δικαίωμα χωρίς έκφραση αυτού του δικαιώματος.
Στο σημείο αυτό, μπορούμε να βασιστούμε στα λόγια της Ρόζα Λούξεμπουργκ, η οποία είπε: «Δίχως την απεριόριστη ελευθερία του Τύπου, δίχως την απόλυτη ελευθερία του συνδικαλισμού, η κυρίαρχη εξουσία των μεγάλων λαϊκών μαζών είναι αδιανόητη».
Συνεπώς, πρέπει να είμαστε αδαμάντινοι ως προς την αρχή της ελευθερίας του Τύπου.
Δεν αποτελεί απλά την βάση των πολιτισμικών δικαιωμάτων, όπως προσπαθούν υποκριτικά διάφοροι να μας πείσουν.
Αποτελεί, επίσης, την βάση για τα δικαιώματα του εργάτη.
Εκείνοι οι οποίοι, προκειμένου να δικαιολογήσουν τις τυραννίες τους, θέτουν σε αντιπαράθεση την εργασία και την κουλτούρα δεν θα μας κάνουν να ξεχάσουμε πως ο,τιδήποτε υποτάσσει την διανόηση αλυσοδένει την εργασία –και αντιστρόφως.
Όταν μπαίνουν χειροπέδες στην διανόηση, σύντομα καθυποτάσσεται και ο εργάτης, ακριβώς όπως και όταν υποδουλώνεται ο προλετάριος, σύντομα ο διανοούμενος φιμώνεται για να σιωπήσει ή να πει ψέματα.
Κοντολογίς, όποιος εξασκεί βία προς την αλήθεια ή την έκφρασή της, τελικά ακρωτηριάζει την δικαιοσύνη ακόμα κι αν νομίζει πως την υπηρετεί.
Από την άποψη αυτή, θα αρνηθούμε ως το έσχατο τέλος ότι ο τύπος λέει αλήθεια επειδή είναι επαναστατικός. Θα είναι επαναστατικός μόνον αν λέει αλήθεια –και ποτέ αντιστρόφως.
Όσο θα κρατάμε στον νου μας αυτά τα γεγονότα, η αντίστασή σας, κ. Πρόεδρε,θα διατηρήσει το πραγματικό της νόημα και, πολύ πέραν του να αποτελεί ένα μοναχικό πρότυπο, θα ρίξει φως στην μακρόχρονη μάχη που εσείς θα μας βοηθάτε να μην την εγκαταλείψουμε.
Η κυβέρνηση της Κολομβίας κατηγόρησε την «EL TIEMPO» πως αποτελούσε ένα υπερΚράτος εν Κράτει και πολύ σωστά αντικρούσατε αυτό το επιχείρημα. Η κυβέρνησή σας, ωστόσο, είχε δίκιο, αν και με έναν τρόπο και με μιαν έννοια που δεν θα την αποδεχόταν.
Διότι, λέγοντάς το αυτό, απέτισε φόρο τιμής στην εξουσία του τυπωμένου λόγου.
Η λογοκρισία και η απαγόρευση αποδεικνύουν ότι ο λόγος είναι αρκετός για να κάνει τον τύραννο να τρέμει –μόνον, όμως, αν ο λόγος υποστηρίζεται από την θυσία.
Διότι μόνον ο λόγος που τρέφεται με το αίμα και η καρδιά μπορούν να ενώνουν τους ανθρώπους ενώ η σιωπή των τυραννιών τους διαιρεί.
Οι τύραννοι απολαμβάνουν μονολόγους πίσω από εκατομμύρια μοναξιές.
Αν εμείς απορρίπτουμε την καταστολή και το ψεύδος, από την άλλην πλευρά αυτό συμβαίνει επειδή απορρίπτουμε την μοναξιά.
Κάθε ανυπότακτο άτομο, όταν εξεγείρεται ενάντια στην καταστολή, επανεπιβεβαιώνει με τον τρόπον αυτό την αλληλεγγύη όλων των ανθρώπων.
Όχι, δεν είστε εσείς ή μια απόμακρη εφημερίδα που αμυνθήκατε αντιστεκόμενοι στην καταστολή αλλά ολόκληρη η κοινότητα ανθρώπων που μας ενώνει πέραν και υπεράνω συνόρων.
Δεν είναι, άλλωστε, αλήθεια ότι σε όλον τον κόσμο το όνομά σας πάντα είχε συνδεθεί με την επιδίωξη της ελευθερίας;
Πώς μπορούμε να μην θυμηθούμε εδώ ότι ήσασταν και ακόμα είστε ένας από τους πιο πιστούς φίλους της δικής μας Ισπανίας, της Δημοκρατικής Ισπανίας, σήμερα διασκορπισμένης σε όλον τον κόσμο, προδομένης από τους συμμάχους και φίλους της, λησμονημένης από όλους, της ταπεινωμένης Ισπανίας η οποία στέκει όρθια αποκλειστικά χάρη στην δύναμη της διαμαρτυρίας της;
Την ημέρα που η άλλη Ισπανία, η Ισπανία των εκκλησιών και των φυλακών, θα μπαίνει με τους δεσμοφύλακες και τους λογοκριτές Ιεροεξεταστές της στον οργανισμό των αποκαλουμένων ελεύθερων εθνών, ξέρω ότι εκείνην την ημέρα θα σταθείτε μαζί με όλους εμάς, σιωπηλά αλλά με δίχως πνεύμα εκδίκησης, στο πλάϊ της ελεύθερης Ισπανίας που υποφέρει.
Για την συμπαράστασην αυτή, επιτρέψτε μου να σας ευχαριστήσω στο όνομά της δεύτερής μου χώρας και για λογαριασμό όλων εκείνων οι οποίοι, συγκεντρωμένοι εδώ, εκφράζουν την ευγνωμοσύνη και την φιλία τους.
Σας ευχαριστούμε που ανήκετε μεταξύ εκείνων των λίγων οι οποίοι, σε μιαν εποχή υποδούλωσης και φόβου, στέκονται ακλόνητοι εκ δεξιών τους.
Ο κόσμος σχεδόν παντού, παραπονιέται ότι εξαφανίζεται η αίσθηση του καθήκοντος.
Πώς θα μπορούσε, άραγε, να γίνεται διαφορετικά αφού κανείς πια δεν νοιάζεται για τα δικαιώματά του;
Μόνον αυτός που είναι ασυμβίβαστος ως προς τα δικαιώματά του διατηρεί την αίσθηση του καθήκοντος.
Οι μεγάλοι πολίτες μιας χώρας δεν είναι εκείνοι που λυγίζουν το γόνατο μπροστά στην αυταρχικότητα αλλά μάλλον εκείνοι οι οποίοι, ακόμα και ενάντια στην εξουσία αν απαιτείται, είναι αδαμάντινοι ως προς την τιμή και την ελευθερία της χώρας αυτής.
Και η χώρα σας πάντα θα αναγνωρίζει σε σας τον μεγάλον της πολίτη, όπως και μεις το κάνουμε εδώ επειδή εσείς, περιφρονώντας κάθεν οππορτουνισμό, καταφέρατε να βαστάξετε ενάντια στην ολοκληρωτικήν αδικία που σας επιβλήθηκε.
Σε μια στιγμή όπου ο πιο κοντόφθαλμος ρεαλισμός, μια νόθα διεστραμμένη αντίληψη περί εξουσίας, το πάθος για ασέβεια και ο όλεθρος του φόβου κατασπαράσσουν τον κόσμο, την στιγμήν ακριβώς αυτή που μπορεί να σκεφτεί κανείς πως όλα είναι χαμένα, από την άλλην πλευρά κάτι ξεκινά, αφού δεν έχουμε πια τίποτε άλλο να χάσουμε.
Αυτό που ξεκινά είναι η εποχή των ανυπέρβλητων ανθρώπων, των αφιερωμένων στην –άνευ προϋποθέσεων– υπεράσπιση της ελευθερίας.
Να γιατί η στάση σας λειτουργεί ως ένα πρότυπο και ως ανακούφιση προς όλους εκείνους οι οποίοι, όπως εγώ, έχουν τώρα διαρρήξει τους δεσμούς τους με αρκετούς από τους παραδοσιακούς τους φίλους απορρίπτοντας κάθε συνεργασία (ακόμα και προσωρινή, ακόμα κι πάνω από κάθε τακτικισμό) με καθεστώτα ή κόμματα –είτε της Δεξιάς είτε της Αριστεράς– που δικαιολογούν, όσο λίγο κι αν το κάνουν, την καταστολή έστω και μόνο μίας από τις ελευθερίες μας!
Εν κατακλείδι, επιτρέψτε μου να πω ότι διαβάζοντας πρόσφατα το υπέροχο μήνυμα που απευθύνατε στον λαό σας, εκτίμησα όχι μόνο την σταθερότητα και την επιμονή σας αλλά, επίσης, τα βάσανα που πρέπει επί μακρόν να έχετε βιώσει.
Όταν επικρατεί η καταστολή, όπως όλοι μας εδώ ξέρουμε, εκείνοι που εν τούτοις πιστεύουν ότι ο σκοπός τους είναι δίκαιος υποφέρουν από ένα είδος έκπληξης όταν ανακαλύπτουν την εμφανή εξασθένηση της δικαιοσύνης. Έρχονται, τότε, οι ώρες της εξορίας και της μοναξιάς που όλοι έχουμε γνωρίσει.
Θα ήθελα, ωστόσο, να σας πω ότι –κατά την γνώμη μου– το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί στον κόσμο που ζούμε είναι να διστάσει κάτω από το βάρος της απομόνωσης και των παρατεταμένων αντιξοοτήτων, να αμφιβάλη για τον εαυτό του και για ό,τι αντιπροσωπεύει.
Και μου φαίνεται ότι σε μιαν τέτοιαν στιγμή εκείνοι που είναι σαν κι αυτόν πρέπει να έλθουν κοντά του (ξεχνώντας τους τίτλους του και όλα τα τεχνάσματα του επισήμου πρωτοκόλλου) για να του πουν ευθέως από την ψυχή τους ότι δεν είναι μόνος και ότι η δράση του δεν είναι εις μάτην, ότι πάντα έρχεται η μέρα που τα παλάτια της καταπίεσης καταρρέουν, που η εξορία φθάνει στο τέλος της, που η ελευθερία πυρπολεί τις καρδιές.
Εάν, εν τέλει, οι άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν την Ιστορία να έχει νόημα, μπορούν πάντοτε να δράσουν ώστε να αποκτήσει νόημα η ζωή τους.
Πιστέψτε με όταν σας λέω ότι δια μέσου χιλιάδων μιλίων, σε όλο το μήκος της διαδρομής από την μακρινή Κολομβία, εσείς και οι συνεργάτες σας μας δείξατε ένα τμήμα του δύσκολου δρόμου που πρέπει να διανύσουμε μαζί προς την ελευθερία.
Και επιτρέψτε μου, εν ονόματι των πιστών και ευγνωμόνων φίλων που σας υποδέχονται εδώ, να σας χαιρετήσω αδερφικά εσάς και τους συνεργάτες σας ως υψηλούς συνοδοιπόρους στην κοινή μας απελευθέρωση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου