Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΦΩΣ ΜΕ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΛΕΞΙΚΩΝ ΤΗΣ

Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΚΑΙ Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΦΩΣ ΜΕ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΛΕΞΙΚΩΝ ΤΗΣ

-Το πρόγραμμα Liddle M.J.S. A.N.G.E.L.-

ΟΙ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

ΤΑ 6 ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ-ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ - ΚΛΕΙΔΙΑ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΤΩΝ 6 ΚΥΡΙΩΝ ΛΕΞΙΚΩΝ

Η ΣΦΑΙΡΑ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΥ LIDDLLE

H ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΒΙΕΝΝΗΣ

Τεκμηρίωση με βάση την έκδοση της Οξφόρδης


ΑΝΤΛΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ Ο.Η.Ε

ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ-ΜΕΛΕΤΗ ΕΡΓΟΥ

ΤΟΥ

ΧΡΗΣΤΟΥ Π. ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Η Υπηρεσία Πληροφοριών του Συμβουλίου Αντίστασης (Council of Resistance Intelligence Service –C.R.I.S.) του Ο.Η.Ε. δίνει σήμερα στην δημοσιότητα τα αποτελέσματα των ερευνών της για τον ΘΗΣΑΥΡΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ.

Το Ελληνικό μοντέλο με βάση το οποίο λειτουργεί η ετυμολογία των κυρίων λέξεων ειδικότερα της Ελληνικής Γλώσσας στηρίζεται στα πρακτικά της Γραμματείας της Γ´ Συνόδου της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημιών που οργανώθηκε στην Βιέννη και η οποία αποφάσισε σε μιαν συνάντηση που έγινε εκεί στις αρχές του 20ου αιώνα να συσταθεί από μόνη της σε ένα σώμα μόνιμο και ανεξάρτητο.

Τα πορίσματα της ατομικής και ενεργειακής αυτής μελέτης βάσει στοιχείων από την Επιτροπή Ερευνών της Βιέννης αποσκοπούν στην σφυγμομέτρηση του ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ και της ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ως προς την εκλογή της επαναφοράς συνταγματικώς στην Ελλάδα του ΘΗΣΑΥΡΟΥ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ (ισοδυναμεί με 10 θησαυρούς της Λατινικής Γλώσσας)! Το πρόγραμμα αναθεώρησης του Συντάγματος, επαναφοράς της Δημοκρατίας και ενίσχυσης των κοινοβουλευτικών εξουσιών της συγκεκριμένης χώρας το οποίο προβάλλεται από την έρευνα αυτή φέρει τον τίτλο «Liddlle M.J.S. A.N.G.E.L.».

Αντιστοιχεί στην σύνοψη πληροφοριών από το λεξικογραφικό έργο του κλασσικού λογίου Liddlle σε συνδυασμό με την συνδρομή των McKenzie, Jones, Scott (M.J.S.) και τα στοιχεία που περιέχονται από ΤΟ ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ (A NEW GREEK-ENGLISH LEXICON) A.N.G.E.L.

Εννοείται ότι το κύριο συμπέρασμα που προκύπτει ως πόρισμα της έρευνας αυτής είναι ότι οι Έλληνες και Χριστιανοί πολίτες –εξαιρουμένου του κράτους (το οποίο, άλλωστε, απορρίπτουν βάσει του ακριτικού συστήματος ακριβώς για να το υπερασπιστούν) και των δημοσίων ελλειμμάτων του– δεν χρωστούν απολύτως τίποτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως γράφει η Ιερή Γραφή περί του Δημιουργού και Ποιητού: «ΤΟΥ ΓΑΡ ΚΑΙ ΓΕΝΟΣ ΕΣΜΕΝ. ΓΕΝΟΣ ΟΥΝ ΥΠΑΡΧΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ, ΟΥΚ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝ ΝΟΜΙΖΕΙΝ ΧΡΥΣΩ Ή ΑΡΓΥΡΩ Ή ΛΙΘΩ, ΧΑΡΑΓΜΑΤΙ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΕΝΘΥΜΗΣΕΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΕΙΝΑΙ ΟΜΟΙΟΝ».

Κατ’ αρχάς, στην έρευνα αυτή προηγείται η προβολή των 10 κυρίων εκδόσεων του λεξικού Liddel & Scott το οποίο θεωρείται χρήσιμο για τους 100 φιλολόγους, γραμματικούς και σχολαστικιστές της Βρεττανίας αλλά δεν είναι εύχρηστο και συμβατό με τον 1 απλό και «φυσιολογικό» άνθρωπο στην Ελλάδα (θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε και «σκάνδαλο των ΔΕΚΑ). Επίσης, διατυπώνεται η εκτίμηση ότι η όλη περιγραφή για την μορφοποίηση των στοιχείων των τυπογραφικών δοκιμίων (essays) του Λεξικού Liddell-Scott με βάση το καλούπι της μορφής Jones είναι η απόδειξη του Φειδία για τα ατόφια χρυσά και κινητά τμήματα του διϊπετούς, ουρανόπεμπτου και υπερφυσικού αγάλματος της Παρθένου. Είναι το χαραγμένο στον Ναό της Ακροπόλεως του Ιερού Βράχου (ΠΑΡΘΕΝΩΝ-ΕΚΑΤΟΜΠΕΔΟΝ-URPARTHENON) άγαλμα το οποίο μετεφέρθη στην Κωνσταντινούπολη και κατεστράφη με την μορφή εκατόμβης το 1204: η γνωστή αχειροποίητος θαυματουργική εικόνα με τον τίτλο ΠΟΛΙΑΣ, η κυρά της Πόλης.

Το σχέδιο Liddle με την συνεργασία του μοντέλου M.J.S. (Mc Kenzie 1887-1937, Jones 1867-1939, Scott 1811-1887) της Γ´ Συνόδου της Βιέννης για την ετυμολογία των κυρίων λέξεων της Ελληνικής Γλώσσας ανταποκρίνεται και απευθύνεται ευθέως ως πρόκληση στο ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΝΔΙΝΟΥ και στην ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ όπως μια εφημερίδα με τις στήλες της και με σκοπό την έκδοση και την δημοσίευση δίνει σάρκα και οστά στον σκελετό της μορφής για την κατασκευή και δομή ενός οίκου αλλά και στην μορφή του συνταγματικού πολιτεύματος αλλά και στην υλοποίηση του συστήματος οίκου συντεταγμένων που προκύπτει εξ αυτού και υπάρχει εν δυνάμει ετυμόλογος από τους Έλληνες αρχιτέκτονες οι οποίοι είχαν συντάξει τις μελέτες τους με βάσει χάρτες, πίνακες και αστρονομικούς κώδικες που περιέχονται στα γραπτά κείμενα που μόνον ένας Έλληνας μπορεί να καταλάβει πλήρως την πραγματική σημασία και το νόημα που θέλουν να εκφράσουν.

Από την άποψη αυτή, η μελέτη του πεδίου ερευνών έχει και οικονομική πτυχή δεδομένου ότι κάθε γλώσσα και κάθε πολιτισμικό ρεύμα στηρίζεται και σε διαφορετικά χαρτιά, δηλαδή χαρτονομίσματα και αξίες που κυκλοφορούν από εκδοτικούς οίκους, τράπεζες και χρηματιστικούς οργανισμούς που διαθέτουν ανάλογα μέσα προπαγάνδας. Η κυρία άποψη που απορρέει από την συνολική εικόνα του οικονομικού πεδίου είναι ότι όλα τα ευρωπαϊκά μοντέλα διαπραγματεύσεων, συναλλαγών, οικονομίας αλλά και τέχνης είναι χρήσιμα και αξιοποιήσιμα, αρκεί να σέβονται την Ελληνική Γλώσσα και την ίδια την χώρα και τον πολιτισμό της. Από εκεί και μετά, ποιο μοντέλο θα ακολουθηθεί είναι θέμα που μπορεί πάντα να συζητείται με δεδικασμένο την ένταξη στην Ο.Ν.Ε. και τον Μηχανισμό Ισοτιμιών Συναλλαγματικών (Μ.Ι.Σ.) –εφόσον ανήκουν στα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος (E.NO.Σ).

Στην μικρή αυτή εργασία μας, θα παραθέσουμε αρχικά τις πρωταρχικές πηγές που εντοπίσαμε από την άντληση των δεδομένων προς εμφάνιση μέσα από τις πηγές. Πρόκειται, πρώτον, για τους 3 λεγόμενους «Θησαυρούς» α) της Ελληνικής Γλώσσας, β) του Στεφάνου, γ) των Παρισίων. Αυτοί στα Ελληνικά γραπτά παίρνουν 20 μορφές διαφορετικές στα σώματα, στα ιερά και στις επιγραφές των κειμένων.

Κατόπιν, θα πρέπει να αποστηθίσουμε τις βασικές διαφορές της Ελληνικής από την Λατινική ποίηση ειδικά υπό το πρίσμα της θρησκείας και της εκκλησίας, όπως αυτές εντοπίζονται στον λόγο και στην χρήση των λέξεων με κοινό σημείο του τριγώνου την Αγγλική γλώσσα. Τα σημεία αυτά είναι, εν πολλοίς, 6.

Στην συνέχεια, παραθέτουμε από την Τράπεζα Πληροφοριών και την επισκόπηση C.R.I.S. τις λέξεις-κλειδιά των 6 κυρίων λεξικών που πρέπει να παρακολουθήσουμε για να εισαχθούμε ενώπιον της μεγάλης οθόνης του έργου και για να λειτουργήσει η μηχανή παραγωγής του A.N.G.E.L., όπως αυτή αναπτύσσεται από το σχέδιο 6 σημείων της ομάδας των 3 M.J.S. Εξάλλου, με σκοπό την υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων επικεντρωνόμαστε στην φιγούρα του Henry George Liddell στην αλυσίδα που δημιουργείται γύρω από τον κύκλο του στην Βιέννη και την σφαίρα επιρροής του κόσμου του με σκοπό την ετυμολογία του ΘΗΣΑΥΡΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.

Στο τέλος με το οποίο η εργασία φθάνει στην ολοκλήρωσή της –που είναι και το μεγαλύτερο κομμάτι και ο σκοπός ανάληψης και προβολής της μελέτης του έργου– παρατίθεται η τεκμηρίωση. Για μιαν ακόμα φορά, υπογραμμίζεται ότι η τεκμηρίωση στηρίζεται στην μετάφραση από τις Υπηρεσίες Πληροφοριών του Συμβουλίου Αντίστασης (C.R.I.S.) του Ο.Η.Ε. αυτούσιου και ακέραιου του προλόγου του Henry Stuart Jones στην έκδοση του Λεξικού της Οξφόρδης μετά τον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο, αυτούσιου και ακέραιου του υστερογράφου του εκδοτικού οίκου CLARENDON PRESS στην έκδοση προ του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου καθώς και στο σημείωμα των εκδοτών του έργου πριν την κατάκτηση της Σελήνης το 1969. Αυτές τις 3 πηγές πρέπει ο αναγνώστης να τις εξετάσει και να τις κρίνει ελευθέρως ο ίδιος –και μάλιστα μόνος του– εάν θέλει να δει τις διαφορές στην θρησκεία πολιτισμών, γλωσσών και ανθρώπων που γεννιούνται από αυτές.

ΟΙ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

Οι πρωταρχικές πηγές που προέκυψαν από την έρευνα των πηγών του Συμβουλίου Αντίστασης του Ο.Η.Ε. είναι άκρως απαραίτητες, είναι οι μόνες ικανές και αναγκαίες συνθήκες που πληρούν τα κριτήρια σύγκλισης για να εγερθεί το έργο από το ανάγλυφο, να ειδωθεί στην πλήρη του μορφή και να μιλήσει στον αναγνώστη. Τα ακόλουθα στοιχεία καθορίζουν τον κύκλο των 3 συντεταγμένων, κύκλο που περιέχεται εντός της σφαίρας επιρροής του έργου στον χώρο και στον χρόνο και δίνουν τόσο το στίγμα του όσο και το εστιακό του βάθος για τον εντοπισμό των πετρελαιοπηγών του και την διόρθωσή του στην αγορά. Κύρια, την αλυσίδα της επισκόπησης C.R.I.S. που περικλείει το σώμα των Ελληνικών Κειμένων της Αρχαιότητας από τις γραφές των Ιερών ή Ιερές Γραφές αποτελούν τα εξής 3:

1. O ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ - Προφανώς, πρόκειται για τον θησαυρό στον ακάνθινο Στέφανο του Χριστού, το Κολλέγιο της Τριάδος και την ίδια την Εκκλησία του Χριστού στην Οξφόρδη.

2. Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ – Προφανώς, πρόκειται για τα αθάνατα έργα του Λούβρου (L’ Œuvre=Το Έργο).

3. Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ (Thesaurus Linguæ Græcæ) του Henri Estienne.

Αυτά εμφανίζονται να φορούν έναν αριθμό με 20 διαφορετικές φόρμες :

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ του G. το 1858

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ του Boisacq

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΓΡΑΠΤΟΙ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ

Τα ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ του Usener

Το ΠΛΑΤΩΝΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ του Burnet

Το Ευρετήριο Αριστοτέλη του Bonitz το 1870

Οι ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΕΜΠΕΙΡΩΝ ΣΤΩΪΚΩΝ του von Arnim

Το ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ του «Κύριλλου»

Ελληνικές Επιγραφές της Αρχαιότητας ή Επιγραφές της Αρχαίας Ελλάδος

Σώμα Αττικών Επιγραφών του Roehl

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΡΩΜΑΪΚΕΣ του Cagnat

Το ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΩΜΑΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΓΡΑΦΩΝ το 1877

ΤΙΤΛΟΙ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΑ ΕΡΑΝΙΣΜΑΤΑ

ΕΡΜΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οι ΠΑΠΥΡΟΙ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ

Οι ΜΑΓΙΚΟΙ ΠΑΠΥΡΟΙ

TABELLÆ DEFIXIONUM

ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ

Σημειώνεται ότι –κατά τον Liddlle– πρόκειται για αστρονομικό κώδικα λειτουργίας του Πτολεμαϊκού Συστήματος της Αλεξανδρινής εποχής, δηλαδή, του ναού του Μεγάλου Βασιλέως Αλεξάνδρου όπου η ΠΥΡΑΜΙΣ της Αιγύπτου (τα στοιχεία των πινάκων σε Λούβρο και Λονδίνο) σε συνδυασμό με την ιστορία των φυτών, των βοτάνων, των σταθμών παραγωγής ενέργειας, των πυρηνικών εργαστηρίων αλλά, ιδίως, των πλανητών που υπονοούνται με την λατινική λέξη «plantarum» και την αγγλική λέξη «plants». Επίσης, η εικόνα συμπληρώνεται από ένα σύνολο έργων που συνοψίζεται ακολούθως στα 4:

Ελληνικά Ρήματα, ανώμαλα και ελλειπτικά του Veitch το 1866

Ο ΛΕΞΙΛΟΓΟΣ του Buttman

ΕΝΑ ΝΕΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ του James Donnegan το 1839

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ «NOVUS THESAURUS PHILOLOGICO-CRITICUS» του John Schleusner το 1829

Προσοχή: τα ανωτέρω στατιστικά στοιχεία ταυτοποίησης που προκύπτουν από τα δείγματα στα οποία εστιάζουμε το πεδίο μας στην δημοσκόπηση και στην έρευνα αυτή μπορούν να αναδιαταχθούν και τα data να συνδυαστούν με διαφόρους τρόπους –π.χ. χρονολογικώς– και να χρησιμοποιηθούν ή να εμφανιστούν –κατά προτίμηση– με διαφοροποιημένες μορφές και σχήματα ανάδειξης κυβέρνησης. Η μορφή που έχει το στατιστικό δείγμα όπως προκύπτει από το σημερινό ενημερωτικό δελτίο παρέχει δυνατότητα αυτοδυναμίας.

ΤΑ 6 ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ-ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Στο σημείο αυτό, πρέπει να μείνουμε πιστοί στο μοντέλο που ακολουθήσαμε στην αρχή της εργασίας μας και για τον σκοπό αυτό αξίζει να σημειωθούν οι ακόλουθες 6 μορφές παρατηρήσεων:

1. ότι η Καθολική Εκκλησία, μέσω της χρήσης της Λατινικής γλώσσας, ήλεγχε τους ορισμούς των Λατίνων και των Ελληνίδων λέξεων.

2. ότι οι πρώτες Αγγλικές μεταφράσεις της Βίβλου (η χαρακτηριστικότερη αυτών, είναι το έργο του 1384-1397 «WYCLIF BIBLE») γίνονταν από την Λατινική Κοινή (Vulgate), δηλαδή την Λατινική εκδοχή της Βίβλου που είχε στηριχθεί στον Άγιο Ιερώνυμο τον 4ο αιώνα ως επίσημη γλώσσα της Ρωμαιο-Καθολικής Εκκλησίας (Vulgar-Latin). Αυτή ήταν η παγκόσμια και οικουμενική γλώσσα των λογίων και των σχολαστικών φιλολόγων αλλά και των σχολαστικιστικών βιβλίων, ακόμα και για την Χριστιανική Ποίηση και Λογοτεχνία. Πηγή της γνώσης της Λατινικής ήταν η διεφθαρμένη Καθολική Εκκλησία. Για τον λόγο αυτό, τα λεξικά της εποχής εκείνης είχαν μόνο ορισμούς! Όταν οι Καθολικοί μετέφραζαν την Βίβλο πάντα από την Vulgar-Latin, χρησιμοποιούσαν Λατινικά Λεξικά που είχαν μόνον τυπικούς ορισμούς, χωρίς έννοιες με πολλές διαστάσεις ανοιχτές σε ερμηνεία. Το πιο σημαντικό εξ αυτών, υπήρξε το “DICTIONARIUM SEU LINGUÆ LATINÆ THESAURUS” του 1531 από τον Robert Estienne.

3. ότι τα πρώτα Ελληνικά Λεξικά, άρα, είχαν Ελληνίδες λέξεις με Λατινικά νοήματα, εκφράσεις και έννοιες! Πιο σημαντικό έργο εξ αυτών υπήρξε ο «ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ» (“THESAURUS GRÆCÆ LINGUÆ”) του 1572 από τον γιο του Robert Estienne, Henri Estienne. Αυτόν χρησιμοποίησαν κύρια οι Johann Gottlob Schneider (εκδότης του Θεόφραστου) και σε αυτόν πάλι βασίστηκε ο Franz Passow. Όλα αυτά, στην πραγματικότητα, θα αναλυθούν και θα εμφανιστούν στην συνέχεια.

4. ότι όταν, μετά την Μεταρρύθμιση στην Ευρώπη, οι μεταφραστές της Βίβλου άρχισαν να χρησιμοποιούν Ελληνικά Λεξικά, τα μόνα Ελληνικά Λεξικά που είχαν στην διάθεσή τους ήταν αυτά με Λατινικές σημασίες! Και αυτά, άλλωστε, είχαν κατασκευαστεί από Καθολικούς σχολαστικιστές λογίους.

5. ότι και όλα τα πρώτα Ελληνο-Αγγλικά και Λατινο-Αγγλικά Λεξικά περιείχαν όλες τις θεολογικές προκαταλήψεις της Καθολικής ή της Προτεσταντικής Εκκλησίας και των εκδοτικών οίκων. Οι επανεκδόσεις απλώς έκαναν μιαν διεύρυνση των προηγηθεισών εκδόσεων με μικρές αλλαγές και ελάχιστες αναφορές, δίχως να είναι εύχρηστα. Οι μεταφράσεις των λέξεων γίνονται άκριτα και τυπικά, με βάση το γράμμα του νόμου και όχι νοηματικά –όπως πρέπει και έχει τρομερή αξία– με βάση το πνεύμα. Δεν περιλαμβάνονται οι κυριολεκτικές αλλά ούτε και οι μεταφορικές σημασίες των λέξεων, με βάση την μητρική γλώσσα από την οποία προέρχονται! Εξάλλου στην σύνταξη, δεν τηρούνται οι κανόνες της μητρικής Ελληνικής γλώσσας (π.χ. υποκείμενο, ρήμα, αντικείμενο, σύνταξη απαρεμφάτου, γραμματικά σχήματα, νόημα) αλλά η μετάφραση γίνεται μηχανικά, γραμμή-γραμμή, άνευ νοήματος και σημασίας βάσει των συμφραζομένων και μάλιστα με τον κανόνα, τον χάρακα (και να γιατί, τα κείμενα είναι ακατανόητα και λέγονται «κανονιζόμενα»)! Από ηθικής και διδακτικής πλευράς είναι ακριβώς που αντικατοπτρίζεται εδώ η υποκριτική νοοτροπία διδασκάλων και παιδαγωγών που τιμωρούν –κυριολεκτικώς– τους μαθητές με τον κανόνα, δηλαδή, τον χάρακα ώστε να σιχαίνονται στο εξής κάθε γνώση και παιδεία, αφού χάνουν τα πρότυπα.

6. ότι αυτές οι πέντε παρανοήσεις του κράτους που, αντιθέτως, συνιστούν την πεμπτουσία της παιδείας, της λατρείας και της θρησκείας δεν έχουν ληφθεί υπ’ όψιν ούτε από την Σύνοδο Κορυφής της Κοινωνίας Λογοτεχνίας της Βίβλου το 1996, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται ο βιασμός των ονομάτων, των λέξεων και των νόμων! Και η εισαγωγή του Jones στο Λεξικό Liddlle-Scott το 1925 αναφέρει: «ύστερα από προσεκτική σπουδή απεφασίσθη να μειωθούν στο μίνιμουμ οι πληροφορίες για την ετυμολογία των λέξεων»!

Το αποτέλεσμα είναι –ακόμα και στα Ελληνικά σχολεία και στις μεταφράσεις των εκδοτικών οίκων (οι οποίοι μεταφράζουν μέσω των λανθασμένων αγγλικών μεταφράσεων και παραχαράσσουν εκ βάθρων την σύνταξή τους)– να διαστρεβλώνεται απόλυτα το πραγματικό νόημα και σημασία των αρχέτυπων Ελληνικών κειμένων. Τα Ελληνικά αρχέτυπα κείμενα αντιστοιχούν σε αγγεία, φλέβες χρυσού, εικόνες και πίνακες ζωγραφικής της Ποικίλης Στοάς. Οι πίνακες αυτοί είναι χάρτες που λειτουργούν ως «rondo» –κυκλικοί κόσμοι– με βάση το σύστημα των 3 συντεταγμένων που επιτρέπει τον εντοπισμό αντικειμένων στον τρισδιάστατο χωροχρόνο και την απόδοση στον ιδιοκτήτη τους με διαβήτη και μοιρογνωμόνιο, και εφαρμόζονται σε χαρτί millimetre. Πρέπει να ερμηνεύονται μόνον από Έλληνες, απευθείας από το πρωτότυπο με την χρήση των λεξικών ως βοηθημάτων αλλά η κυρία τους προοπτική δεν πρέπει να στερείται το εργαλείο της πίστης προς το αρχέτυπο. Η μετάφραση πρέπει να γίνεται αυτολεξεί και με παρακολούθηση των Ελληνικών μοντέλων σύνταξης και λόγου –και μάλιστα, χωρίς επεξηγηματικές αναφορές και υποσημειώσεις που παρεμβαίνουν και αλλάζουν την νοηματοδότηση που δίδει ο πρωτογενής συγγραφεύς. Πρότυπο αυτής της μεθόδου αποτελεί η μετάφραση του έργου «Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΣΠΟΡΕΩΣ (ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ) (Φίλων Αλεξανδρείας) που δημοσιεύεται στο Διαδίκτυο κατ’ ευθείαν από την πηγή των αρχαίων Ελληνικών.

ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ - ΚΛΕΙΔΙΑ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΤΩΝ 6 ΚΥΡΙΩΝ ΛΕΞΙΚΩΝ

Μοναστραπίς, η Υπηρεσία Πληροφοριών του Συμβουλίου Αντίστασης του Ο.Η.Ε προχωρά επί τόπου στην έκθεση των κλειδιών των κυρίων λεξικών που εκδόθηκαν στον 20ο αιώνα. Ακολουθείται πιστώς το χρονοδιάγραμμα των αναφορών από τις προσωπικές μας πηγές: Από λογαριασμό όψεως της Ελληνικής, εμφανίζεται πρώτα το Σώμα Ελληνικών Επιγραφών του Boeckh και η Συλλογή Ελληνικών Επιγραφών του Dittenberger και του Michel που ολοκληρώθηκαν το 1924. Αυτή, όμως, συνδέεται με χειροκίνητη, χειρωνακτική λειτουργία της μηχανής παραγωγής του λεγομένου MANUAL GREEK LEXICON OF THE NEW TESTAMENT των Abbot-Smith στις εκδόσεις των ετών 1921, 1923, 1937 (ΠΡΟΣΟΧΗ: το έτος 1937 αυτό ενώνεται με τον θάνατο του Mc Kenzie)! Από λογαριασμό όψεως της Λατινικής, καταγράφεται αμέσως μετά η ANALYSIS PHILOLOGICA NOVI TESTAMENTI GRÆCI του Max Zerwick το 1953 στο Ίδρυμα Βιβλίων του Ποντίφικα στην Ρώμη. Μεταφράστηκε ΑΝΑΛΥΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ από την Mary Grosvenor το 1974 (μέσω των ΠΡΑΞΕΩΝ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ) και το 1979 (μέσω της ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ δια της ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΩΣ). Το κλειδί βρίσκεται –σύμφωνα με την Υπηρεσία Πληροφοριών του Συμβουλίου Αντίστασης του Ο.Η.Ε.– στο ΠΑΤΡΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ της Οξφόρδης του Lampe την περίοδο 1961-1968 το οποίο περιέχει τις λέξεις που χρησιμοποιούνται στα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας. ΕΔΩ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΒΡΕΘΕΙ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ ΤΟ ‘69 , ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ 6 του Λεξικού Liddell-Scott το 1869 από τον Barber με συμπλήρωμα από τον Glare και της ΕΚΔΟΣΗΣ 10 του Λεξικού το 1969. Ύστερα από την ένωση αυτή –την οποία θα δούμε άμεσα στο τέλος της ενότητος– ακολουθεί η έκδοση με τίτλο «A READER’S GREEK-ENGLISH LEXICON OF THE NEW TESTAMENT», 1967 και αυτή με θέμα ΟΔΗΓΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΡΙΟΥ 1975. Κατόπιν, καταγράφεται το «SPRACHLICHER SCHLUESSEL ZUM GREEK NEW TESTAMENT» του Fritz Rienecker. Μεταφράστηκε ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΟ ΚΛΕΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ από τον Cleon Rogers «LINGUISTIC KEY TO THE GREEK NEW TESTAMENT» 1976 και 1980.

Ακολούθησε ο «ΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ» του Nathan E. Han, HERALD PRESS, 1971. Αυτά ισχύουν κατ’ αρχάς για να μπορέσουμε να δούμε σε εφαρμογή τον τρόπο λειτουργίας (MODUS OPERANDI- η έκφραση είναι από το πρωτότυπο του Henry Stuart Jones στην εισαγωγή του 1925) του μοντέλου λειτουργίας του σχεδίου του Ελληνικού Θησαυρού! Πρέπει, πρωτίστως –και αξίζει– να σημειώσουμε να παρακολουθήσουμε στην ουσία τους την χρονολογική πορεία ανάπτυξης των εξής 6 κυρίων λεξικών: α) ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ των Moulton και Milligan, β) ΜΙΚΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΛΕΞΙΚΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ των Kingrich-Danker το 1983, γ) ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ του Walter Bauer to 1958 και 6η έκδοση στα Γερμανικά το 1988, δ) ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΕΒΔΟΜΗΚΟΝΤΑ των Lust, Eynikel, Hauspie, Chamberlain 1992, ε) ΛΕΞΙΚΟ NEWMAN των Ενωμένων Αγγλόφωνων Κοινωνιών Βιβλίων «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ» με εκτυπώσεις της U.B.S. και με βάση το «ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΛΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ» από την Αμερικανική Κοινωνία Βιβλίου, και στ) Έκδοση τσέπης Langenscheidt με σχόλια του Carl Conrad.

Αυτό είναι το σημείο κορυφής και σύγκλισης όπου γεννάται το σχέδιο A.N.G.E.L. Πρόκειται για την 9η έκδοση του ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΙΚΟΥ ΛΕΞΙΚΟΥ (A NEW GREEK-ENGLISH LEXICON) A.N.G.E.L. των Liddell & Scott Jones του 1940 που συνιστά αναθεώρηση της 8ης έκδοσης των Liddell-Scott που είχαν εκδώσει το 1843 οι H. Jones και R. Mc Kenzie. Ωστόσο, προσέξτε ότι ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Μ.J.S. ΔΕΝ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΗΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ!!! Αυτό το σώμα λογοτεχνίας έχει εξαιρεθεί!

Αυτό καταγράφεται σε σχέση με την κρίση και αναψηλάφηση του όγκου του λεξικού.

Φυσικά, ακολουθεί το «ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ» του 1852 που επανεκδίδεται –σημειώστε!– το 1970 αλλά και το 1978 και το οποίο περιέχει addendum και λειτουργεί με εικόνες από την πρώτη έκδοση και είναι έργο διόρθωσης από τον Harold Moulton, γιο και εγγονό 2 Ελλήνων γραμματικολόγων: του James Hope Moulton και του W.F. Moulton. Επίσης, ακολουθεί «ΤΟ ΝΕΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ» του 1852, έργο διόρθωσης από τον W.J. Perschbacher to 1990. Και έτσι, οι 10 εκδόσεις του Liddell-Scott συνοψίζονται: 1η το 1843, 2η το 1845, 3η το 1849, 4η το 1853, 5η το 1861, 6η το 1869, 7η το 1883 με ημερομηνία εισαγωγής και πρόλογο το 1882, 8η το 1897, 9η το 1925 και 10η το 1969.

Και αυτό εξηγεί, άρα, και την εγκατάλειψη του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ από την Βρεττανική Ακαδημία για τον εορτασμό των 100 ετών της Ελληνικής Ανεξαρτησίας αλλά και το κενό που παρατηρείται και σημειώνεται στην έκδοση του Λεξικού προ του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου και το έπος του ‘40 αλλά εξηγεί και γιατί «H ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΠΕΙ ΣΤΟΝ ΓΥΨΟ», δηλαδή σε άγαλμα, το 1967. Ακόμα, εξηγεί την διχοτόμηση της Κύπρου στο Αιγαίο και την αποθήκευση του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ στην ΛΑΡΝΑΚΑ της Κύπρου –που είναι η ΛΑΡΝΑΞ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ και η πραγματική ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ– στα Φυλακισμένα Μνήματα. Επίσης, εξηγεί την ήττα της Ελλάδας το 1897 και το «Δυστυχώς, επτωχεύσαμεν!» και την υποβολή της χώρας στον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο ή την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (κοινό σύμβολο η Δ.Ο.Ε.) –στην παρακολούθηση της οικονομίας της χώρας από το σημερινό Δ.Ν.Τ. που στην ουσία είναι το D.D.T. της φύσεως.

Το ίδιο το κείμενο του Henry Stuart Jones αναφέρεται, άλλωστε, στην ίδρυση στο Καίημπριτζ της έδρας διδασκαλίας των Ελληνικών, το ιστορικό της οποίας αξίζει να ερευνηθεί.

Για να ξεφύγουμε από τον φαύλο κύκλο συναλλαγών μιας εταιρείας ή μιας χώρας, άρα, δεν χρειάζεται να αντιγράφουμε απλώς ούτε να πιστεύουμε άκριτα τις συνταγές και τις φόρμουλες που προτείνουν οι Γερμανοί, οι Γάλλοι ή Βρεττανοί –όπως ο Henry George Liddel– αλλά να παράγουμε ατομικά, μεταφράζοντας τις λέξεις και την εργασία σε αξία.

Η ΣΦΑΙΡΑ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΤΟΥ ΛΙΤΤΛ

Κοσμήτορας της Εκκλησίας του Χριστού και καθηγητής Ελληνικών από το 1811 στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ήταν ο Thomas Gaisford.

Ο Gaisford το 1810 εξέδωσε το «ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΙΩΝΟΣ», κατόπιν τους «ΜΙΚΡΟΥΣ ΠΟΙΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ», τον «ΗΡΟΔΟΤΟ» με σημειώσεις, το «ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ» του Στοβαίου, το «ΛΕΞΙΚΟ ΣΟΥΪΔΑ» το 1834, την «ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΕΥΣΕΒΙΟΥ» το 1843, το «ETYMOLOGICON MAGNUM» το 1848 και την «ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΩΝ» το 1852).

O Henry George Liddell (6/2/1811-18/1/1898) ήταν κλασσικός λόγιος ο οποίος ξεκίνησε το 1834, μαζί με τον Robert Scott, να συνθέτει το Ελληνο-Αγγλικό Λεξικό.

Ο Λίττλ τo 1838 διορίστηκε από τον Gaisford αναγνώστης της Ελληνικής στην Εκκλησία του Χριστού και ειδικά στην βιβλιοθήκη Thomas Bodley του 16ου αιώνα.

Το 1843 έκανε την εμφάνισή της η 1η έκδοση του έργου –το 1846 παντρεύτηκε την Lorina Reeve– και το 1897 η 8η έκδοση.

Ο Liddell υπήρξε επικεφαλής της σχολής του Westminster την περίοδο 1846-1855 ώσπου στην σχολή ξέσπασε χολέρα (στον ναό του Westminster στέφονται, με βάση τις Πρεσβυτεριανές αρχές, οι Βασιλείς).

Κόρη του ήταν η Alice Liddell η οποία γεννήθηκε το 1853 και απεβίωσε το 1934 –λίγο μετά τον θάνατο του Passow– και για αυτήν ο συγγραφέας Lewis Carroll έγραψε την «Αλίκη στην Χώρα των Θαυμάτων». Σημειωτέον ότι ο Λούϊς Κάρρολλ είχε εργαστεί για τον Λιττλ ως καθηγητής των Μαθηματικών και της Λογικής.

Το 1855 ο Liddell εξέδωσε την «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΡΩΜΗΣ».

Αμέσως μετά τον θάνατο του Gaisford εις ανάμνησιν του οποίου θεσπίστηκαν στην Οξφόρδη το 1856 τα Βραβεία Gaisford για την σύνθεση της Ελληνικής, ο Liddell έγινε κοσμήτωρ της Εκκλησίας του Χριστού στην Οξφόρδη για την περίοδο 1855-1891 (οπότε, παραιτήθηκε).

Το διάστημα αυτό έπρεπε να επιφέρει αλλαγές στους θεσμούς της «παλαιάς Εκκλησίας του Χριστού» που υπερασπιζόταν ο λόγιος Pusey.

H επιλογή του ήταν να προωθήσει την μελέτη της Τέχνης στην Οξφόρδη σε αντίθεση με το Kαίημπριτζ που ήταν κέντρο της επιστημονικής και μαθηματικής έρευνας.

O H.G. Liddell ήταν επίσης φίλος του μυθιστοριογράφου Henry Kingsley και του John Ruskin.

Η ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Τα πορίσματα της Υπηρεσίας Πληροφοριών του Συμβουλίου Αντίστασης του Ο.Η.Ε. εξακτινώνονται στο σημείο αυτό σε πολλά διάσπαρτα σημεία που πρέπει να θίξουμε και να αγγίξουμε ως πολυάριθμες νευρικές απολήξεις ενός ενιαίου νου που διαπερνά και διαποτίζει το σύνολο του σώματος και του οργανισμού της Ελληνικής Γραμματείας (έστω κι αν το πρίσμα υπό το οποίο παρατηρούμε το σχήμα ΠΥΡΑΜΙΣ έχει γαλλικές, αγγλικές και λατινικές επιρροές στα κινήματά του). Για την ευκολία, εφηύραμε το μοντέλο Λιττλ Μ.J.S. A.N.G.E.L.

Θα δούμε ότι στην εισαγωγή του έργου στις 3 εκδόσεις του 1925, του 1940 και του 1968 χρησιμοποιούνται οι λέξεις «Μετεμψύχωσις», «Μετενσωμάτωσις», «Μετενσάρκωση». Έχουμε τηρήσει μιαν αυστηρή γραμμή ανάλυσης και χρονικής αλληλουχίας στις ζωές των καθηγητών και ειδικών της Εκκλησίας του Χριστού, της Τριάδος, της Μαγδαληνής, της Οξφόρδης, του Καίημπριτζ ώστε να μπορέσουμε να δούμε με ευκρίνεια ως αλυσιδωτή αντίδραση τον ειρμό και την αρμαθιά των κλειδιών που συνδέουν την πορεία των έργων τους.

Εξάλλου, οι αναφορές στην «ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΩΝ», στο έργο που έχει υλοποιήσει ο Στοβαίος αλλά και η συνδρομή του Σουΐδα, οι συναγωγές (δηλαδή, οι συγκεντρώσεις των κειμένων και των εννοιών με νοηματική ακολουθία) με την μορφή κρυπτογραφημένων μηνυμάτων προς τα αστέρια (τους αστερίσκους, τις υποσημειώσεις, αναφορές ή παραπομπές) αλλά και οι κάθε μορφής Συνοδοί ή Σύνοδοι –όπως η Σύνοδος της Βιέννης που αναλύεται στις αρχές των ‘20 από τον Jones ή η Αμερικανική Κοινωνία Βίβλου/Βιβλίου– δημιουργούν μιαν εικόναν εύγλωττη.

Η εικόνα αυτή έχει –by all means– υπερφυσικά και αλλόκοτα στοιχεία, μεταφυσικό περιεχόμενο. Συνδυάζει το ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ και την Χριστιανική Καινή Διαθήκη ή Νέα Διαθήκη ή Νέα Μαρτυρία με την Δικτατορία του ‘67 και το έπος του ‘40 ώστε αυτά τα δύο έπη να συμβιβάζονται με τα Πυθαγόρεια και τα Χρυσά Έπη, με την Χριστιανική ποίηση και τις Χριστιανικές επιγραφές και τίτλους της Μικράς Ασίας. Εξηγεί την προδοσία του Αριστείδη Στεργιάδη σε συνδυασμό με την απόπειρα δολοφονίας Βενιζέλου στον σταθμό της Λυόν αλλά και με τις αρχιτεκτονικές καμπύλες του Παρθενώνος που σχεδίασε στην Νίκαια ο Καραθεοδωρής και, παράλληλα, ενώνει την Βυζαντινή Αυτοκρατορία της Νίκαιας με την Συνθήκη της Νίκαιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Νοσοκομείο Νικαίας αλλά και το άγαλμα της Νίκης στο Λούβρο με το «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ». Η εστίαση δίδεται στην απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης και στην ανακάλυψη του Τιμίου Σταυρού στην Ιερουσαλήμ.

Στο βασικό ρεύμα όλων αυτών κυριαρχεί ως ρευστό στην τράπεζα η πηγή των κλασσικών ρητών αλλά και τα Σώματα των Ελληνικών και το CORPUS HERMETICUM. Αν η Αγιά Σοφία είναι άδεια, αυτό συμβαίνει διότι τα μουσουλμανικά σχέδια στον ναό της Χριστιανοσύνης αντιστοιχούν στον θόλο του παλατιού Ταζ-Μαχάλ και μέσα του βρίσκεται ολόκληρος ο ουρανός της Απαγορευμένης Πόλης του Πεκίνου γεμάτος από τους πίνακες του Ερμιτάζ.

Θα ήθελα εδώ να επισημάνω ότι πρέπει να διαβάσει κανείς την αναδρομή που κάνει στην εισαγωγή του ο Jones για το ιστορικό των Συνεδρίων στην Βιέννη και στις αποφάσεις που ελήφθησαν από την Επιτροπή Ερευνών Βιέννης. Τα συμπεράσματα των ερευνών αυτών μπορούν κάλλιστα να βρουν άμεση εφαρμογή εάν συνδυαστούν με τα πορίσματα των δειγμάτων που εξετάσαμε στο πεδίο του ΘΗΣΑΥΡΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ και του ΘΗΣΑΥΡΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ εάν συνδυαστούν με τα πολιτεύματα των συνελεύσεων της Ελληνικής Επανάστασης και οδηγήσουν –με βάση τα κλειδιά και το MANUAL που δώσαμε στο χέρι για την ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΩΝ ΘΗΣΑΥΡΩΝ ΤΟΥ ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ.

Το λειτουργικό μοντέλο του Συμβουλίου Αντίστασης του Ο.Η.Ε. (C.R.I.S.) μπορεί να εφαρμοστεί με βάση τις αρχές του Κ.Π.Σ. των θεσμών στήριξης της Ε.Ε. και τις οικονομικές αρχές του Δ.Ν.Τ. και τον μηχανισμό Μ.Ι.Σ. του Ε.Ν.Ο.Σ. αλλά και να συνενωθεί (να συγχωνευθεί, θα λέγαμε, στην χρηματιστηριακή αγορά) με τα Ελληνικά μοντέλα των Λατίνων και των Χριστιανών Πατέρων της Εκκλησίας αλλά να συναρμοστεί αρμονικά και στην εντέλεια με την Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία.

Αυτήν την μορφή αγάλματος με στήλες και χρυσές ράβδους ως θησαυρό τοποθετημένο με ιδιωτική τοποθέτηση στις στήλες μιας εφημερίδας και στις τράπεζες μιας χώρας είναι που περιγράφει η εισαγωγή του Jones –για χάρη της Αγγλίας, όμως (ενώ είναι πανεύκολο να μεταφραστούν τα γραπτά και οι γραφές στην σύγχρονη Ελληνική).

Στην τεκμηρίωση που ακολουθεί αμέσως μετά, θα δούμε ότι το κείμενο αναπτύσσεται με τρόπο που να φέρνει στον νου μιαν μορφή αναθεώρησης του Συντάγματος για όλα αυτά τα Λεξικά και σχηματισμού μιας νέας μορφής και σύνθεσης κυβέρνησης –δηλαδή, νοός.

Όταν λέμε, άρα, Κοινοβουλευτική διαδικασία, Αντιπροσώπευση, Δίαιτα ή Βουλή ή «ανεξερεύνητος Βουλή του Θεού» ή Βούληση εννοούμε επικοινωνία, ομιλία, διάλογο. Δεν πρέπει να λησμονά κανείς τον πρωταρχικό ορισμό της Δημοκρατίας που δεν θα βρείτε σε κανένα λεξικό να αποκτά φωνή: ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ=ΕΝΟΣ ΑΝΔΡΟΣ ΑΡΧΗ, όπερ εστί μεθερμηνευόμενο: να κρατάς τον Δήμο, όχι να σε κρατά ο Δήμος.

Ισχυρίζομαι απλώς εδώ ότι οι Λυρικοί Ποιητές της Αρχαίας Ελλάδας είχαν τοποθετήσει τα χρήματά τους και τα χαρτονομίσματά τους σε Λίρες Αγγλίας –και, άρα, η Ελλάδα δεν οφείλει τίποτε απολύτως στο Ενωμένο Βασίλειο αλλά μάλλον το αντίθετο, οι Βρεττανοί οφείλουν στην Ελλάδα την λεγόμενη «Αττική Σύνταξη».

Αυτό στηρίζεται στους τεχνικούς όρους των Αττικών Κανόνων, στους κανόνες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που έχει συντάξει ο συγγραφέας David Hume αλλά και στην ίδια την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσσου των Η.Π.Α.

Με βάση την σκέψη αυτή, «Κανών» είναι το μέτρο μέτρησης των χρυσών ράβδων των θησαυροφυλακίων που υπολογίζονται με βάση τα ρητά ή τις ρήτρες. Άλλωστε, ακόμα και το πιο σπουδαίο τμήμα της θεωρίας του Μαρξ εμπεριέχεται στο ρητό “Where your treasure is, there will your heart be also” που πηγάζει από την χριστιανική ρήση «Όπου γαρ έστιν ο θησαυρός ημών, εκεί έσται και η καρδία ημών».

Το θέμα της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσσου και της Ελληνικής Ανεξαρτησίας συνδέεται με το Μνημείο της Ακρόπολης που έχει αφιερωθεί στην νίκη των Ελλήνων στους Μηδικούς Πολέμους, γεγονός που έχει να κάνει την δυναστεία των Μεδίκων οι οποίοι, ταυτόχρονα, είναι οι Ιατροί ή Θεραπευτές (εξ ου και η λέξη Medical). Απόδειξη: η καταφυγή των λογίων της Κωνσταντινούπολης στην Σύνοδο της Φλωρεντίας το 1439.

Κατά τον ίδιο τρόπο, το Ανθολόγιο «FLORILEGIUM» μπορεί να συνδυαστεί αφενός με κατατεθειμένα αστρονομικά ποσά που «ξεκλειδώνονται» όταν σπάσει ο Αστρονομικός Κώδικας των Πλανητών και των Φυτών της γης, θέμα το οποίο χαρακτηρίζεται ως «ακανθώδες» αφού συνδέεται με τον ΘΗΣΑΥΡΟ ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ και τον «ακάνθινον στέφανο» των 360^ο της γης (ειδικά αν ληφθεί η συχνότητα συντονισμού και ο κύκλος σε σχέση με το Πτολεμαϊκό Σύστημα και τις βάσεις του θεωρητικού συστήματος των Στωϊκών και των Επικούρειων σχολών Φιλοσοφίας με βάση τον Κανόνα του Δορυφόρου του Πολυκλείτου).

Πρόκειται, άρα, για τον ΘΗΣΑΥΡΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ: στην εισαγωγή που έχω μεταφράσει προσωπικά ο ίδιος εγώ –με τα χέρια μου– υπάρχουν αναφορές στην ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ, στο Ευρετήριο Αριστοτέλη, στο Ευρετήριο Ελληνικών Επιγραφών, στο Πλατωνικό λεξικό, στον Πλωτίνο, στον Ιεροκλή, στον Επίκουρο και την ομιλία ή μηχανισμό ετυμολογίας όλων των λέξεων αυτών. Αλλού υπάρχουν αναφορές στον Καλλικλή, στον Μνησικλή, στον Βοηθό της Σινδόνης, στην ιερή Σινδόνα, στον Θεόφραστο, στον Χρύσιππο, στον Διγενή, στον Διόνυσο, στον Διοσκορίδη, στον Διογενιανό, στον Διόφαντο, στην μετεμψύχωση, στην μετενσωμάτωση, στην μετενσάρκωση. Είναι σαφές ότι πρόκειται για το Ελληνικό Γένος και τους Ποιητές, με επικεφαλής τον τυφλό Όμηρο.

Ακόμα και για έναν μόνον εξ αυτών –τον Φιλόδημο– τα ρητά του έχουν φωτιστεί πλέον επαρκώς από έρευνες στους τοιχογραφίες της Πομπηΐας και της Ηράκλειας Σημείωση: Προφανώς, πρόκειται για τις Ηράκλειες στήλες στα άκρα του Ατλαντικού. Σημειώνεται ότι «Στρατιώτες του Χριστού» καλούνται οι Ακρίτες φρουροί των άκρων της Ανατολής για τα βυζαντινά χρόνια. Το ακριτικό σύστημα ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Ηράκλειο για να αμύνεται υπέρ της πατρίδος (και όχι υπέρ πάτρης ούτε υπέρ πάρτης ή υπέρ πάρτυ). Ο ακρίτας δεν πλήρωνε φόρο αλλά λάμβανε μισθό και με δικά του έξοδα διατηρούσε ένοπλο σώμα. Ο ακριτισμός ήκμασε και έγινε γνωστός με την νίκη επί των Αμαζόνων και τα μνημεία των ακριτικών τραγουδιών στα μαρμαρένια αλώνια. Όταν επιβλήθηκαν φόροι, η βυζαντινή αυτοκρατορία ηττήθηκε από τους αετούς Απελάτες του Ηρακλή ο οποίος, με την μορφή του Ηράκλειου, είναι στην ουσία ο ιδρυτής της νέας δυναστείας. Βλ. λέξεις «ακρογραφία», «ακρολογία», «ακροφωνία», «ακρόπολη», «Ακρόπολις». Επίσης, «ακρόλιθος», ακρογωνιαίος λίθος και «ακρωτήριον» για την αρχιτεκτονική δόμησης αγαλματένιων κορμιών σε ναούς. που η εμφάνιση των εικόνων από τις τοιχογραφίες τους προκάλεσαν σοκ στους καθηγητές Κλασσικών, στους ειδικούς μελετητές προβολής παπύρων (χαρτιών, papers δηλαδή) παρ’ όλα τα σχέδια projects που αυτοί έχουν ετοιμάσει όταν είδαν την έκρηξη στην Νεάπολη και τις Χριστιανικές Κατακόμβες από τα Αστεροσκοπεία-Παρατηρητήρια Monsera και Βεζουβίου.

Για να αναφέρω ανεκδοτολογικά ένα περιστατικό αυθόρμητο –ακόμα και η ταινία του Θανάση Βέγγου με το αιώνιο ερώτημα «Ξέρεις από βέσπα;» περιέχει τον κώδικα με τίτλο ΠΥΡΑΜΙΣ (αφού βέσπα στην Ιταλική σημαίνει «σφήκα»), αντιστοιχεί στην Σφήκα της Αιγύπτου και αποκρυπτογραφεί το Ιταλικό Ραδιόφωνο. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, όταν κανείς αναγιγνώσκει μιαν εφημερίδα, όλα αυτά μπορούν να εφαρμοστούν –με διάφορα διαφορετικά μοντέλα– στις στήλες ιερογλυφικών, κειμένων, στο δέσιμο βιβλίων αλλά και στο στοίχημα («book-making»).

Επισημαίνεται, ακόμα, ότι ο Σερ Walter Scott, ο οποίος αναφέρεται στο κείμενο εισαγωγής του έργου της Οξφόρδης, είναι ο γνωστός συγγραφέας από το Εδιμβούργο (1771-1832) ο οποίος συνέλεγε υλικό του Μεσαίωνα με σκοπό την ποίηση –το έργο του έχει κοινά σημεία με το έργο του Ιουλίου Βερν– και δημοσίευε τα βιβλία του αρχικά χωρίς το όνομά του ώσπου βραβεύθηκε από τον Βασιλικό Οίκο της Αγγλίας.

Το ίδιο συμβαίνει και στις αναθηματικές ή μνημειακές στήλες των αγαλμάτων, με βάση το πρότυπο του Φειδία ο οποίος ως γλύπτης του αγάλματος της Ακροπόλεως είχε ζυγίσει και φτιάξει κινητά όλα τα χρυσά κομμάτια και είχε κρατήσει σημειώσεις με το βάρος τους (απόδειξη του Φειδία). Πρόκειται, δηλαδή, στην ουσία για έναν ναό του χρήματος.

Επισημαίνεται εκ νέου η αναφορά του κειμένου στο 1897 –χρονιά πτώχευσης της Ελλάδας σε συνδυασμό με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Είναι το λεγόμενο «ΑΡΧΑΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΑΘΑΝΑΤΟ, ΤΟΥ ΩΡΑΙΟΥ, ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ, ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ».

Για «οφειλή χρέους», άλλωστε, το ίδιο το κείμενο του Jones μιλά.

Ακολουθούν, αμέσως, τώρα, ως τεκμηρίωση της μελέτης μας τα 3 κείμενα που προέρχονται από την Οξφόρδη και έχουν γραφεί α) ο πρόλογος του 1925 από τον επιμελητή της έκδοσης Henry Stuart Jones, β) το υστερόγραφο του 1940 από τους εκπροσώπους του εκδοτικού οίκου, γ) το σημείωμα του 1968 από τους εκδότες του έργου.

Η μετάφραση είναι της Υπηρεσίας Πληροφοριών του Συμβουλίου Αντίστασης Ο.Η.Ε.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ 1925

Πάνω από ογδόντα χρόνια έχουν περάσει από την πρώτη έκδοση από τον εκδοτικό οίκο Clarendon Press του φημισμένου Λεξικού (Lexicon) επί του οποίου βασίζεται το παρόν έργο.

Ο Χένρυ Λιττλ και ο Ρόμπερτ Σκοττ –ο δεύτερος ένας Προτεστάντης και Ιρλανδός αρχαιομαθής λόγιος– είχαν βρεθεί μαζί στην Πρώτη Τάξη Αποφοίτων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και είχαν και οι δύο γεννηθεί το 1811. Το 1835 ο Σκοττ πήρε υποτροφία για το Κολλέγιο του Balliol ενώ το επόμενο έτος ο Λιττλ έγινε δεκτός στην Εκκλησία του Χριστού.

Όπως φαίνεται, ο κ. Talboys –ένας βιβλιοπώλης και εκδότης της Οξφόρδης– προσέγγισε πρώτα τον Σκοττ για να του προτείνει την συγκρότηση ενός Ελληνο-Αγγλικού Λεξικού (βασισμένου σε αυτό του Franz Passow) και ο Σκοττ δέχθηκε υπό την προϋπόθεση ότι θα δεχόταν και ο Λιττλ να συμμετάσχει στο έργο. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ήταν ο Talboys αυτός που ανέλαβε πρώτος την ευθύνη της έκδοσης μετά από την συνταξιοδότησή του από τον εκδοτικό οίκο Clarendon Press. Ωστόσο, υπάρχει κάποια βάση για να σκεφτεί κανείς ότι ο William Sewell –ο οποίος ήταν εξεταστής στις τάξεις του 1833– υπέβαλε την ιδέα στον Λιττλ και στον Σκοττ ενώ και ο Λιττλ αναφέρει σε γράμματά του ότι το όλο σχέδιο είχε την ενθάρρυνση του Κοσμήτορος (Dean) Gaisford.

Το Λεξικό (Lexicon) του Passow που έπαιρναν ως βάση για τις μελέτες τους οι λόγιοι της Οξφόρδης στηριζόταν και το ίδιο σε ένα άλλο, εκείνο του Johann Gottlob Schneider (του εκδότη του Θεόφραστου, του οποίου η πρώτη μετάφραση στα Αγγλικά εμφανίστηκε το 1797-8).

Ο Passow είχε εκθέσει –στην μελέτη του Zweck, Anlage, und Erganzung Griechischer Wortenbucher που δημοσιεύθηκε το 1812– τους κανόνες βάσει των οποίων θα έπρεπε να βρίσκει τον δρόμο του ο λεξικογράφος: μεταξύ αυτών, ο πλέον σημαντικός ήταν η απαίτηση να είναι χρονολογικά διευθετημένες οι αναφορές, προκειμένου να γίνει έκδηλη η ιστορία κάθε λέξεως αλλά και των τρόπων χρήσεώς της. Υπακούοντας στον κανόνα αυτόν, ο Passow στήριξε το έργο του σε μιαν ειδικευμένη έρευνα πάνω στο λεξιλόγιο των Πρώϊμων Ελληνικών Επών και διεξήλθε –σε σχέση με τον όγκο του έργου– πλήρως την χρήση των λέξεων στον Όμηρο, κάτι το οποίο μεταλαμπάδευσε ως παρακαταθήκη στον Λιττλ και στον Σκοττ για να παραμείνει σε όλες τις διαδοχικές επανεκδόσεις του έργου τους.

Η πρώτη έκδοση του Λεξικού του εμφανίστηκε το 1819 ενώ η εκπεφρασμένη πρόθεσή του ήταν το έργο να επεκτείνεται βαθμιαία μέσω της συνεχούς ενσωμάτωσης των συμπερασμάτων των εξειδικευμένων ερευνών της Πρώϊμης Λυρικής Ποίησης, των κειμένων του Ηροδότου και του Ιπποκράτη στην Ιωνία, των Αττικών δραματουργών και των Αττικών κειμενογράφων.

Ωστόσο, ελάχιστες αλλαγές είχαν γίνει στην δεύτερη και στην τρίτη έκδοση (το 1825 και το 1827) ενώ η τέταρτη έκδοση –στην οποία γινόταν το 1831 εκτενέστερη αναφορά στους Πρώϊμους Λυρικούς Ποιητές και στον Ηρόδοτο– ήταν η πρώτη με την οποία ο ίδιος ένοιωσε πως είχε την ελευθερία πλέον να αφαιρέσει το όνομα του Schneider από την σελίδα του ψευδότιτλου ενώ, επίσης, ήταν και η τελευταία που εκδόθηκε κατά την διάρκεια της ζωής του. Πέθανε το 1833 σε ηλικία 47 ετών.

Στο μεσοδιάστημα, είχαν γίνει δύο απόπειρες να προσαρμοστεί ο Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας (Thesaurus Linguæ Græcæ) του Henri Estienne στην σύγχρονη χρήση της Αγγλικής. Η πρώτη από αυτές υπήρξε αποτέλεσμα των ενεργειών του Abraham Valpy και, γενικότερα, αποτελούσε έργο του E.H. Barker στο Κολλέγιο Τριάδος (Trinity College) του Καίημπριτζ. Ολοκληρώθηκε σε 9 μεγάλους τόμους που κυκλοφόρησαν την περίοδο 1819-1828 και αναπαρήγαγαν το κείμενο του Θησαυρού του Στεφάνου, αν και ήταν διανθισμένοι με μιαν μεγάλη μάζα μπόλικων αλλά δύσπεπτων πληροφοριών.

Ο πρώτος τόμος αντιμετώπισε την έντονη αλλά όχι άδικη κριτική του Επισκόπου Blomfield σε ένα άρθρο του στην Quarterly Review (τόμος xxi, σελ. 302) το οποίο είναι αμαυρωμένο από μιαν πλουσιοπάροχα επιδαψιλευμένη επίδειξη απέχθειας για τους φιλολόγους (odium philologicum). Οι εκδότες, ωστόσο, επωφελήθηκαν από τις επικρίσεις του επισκόπου και διέψευσαν τελικά την προφητεία του πως ένα έργο στο οποίο αφιερώνονταν 139 στήλες για την λέξη άγαλμα θα έφτανε τελικά τους 50 τόμους και πως θα κατόρθωναν να το ολοκληρώσουν το 1889.

Το έργο δολιχοδρομούσε –και αυτό εξαιτίας του σοβαρού μειονεκτήματος ότι διατηρούσε τις ετυμολογικές εκείνες ταξινομήσεις που είχε κάνει ο Στέφανος

1. Το 1812 ο ίδιος ο Passow είχε προασπιστεί την διατήρηση των ταξινομήσεων του Στεφάνου αλλά, ευτυχώς, παραιτήθηκε από την υπεράσπιση της υπέρ της αρχής της αλφαβητικής ταξινόμησης.

που απαιτεί από τον αναγνώστη να προβεί σε μιαν εξαντλητική έρευνα για κάθε σύνθετη ή παράγωγη λέξη.

Το λάθος αυτό απεφεύχθη από τους συντάκτες του Θησαυρού των Παρισίων, η έκδοση του οποίου ξεκίνησε το 1831 από τον Firmin-Didot και τέθηκε υπό την γενική διεύθυνση του Karl Benedict Hase. Το εγχείρημα αυτό υπέστη, επίσης, την κριτική από την Quarterly Review (τόμος li, σελ. 144) του J.R. Fishlake (του μεταφραστή του Λεξίλογου-Lexilogus του Buttman) με το επιχείρημα πως ήταν ασυμμάζευτα ογκώδες.

Όμως, η επαφή που είχαν με το έργο οι αδελφοί Wilhelm και Ludwig Dindorf

2. Τα ονόματά τους εμφανίστηκαν στον ψευδότιτλο του Μέρους IV (συμπεριλαμβανομένου του β), το οποίο κυκλοφόρησε συγχρόνως με το δεύτερο ήμισυ του α.

σε ένα πρώϊμό του στάδιο, έκανε εφικτή την ολοκλήρωσή του μέσα σε 34 χρόνια ενώ η αχανής συγκέντρωση υλικού –αν και συχνά ήταν ταξινομημένη λάθος και είχε υποστεί μιαν ακανόνιστη οργάνωση– χρησίμευσε για να αντλήσουν σε μεγάλη έκταση από αυτήν οι Λιττλ και Σκοττ στον σχεδιασμό των αλληλοδιαδοχικών τους εκδόσεων.

Η πρώτη από αυτές εμφανίστηκε το 1843. Επρόκειτο για έναν τετραπλό τόμο 1583 σελίδων με τιμή 42 στερλίνες ενώ τυπώθηκαν 6000 αντίτυπα. Μια δεύτερη, αναθεωρημένη και διευρυμένη, έκδοση κατέστη ανάγκη να γίνει το 1845 και οι εκδότες αναγνώρισαν την οφειλή του χρέους τους προς το Γερμανικό Λεξικό του Wilhelm Pape, το οποίο είχε εμφανιστεί ταυτόχρονα με το δικό τους. Το 1849 βγήκε μια τρίτη, διορθωμένη έκδοση που, όμως, δεν ήταν ουσιωδώς εκτεταμένη.

Τέσσερα χρόνια αργότερα ακολούθησε η τέταρτη έκδοση που ήταν εξ ολοκλήρου αναθεωρημένη. Αυτή αποτελεί ένα σημείο όπου υπήρξε μια αρκετά αξιόλογη πρόοδος σε σύγκριση με τις προγενέστερες εκδόσεις και είχε εισαχθεί αρκετό πρόσθετο υλικό. Όμως, οι συγγραφείς που αναφέρονται ιδιαίτερα σε αυτήν εξακολουθούσαν ακόμη να είναι εκείνοι της πρώϊμης κλασσικής περιόδου (συμπεριλαμβανομένων των Λυρικών ποιητών, των συγγραφέων των γραπτών του Ιπποκράτη και των Αττικών ρητόρων). Οι εκδότες ένοιωθαν πλέον πως είχαν την δικαιολογία να αφαιρέσουν το όνομα του Passow από τον ψευδότιτλο. Για την έκδοση αυτή τυπώθηκαν 8000 αντίτυπα και η τιμή μειώθηκε στις 30 στερλίνες.

Ύστερα από ένα ακόμη διάλειμμα έξη ετών, εμφανίστηκε το 1861 η πέμπτη έκδοση, «αναθεωρημένη και επαυξημένη», όπου γινόταν χρήση της σημαντικά διευρυμένης πέμπτης έκδοσης του Passow –που είχε εκδοθεί από τους Valentin Rost και Friedrich Palm και είχε ολοκληρωθεί το 1857– ενώ η φιλολογική τεκμηρίωση είχε αναδιαμορφωθεί υπό το φως της Ελληνικής Ετυμολογίας (Griechische Etymologie) του G. Curtius to 1858. Για την έκδοση αυτή, βγήκαν 10000 αντίτυπα με τιμή λίγο πάνω από τις 31 στερλίνες.

Η έκτη έκδοση χρονολογείται το 1869. Ήταν και πάλι επαυξημένη σε αξιόλογο βαθμό καθώς ο αριθμός των σελίδων είχε αυξηθεί από 1644 σε 1865 και οι ρηματικές μορφές δίνονταν ακόμη πληρέστερα με την βοήθεια του βιβλίου Ελληνικά Ρήματα, ανώμαλα και ελλειπτικά (Greek Verbs, irregular and defective, 2η έκδοση 1866) του Veitch. Για την έκδοση αυτή τυπώθηκαν 15000 αντίτυπα και η τιμή αυξήθηκε στις 36 στερλίνες.

Μετά από 14 χρόνια, εμφανίστηκε μια έβδομη έκδοση αναθεωρημένη από τον Λιττλ, ο Πρόλογος του οποίου φέρει ημερομηνία Οκτωβρίου 1882. Οι σελίδες που περιείχαν τα κείμενα ήταν πλέον πιο μεγάλες, με αποτέλεσμα να καταστεί εφικτή η μείωση του έργου στις 1776 σελίδες. Το Ευρετήριο Αριστοτέλη (1870) του Bonitz και το Ευρετήριο Σώματος Ελληνικών Επιγραφών (Corpus Inscriptionum Græcum, 1877) ακολουθήθηκαν ως προς τον σχεδιασμό της ενώ δόθηκε και βοήθεια από Αμερικανούς λογίους –τους καθηγητές Drisler, Goodwin και Gildersleeve– ειδικά όσον αφορά τα γραμματικά μόρια και τους τεχνικούς όρους των Αττικών Κανόνων. Αυτή η έκδοση βασιζόταν στην στερεοτυπία και από καιρού εις καιρόν ανατυπωνόταν.

Τελικά, το 1897 βγήκε και μια όγδοη έκδοση στην οποία γίνονταν τόσες διορθώσεις όσες μπορούσαν να εισαχθούν δίχως να μεταβληθεί η σελιδοποίηση. Αυτό κατέστησε αδύνατον να συνυπολογιστούν πλήρως οι καινούργιες πηγές όπως η Αθηναίων Πολιτεία αλλά υπήρχε ένας μικρός κατάλογος εν είδει Παραρτήματος που περιείχε αναφορές σε αυτό το έργο και σε επιγραφές που είχαν δημοσιευθεί στην Επιθεώρηση Ελληνικών Σπουδών (Journal of Hellenic Studies).

O Λιττλ φαίνεται πως για μερικά χρόνια μετά από την κυκλοφορία της έβδομης έκδοσης ήταν δεσμευμένος σε μιαν λεξικογραφική μελέτη επιγραφών. Ο Σερ William Thiselton-Dyer με πολύ ευγένεια έθεσε στην διάθεσή μου δύο τόμους με λευκά φύλλα ενδιάμεσα από το συντομευμένο Λεξικό στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι συλλογές υλικού του Λιττλ μέσα από το Σώμα Αττικών Επιγραφών (Corpus Inscriptionum Atticarum) του Roehl και από τις Ελληνικές Επιγραφές της Αρχαιότητας ή Επιγραφές της Αρχαίας Ελλάδος (Inscriptiones Græcæ Antiquissimæ) αλλά φαίνεται πως ο Λιττλ άφησε την εργασία του παράμερα τα επόμενα χρόνια. Ο Λιττλ πέθανε το 1898 σε ηλικία 87 ετών, λίγο μετά από την κυκλοφορία της όγδοης έκδοσης.

Περίπου 5 χρόνια αργότερα, αυτοί που ανέθεσαν στον εκδοτικό οίκο Clarendon Press την σύνταξη του Λεξικού προσεκλήθησαν για να εξετάσουν το ζήτημα της αναψηλάφησης και αναθεώρησης του Λεξικού από την οπτική γωνία της ενσωμάτωσης του ταχέως αυξανομένου υλικού που παρείχαν τα νέα κείμενα που είχαν εσχάτως ανακαλυφθεί πάνω σε πέτρες και σε παπύρους και για τα οποία θα μπορούσε να βρεθεί χώρος να συμπεριληφθούν στην έκδοση μέσω της υϊοθέτησης μεθόδων παραπομπής περισσότερο συνοπτικών.

Η συνάντηση έγινε τον Μάρτιο του 1903 και για αυτήν ετοίμασε ένα υπόμνημα ο Ingram Bywater σχετικά με την σχεδιαζόμενη αναθεώρηση ενώ παροχή συμβουλών ζητήθηκε από τους Henry Jackson, Σερ Richard Jebb. J.E.B. Mayor και Arthur Sidwick. Αυτοί που είχαν εξουσιοδοτήσει τον εκδοτικό οίκο να δημιουργήσει το Λεξικό έκαναν ευνοϊκά δεκτό το σχέδιο και υπήρξε η ελπίδα πως ο κ. Sidwick θα μπορούσε να λειτουργήσει ως επιμελητής της έκδοσης. Προοριζόμενες για αυτόν, υποβλήθηκαν προτάσεις και συνεισφορές και συγκεντρώθηκε μια αξιοσέβαστη ποσότητα υλικού, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονταν ένας μεγάλος αριθμός σημειώσεων και υποδείξεων από τον Καθηγητή Leeper της Μελβούρνης.

Μεταξύ άλλων Βρεττανών και Αμερικανών λογίων που οι συνεισφορές τους ήταν υπολογίσιμης έκτασης μπορούν να κατονομαστούν ο Αιδεσιμότατος M.A. Bayfield, o Καθηγητής C.J. Goodwin και, ιδιαιτέρως, ο κ. Herbert W. Greene (που για τις υπηρεσίες τις οποίες προσέφερε στο Λεξικό θα ειπωθούν περισσότερα σε λίγο).

Ο κ. Sidwick, ωστόσο, είχε κώλυμμα εξαιτίας των καθηκόντων του ως δασκάλου και, κατόπιν, εξαιτίας της επιδείνωσης της υγείας του που προκλήθηκε από την αρχή κιόλας του έργου της αναψηλάφησης.

Στο μεταξύ, είχαν τεθεί σε λειτουργία δύο ακόμη φιλόδοξα πλάνα.

Στην δεύτερη Γενική Σύνοδο της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημιών που διοργανώθηκε στο Λονδίνο τον Μάϊο του 1904, ο Σερ Richard Jebb υπέβαλε για λογαριασμό της Βρεττανικής Ακαδημίας ένα σχέδιο για την σύνταξη με σταχυολόγηση ενός νέου Θησαυρού της Αρχαίας Ελληνικής που να καλύπτει έως και τα πρώτα στάδια του 7ου μ.Χ. αιώνα. Ύστερα από μιαν συζήτηση όπου δόθηκε έμφαση

3. Ο Krumbacher ανυπομονούσε να συμπεριλάβει τα Ελληνικά της Βυζαντινής εποχής στην σφαίρα των φιλοδοξιών του νέου Θησαυρού.

στην δυσκολία και στο μέγεθος του εγχειρήματος, διορίστηκε μια Επιτροπή Ερευνών με την εξουσία να δέχεται νέα μέλη –αποτελείτο από τον Σερ R.C. Jebb, τους Καθηγητές Diels, Gompertz, Heiberg, Krumbacher, Leo και τον Μ. Perrot– με σκοπό να εξετάσει τις μεθόδους, τα μέσα και τα προκαταρκτικά ζητήματα σε σχέση με την πρόταση.

Το 1905 ο Καθ. P. Kretschmer προστέθηκε στην Επιτροπή Ερευνών η οποία σχεδίασε ένα υπόμνημα επί του ζητήματος της ίδρυσης ενός περιοδικού Αρχείου-Archiv και ενός Γραφείου για την συλλογή των αποσπασμάτων των κειμένων.

Στο τέλος του έτους πέθανε ο Jebb που εκτελούσε χρέη προέδρου και αντικαταστάθηκε το 1906 από τον Gombertz ενώ ο Bywater προστέθηκε στην Επιτροπή Ερευνών η οποία αποφάσισε σε μιαν συνάντηση που έγινε τον Μάϊο του 1906 στην Βιέννη να συσταθεί από μόνη της σε ένα σώμα μόνιμο και ανεξάρτητο. Οι δυσκολίες του σχεδίου είχαν υπογραμμιστεί έντονα από τον Diels σε ένα άρθρο στην Neue Jahrbucher του 1905, όπου

4. Σελίδα 692. Ο Diels είχε ήδη εκφράσει τις απόψεις του στο Elementum (1899) σελ. ix sqq.

έγραψε τα ακόλουθα λόγια:

«Οποιοσδήποτε έχει κατά νου τις υπέρογκες διαστάσεις της Ελληνικής Κλασσικής Γραμματείας (η οποία είναι τουλάχιστον 10 φορές πιο μεγάλη από την Λατινική), τις ποικιλίες των διαλέκτων της, τον απίστευτο πλούτο των μορφών των λέξεων, την πεισματική εμμονή του κλασσικού λόγου επί χιλιάδες χρόνια ως την πτώση της Κωνσταντινούπολης –ή, αν θέλετε, ως την σημερινή μέρα– και, επιπλέον, όποιος ξέρει ότι οι εκδόσεις όλων σχεδόν των Ελλήνων κλασσικών είναι εντελώς απρόσφορες για τον σκοπό της παράθεσης περικοπών από τα διαθέσιμα αποσπάσματα και πως δεν υπάρχουν καθόλου κριτικές εκδόσεις οποιουδήποτε είδους για πολλούς σημαντικούς συγγραφείς καθώς και όποιος μπορεί να αναλογιστεί την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι συλλογές των σπαραγμάτων και οι εκδόσεις των ειδικευμένων Λεξικών μας, θα διαπιστώσει ότι προς το παρόν απουσιάζουν όλα τα στηρίγματα πάνω στα οποία θα μπορούσε να κτιστεί ένας Ελληνικός Θησαυρός. Μα, ακόμα κι αν μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι είχαμε τέτοιες εκδόσεις στην διάθεσή μας καθώς και συλλογές περικοπών –από τον Όμηρο ως τον Νόννο ή (όπως πρότεινε στο Λονδίνο ο Krumbacher) ως τον Αποστόλιο– και, έτι περαιτέρω, πως ένα γιγαντιαίο σε αριθμό προσωπικό λογίων τις είχαν επεξεργαστεί εξονυχιστικά και με σχολαστικότητα, τις είχαν μελετήσει στο έπακρο, είχαν εντοπίσει ψήγματα και είχαν παραθέσει όλες τις περικοπές των λόγων τους που υπάρχουν καθώς και ότι τα χιλιάδες κουτιά είχαν διατηρηθεί και αποθηκευτεί σε έναν μεγάλο χώρο, πού θα βρίσκονταν άραγε ο χρόνος, το χρήμα και η δυνατότητα να κοσκινιστούν όλα τα εκατομμύρια κομματιασμένα κείμενα που έχουν διασωθεί και να βάλουμε Νου σε αυτό το χάος; Αφού η αναλογία της Λατινικής σε σύγκριση με την Ελληνική Κλασσική Γραμματεία είναι περίπου ένα προς δέκα, στο γραφείο εργασίας για τον Ελληνικό Θησαυρό θα απασχολούνταν τουλάχιστον 100 φιλόλογοι. Επικεφαλής τους θα ήταν ένας επιτελικός διευθυντής ο οποίος, όμως, θα ήταν περισσότερο κάτι σαν τον στρατηγό ενός επιτελείου παρά κάτι σαν διευθυντής. Και αν αυτός ο όμιλος των εκδοτών μπορούσε πραγματικά να εκτελέσει την αποστολή του έγκαιρα και με ακρίβεια και αν ακόμα μπορούσε η Ένωση των Ακαδημιών –που είναι ευρέως γνωστό ότι δεν έχει ούτε δεκάρα τσακιστή στην δική της κατοχή– επρόκειτο να συγκεντρώσει τα 10 εκατομμύρια μάρκα που απαιτούνται για την ολοκλήρωση 120 τόμων π.χ. και αν, πάλι, οι φιλόλογοι έφταναν ποτέ σε τέτοιο ύψος οικονομικής άνεσης ώστε να μπορούν να διαθέσουν 6000 μάρκα π.χ. για να αντέξουν την αγορά του Ελληνικού Θησαυρού (Thesaurus Græcus)– πώς θα μπορούσε κανείς να διαβάσει και να χρησιμοποιήσει ένα τέτοιο τερατούργημα;»

Η λύση που έδωσε ο Diels σε αυτό ήταν η σύνταξη όχι ενός αλλά δέκα Θησαυρών που να αντιπροσωπεύουν επιλεκτικά, με σταχυολόγηση, τους βασικούς κλάδους της Ελληνικής Κλασσικής Γραμματείας (Επικής, Λυρικής, Τραγικής, Κωμικής, Φιλοσοφικής, Ιστορικής, Μαθηματικο-Τεχνικής, Ιατρικής, Φιλολογικής και Ιουδαιο-Χριστιανικής) που, όπως νόμιζε ο ίδιος,

5. Μια παρόμοια τοποθέτηση είχε γίνει περισσότερο από μισόν αιώνα νωρίτερα από τον F.A. Wolf στο Vorlesungen uber die Alterumswissenschaft i σελ. 187.

ο καθένας από αυτούς τους Θησαυρούς θα ισοδυναμούσε σε όγκο με ολόκληρο τον Θησαυρό της Λατινικής!

Η πλειοψηφία των μελών της Επιτροπής Ερευνών, όμως, είχαν ακόμα την γνώμη ότι ως στήριγμα για την σύνταξη ως ανθολογίου του Ελληνικού Θησαυρού θα έπρεπε να υπάρξει η προετοιμασία πλήρων αποσπασμάτων για το σύνολο της Ελληνικής Κλασσικής Γραμματείας με βάση την μέθοδο που είχε υϊοθετηθεί για την δημιουργία του Θησαυρού της Λατινικής.

Με την προοπτική αυτή, υπέβαλαν μιαν πρόταση σχετικά στην Γ´ Σύνοδο της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημιών που οργανώθηκε στην Βιέννη τον Μάϊο του 1907. Η Διεθνής Ένωση Ακαδημιών κάλεσε την Βρεττανική Ακαδημία (την οποία αντιπροσώπευσε στην Βιέννη ο Bywater) να προετοιμάσει ένα υπόδειγμα για να το υποβάλει στην σύνοδο που επρόκειτο να γίνει το 1910. Όμως, μια Επιτροπή που διορίστηκε από την Βρεττανική Ακαδημία για να εξετάσει την πρόταση αυτή και αποτελείτο από τους Bywater, H. Jackson, S.H. Butcher και Σερ F. Kenyon υπέβαλε μιαν αναφορά που περιείχε τις ακόλουθες σκέψεις:

«Αυτοί της Επιτροπής δεν είναι πεπεισμένοι ότι ο τρόπος ενεργειών και λειτουργίας (modus operandi) που έχει προταθεί για το σχέδιο του Ελληνικού Θησαυρού είναι ο καλύτερος δυνατός. Νομίζουν α) πως ο Θησαυρός της Λατινικής δεν θα παρείχε μιαν σωστή κλίμακα αναλογίας και ένα κατάλληλο μοντέλο, β) πως ο μηχανικός ερανισμός αποσπασμάτων από Ελληνικά κείμενα –εκτός του ότι είναι ένα τεράστιο έργο, όπως έχει ομολογηθεί– δεν θα εξυπηρετούσε ως ικανοποιητική βάση, στον βαθμό που θα παρείχε συμπεράσματα που θα ήταν δύσκολο να μανιπιουλαριστούν και θα ήταν και αμφίβολης αξίας. Όπως υπέδειξε και ο κ. Paul Meyer στην συζήτηση του Μαΐου του 1904, μάλλον θα προτείνουν ως ένα σχέδιο βάσης που υπόσχεται περισσότερα εκείνο του Νέου Αγγλικού Λεξικού (New English Dictionary)».

Υπό το πρίσμα της αναφοράς αυτής, η Βρεττανική Ακαδημία αισθάνθηκε πως ήταν ανώφελο να προχωρήσει με το πλάνο εκείνο που σιωπηλά απεσύρθη.

Την περίοδο αυτή περίπου που τελικά το σχέδιο ενός Ελληνικού Θησαυρού (Thesaurus Græcus) εγκαταλείφθηκε, έγινε μια πρόταση από μιαν ομάδα Ελλήνων φιλολόγων αναφορικά με την προετοιμασία ενός Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσας –Αρχαίου, Μεσαιωνικού, Συγχρόνου– ώστε η κυκλοφορία του να ξεκινήσει το 1921 σε ένδειξη μνήμης για την επέτειο 100 ετών της Ελληνικής Ανεξαρτησίας.

Η ελληνική κυβέρνηση έθεσε το σχέδιο αυτό υπό την πατρωνία της και τον Νοέμβριο του 1908 με βασιλικό διάταγμα διορίστηκε μια Επιτροπή με επικεφαλής της τον βετεράνο φιλόλογο Κοντό, τον οποίο όταν πέθανε τον διαδέχθηκε ο Χατζιδάκης. Ο Krumbacher άσκησε κριτική στο σχέδιο σε ένα από τα τελευταία του άρθρα στην Byzantinische Zeitschrif

6. xviii (1909), 708.

και συμβούλευσε επειγόντως τους Έλληνες λογίους να αυτοπεριοριστούν κατ’ αρχάς μέσα στα όρια της σύγχρονης, καθομιλουμένης γλώσσας. Αν και αυτή η προτροπή δεν υϊοθετήθηκε επισήμως, όπως φαίνεται, οι προκαταρκτικές δημοσιεύσεις της Επιτροπής των Ελλήνων ή των Ελληνικών λογίων αποτελούνται κυρίως από μιαν σειρά ερευνών για τις σύγχρονες διαλέκτους που έκαναν την εμφάνισή τους ως παραρτήματα στην Αθηνά και, κατά τα φαινόμενα, το Λεξικό των Μεσαιωνικών και Σύγχρονων Ελληνικών θα το αναπολούσε κανείς ως ένα σχέδιο που υπήρχε η αρχική πρόθεση να γραφτεί.

Όταν κατέστη σαφές ότι ο κ. Sidwick δεν θα είχε την δυνατότητα να φέρει εις πέρας το εγχείρημα της αναψηλάφησης του Λεξικού, οι εκπρόσωποι του Clarendon Press με κάλεσαν να αναλάβω το έργο, κάτι το οποίο έκανα το φθινόπωρο του 1911 (έχοντας ήδη εκλεγεί από το Κολλέγιο Τρίνιτυ ως υπότροφος για έρευνες, μιαν θέση που συνέχισα να κατέχω –εκτός κατά την διάρκεια του πολέμου από μιαν περίοδο μικρή– ώσπου εξελέγην Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στο Κάμντεν στα τέλη των ‘19).

Αρχικά, υπήρχε η ελπίδα πως η προετοιμασία ενός αναθεωρημένου κειμένου θα μπορούσε να ολοκληρωθεί μέσα σε πέντε χρόνια αλλά, πριν το έργο προχωρήσει πολύ, έγινε σαφές επίσης ότι θα απαιτείτο αναγκαστικά μια αναθεώρηση περισσότερο δραστική απ’ όσο είχε θεωρηθεί από μιαν επιπόλαια, πρώτη εξέταση. Επιπλέον, αν η νέα έκδοση επρόκειτο να είναι ικανοποιητική και επαρκής προς τις απαιτήσεις της σύγχρονης κατάρτισης, παρέμεναν τόσο πολλά εκτεταμένα κενά (ειδικά σε τεχνικά ζητήματα) που θα έπρεπε να συμπληρωθούν –για να μην αναφέρω τίποτε περί της μεγάλης μάζας νέου υλικού που ήταν σε αναμονή για να ενσωματωθεί στο Λεξικό– που ο χρόνος που είχε διατεθεί ήταν εμφανώς ανεπαρκής για να γίνει κάτι παραπάνω από μιαν προκαταρκτική αναψηλάφηση και μόνο του κειμένου των Λιττλ-Σκοττ. Αυτή θα έπρεπε αργότερα να αποτελέσει αντικείμενο επεξεργασίας και να εξελιχθεί σε ένα γενικότερα γραμμένο εξ αρχής Λεξικό με την συνεισφορά εξειδικευμένων μελετητών και άλλων που θα μπορούσε η βοήθειά τους να επιστρατευθεί.

Παρόμοια συνδρομή τέθηκε στην διάθεσή μου με μιαν γενναιοδωρία για την οποία δεν μπορώ να βρω λόγια επαρκή ώστε να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη μου. Ούτε κάτω από τον περιορισμό αυτού του προλόγου θα ήταν δυνατόν να απαριθμήσω όλους εκείνους που με εφοδίασαν με διορθώσεις ή με προτεινόμενες βελτιώσεις στο κείμενο της όγδοης έκδοσης. Ωστόσο, πρέπει να γίνει αναφορά σε εκείνους που ανέλαβαν ειδικές έρευνες σε συνδρομή της αναψηλάφησης.

Ξεκινώντας πρώτα από τα περισσότερο τεχνικά ζητήματα, το πλέον εργώδες καθήκον ήταν να αναθεωρηθεί και να απλοποιηθεί το λεξιλόγιο της Ιατρικής.

Έχει ενδιαφέρον που ανακαλώ από την μνήμη μου πως, πριν από πολλά χρόνια, ο μακαρίτης Δρ. Greenhil του Κολλεγίου Τρίνιτυ είχε προγραμματίσει την σύνθεση ενός Λεξικού της Ελληνικής Ιατρικής για το οποίο είχε συγκεντρώσει έναν ορισμένον όγκο υλικού με την μορφή παραπομπών τακτοποιημένων με βάση αποκόμματα κειμένων και είχε επεξεργαστεί ένα μικρό ποσοστό από αυτά σε μιαν σειρά άρθρων του στην Ιατρο-Χειρουργική Επιθεώρηση (Medico-Chirurgical Journal). Πρότεινε, λοιπόν, στους εκπροσώπους να συνεργαστεί με τον κ. Daremberg στην προπαρασκευή του Λεξικού του αλλά η εισήγηση δεν έγινε δεκτή και ο Δρ. Greenhil δεν προχώρησε άλλο. Η συλλογή ερανισμένων κειμένων του πέρασε μετά τον θάνατό του στην κατοχή του Βασιλικού Κολλεγίου των Χειρουργών. Ήταν ξεκάθαρο πως έπρεπε ο στίβος να ξαναερευνηθεί και ήμουν αρκετά τυχερός να εξασφαλίσω πως θα συνεργαζόταν μαζί μου, προσφέροντας τις υπηρεσίες του, ο Δρ. E.T. Withington, ο οποίος έγινε αποδέκτης μιας κατοικίας στην Οξφόρδη όπου εγκαταστάθηκε και εργάστηκε ακούραστα σε αυτό το δύσκολο ζήτημα. Ανέγνωσε για λεξικογραφικούς σκοπούς το σύνολο των διασωθέντων καταλοίπων της Ελληνικής Ιατρικής Γραμματείας και μόλις και μετά βίας υπάρχει έστω και μια σελίδα στο Λεξικό που να μην φέρει τα ίχνη της εργοχείρου

7. Ο Δρ. Withington βρήκε επίσης χρόνο να ασχοληθεί με τους Αλχημιστές και τους Αστρολόγους, συμπεριλαμβανομένων των εκτεταμένων συλλογών του Καταλόγου Αστρονομικού Κώδικα (Catalogus Codicum Astrologorum).

δουλειάς του.

Για το υποκείμενο θέμα της Βοτανολογίας, πάλι, αναντικατάστατα απαραίτητη ήταν η συνδρομή των εξπέρ. Ο Σερ William Thiselton-Dyer (F.R.S.) έχει εδώ και πολύ καιρό που μαζεύει υλικό για ένα Γλωσσάρι των ελληνικών φυτών ενώ η δημοσίευση της έκδοσης του Διοσκουρίδη από τον Max Wellmann που ολοκληρώθηκε το 1914 έχει προμηθεύσει ένα φερέγγυο κριτικό κείμενο επί του πλέον σημαντικού συγγραφέα σε αυτόν τον τομέα της Γραμματείας. Ο Σερ William Dyer υπήρξε εξαιρετικά γενναιόδωρος ως προς το να θέσει στην διάθεσή μου τα συμπεράσματα της έρευνάς του για τις ονομασίες των ελληνικών φυτών και οι ταυτοποιήσεις των στοιχείων του αποκλείεται να τεθούν υπό αμφισβήτηση. Ένας αριθμός εξ αυτών είχε ήδη διαβιβαστεί

8. Ο Σερ Arthur Hort είχε ανταποδώσει ο ίδιος την συνδρομή με την δύσκολη αποστολή να διερμηνεύσει τα Ελληνικά του Θεόφραστου

στον Σερ Arthur Hort για να τα χρησιμοποιήσει στην έκδοσή του για την Φυσική Ιστορία (Historia Plantarum) του Θεόφραστου.

Η επικράτεια των Ελλήνων Μαθηματικών ανήκει υπό μιαν ειδικήν έννοια στον Σερ Thomas Heath (F.R.S.) του οποίου η Ιστορία των Ελλήνων Μαθηματικών και οι εκδόσεις του για τον Ευκλείδη –του Απολλώνιου Περγάμου, του Αρίσταρχου της Σάμου και του Διόφαντου– τον προαλείφουν για να γίνει η πρώτη αυθεντία σε αυτό το θέμα. Βρήκε όλην την άνεση να συνεισφέρει έναν μεγάλο αριθμό σημειώσεων με την μεγαλύτερη αξία επί των Ελληνικών μαθηματικών όρων. Αν, για παράδειγμα, ληφθεί ένα οφθαλμοφανές περιστατικό, θα διαπιστωθεί πως η όγδοη έκδοση των Λιττλ-Σκοττ αναγνωρίζει την λέξη ασύμπτωτος μόνον υπό μιαν έννοια Ιατρική, παραθέτοντας για να την απεικονίσει ένα εδάφιο (όχι ακριβώς με ακρίβεια μεταφρασμένο) από τον Ιπποκράτη. Ο Σερ Thomas Heath είχε προμηθεύσει τα υλικά για μιαν ιστορία του τρόπου χρήσης από τον οποίον προέρχεται η σύγχρονη λέξη asymptote.

Στο φέουδο της Φυσικής Ιστορίας του Καθηγητή D’ Arcy Thompson είναι η βοήθειά του που μου έδωσε το δικαίωμα να διορθώσω έναν αριθμό λαθών που είχαν γίνει από προηγούμενους λεξικογράφους. Το Γλωσσάρι Ελληνικών Πουλιών (Glossary of Greek Birds) που έγραψε εξακολουθεί να βρίσκεται διαρκώς εν χρήσει ενώ η εκδοχή του στις Οξφορδιανές μεταφράσεις του Αριστοτέλη για την «Των Περί τα Ζώα Ιστορία» (Historia Animalium) καλύπτει σε μεγάλη έκταση με τα εφόδια που προσφέρει την ανάγκη για ένα γλωσσάρι στο Ζωϊκό Βασίλειο.

Στο γήπεδο της Αστρονομίας και της Αστρολογίας οφείλω να ευχαριστήσω τον κ. Edmund J. Webb για την ανάγνωση της Αμαλγέστης του Πτολεμαίου και άλλα αστρονομικά γραπτά με αποτέλεσμα, δια του μέσου αυτού, να αυξήσει σημαντικά την ακρίβεια του Λεξικού σε αυτά τα ζητήματα. Για το Αστρολογικό Λεξικό επιστρατεύθηκε ένα γλωσσάρι από τον Αιδ. C.T. Harley Walker ενώ το έδαφος ερευνήθηκε εξονυχιστικά (με τον ίδιο τρόπο που αναφέρθηκε προηγουμένως) από τον Δρα. Withington. Ωστόσο, στο ακανθώδες αυτό θέμα συχνά εγείρονται δυσκολίες για τις οποίες ο Καθηγητής Α.Ε. Housman –όταν κανείς προσφύγει σε αυτόν για να του κάνει έκκληση– ποτέ δεν αποτυγχάνει να παράσχει μια λύση.

Εν μέσω των τάξεων των τεχνικών κειμένων πρέπει να κατατάσσονται εκείνα των τακτικιστών και των στρατιωτικών και των σχεδιαστών στρατιωτικών μηχανευμάτων.

Τον πρώτο όμιλο γραπτών μελέτησε για τις δικές μου επιδιώξεις ο μακαρίτης κ. C.D. Chambers ενώ το δεύτερο γκρουπ –που είναι συχνά πολύ δύσκολες να διερμηνευτούν οι εργασίες τους– διάβασε (μαζί με άλλους συγγραφείς) ο κ. F.W. Hall.

Εκτός από αυτούς τους υψηλά εξειδικευμένους κλάδους σπουδών, υπήρχαν εκτεταμένες διατριβές που ήταν χρειαζούμενο να εξερευνήσουμε αναδιφώντας σε αυτές αλλά ένας επιμελητής έκδοσης από μόνος του δεν θα μπορούσε να ελπίζει καν πως θα τις κάλυπτε δίχως αρωγή.

Στο θέμα των παπύρων, λόγου χάρη, ίσως να ήταν ικανός να καταπιαστεί με τα εσχάτως ανακαλυφθέντα κλασσικά κείμενα όπως η Αθηναίων Πολιτεία, τον Βακχυλίδη, τον Ηρώδα, τον Κερκίδα και με τα προσφάτως ευρεθέντα σπαράγματα των Πρώϊμων Λυρικών Ποιητών και του Καλλίμαχου.

Απαιτείτο, όμως, την μεγάλη μάζα των μη-φιλολογικών και μη-λογοτεχνικών κειμένων (ειδικά αυτών που αφορούν την διοικητική, κυβερνητική και νομική τεχνική στην Αίγυπτο της Πτολεμαϊκής και Ρωμαϊκής εποχής) να την μεταχειριστούν αυτοί που έχουν ειδικά ενδιατρίψει στην νέα επιστήμη της παπυρολογίας.

Κατά συνέπεια, τους παπύρους του Πτολεμαίου τους ανέγνωσαν εν μέρει ο κ. Edgar Lobel (που επελήφθη των ερανισμάτων από πέτρες) και εν μέρει από τον Καθηγητή Jouguet της Λίλλης ενώ εκείνοι της περιόδου των Ρωμαίων ανεγνώσθησαν από τον Καθηγητή Martin της Γενεύης.

Η κ. Idris Bell του Βρεττανικού Μουσείου παρείχε πολύτιμες σημειώσεις για τις πρόσφατες δημοσιεύσεις των παπυρολόγων και για ανέκδοτα ντοκουμέντα που βρίσκονται στην Συλλογή του Βρεττανικού Μουσείου

9. Το πρώτο μέρος της Worterbuch der griechischen Papyrusurkunden του Preisigke εμφανίστηκε αφού τα φύλλα του Μέρους I είχαν εμφανιστεί κι αυτά τυπωμένα από το αρνητικό αλλά χρησιμοποιήθηκαν στο Παράρτημα (Addenda).

Για το λεξιλόγιο όσων Επιγραφών ήταν γραμμένες, λίγα μπορούσαν να γίνουν από τον επιμελητή της έκδοσης, εκτός από το να αναψηλαφήσει τις υπάρχουσες παραπομπές στο Σώμα Ελληνικών Επιγραφών (Corpus Inscriptionum Græcarum) του Boeckh –έργο όχι ελαφρύ, αφού είδα ότι τόσο πολλές από τις πέτρες έχουν επανεξεταστεί και μπορεί να έχουν μελετηθεί από αισθητά καλύτερα κείμενα– και εκτός από το να συμπληρώσει αυτά τα ανώμαλα και διορθωμένα παραθέματα με εικονογραφήσεις από συλλογές σαν αυτές του Dittenberger

10. Η εμφάνιση μιας τρίτης έκδοσης της Συλλογής Ελληνικών Επιγραφών (Sylloge Inscriptionum Græcanum) που ολοκληρώθηκε το 1924 κατέστησε αναγκαία την παραχάραξη ενός μεγάλου αριθμού παραπομπών. Για τις λούμπες που ελλοχεύουν στο μονοπάτι του λεξικογράφου και τον τυραννούν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως χαρακτηριστικό δείγμα το γεγονός ότι κατά την πρώτη αναψηλάφηση η λέξη απόπλωσις απεικονίστηκε μέσω της επεξήγησης SIG 929.127 και αυτή παραχαράχθηκε από το αλφαβητικό ευρετήριο SIG 685.127: ευτυχώς, ανακαλύφθηκε έγκαιρα ότι η λέξη είχε εξαφανιστεί από το κείμενο που εκδόθηκε αργότερα!

ή του Michel ή των Ελληνικών Γραπτών Διαλέκτων (Grieschische Dialektinschriften) με την βοήθεια του Συμπληρωματικού Λεξικού (Lexicon Suppletorium) του Herwerden, ενός έργου που αμαυρώθηκε δυστυχώς από την συνεχόμενη ανακρίβεια στις παραπομπές, κάτι που πρέπει με φιλευσπλαχνία και φιλανθρωπία να το εγγράψουμε στην στέρηση και των πιο μικροσκοπικών μορίων επιμέλειας που απαιτούνται για την διόρθωση κειμένων.

Ως εκ τούτου, υποχρεώθηκα να επικαλεστώ το πνεύμα αρωγής του κ. M.N. Tod, προς τον οποίο οφείλω προσωπικά ένα χρέος ανυπολόγιστης αξίας για τις υπηρεσίες του σε αυτά τα χωράφια. Ο κ. Tod έχει εδώ και πολλά χρόνια –με ένα βλέμμα που αποβλέπει στην βελτίωση του Λεξικού– που διαβάζει κάθε δημοσίευση γραμμένων επιγραφών που έχει έλθει σε δημόσια θέα όπως για παράδειγμα είναι οι τελευταίοι τόμοι των Ελληνικών Επιγραφών (Inscriptiones Græcæ), οι Ελληνικές Επιγραφές σε σχέση με τις Ρωμαϊκές (Inscriptiones Græcæ ad res Romanas pertinentes) του Cagnat, οι Τίτλοι της Μικράς Ασίας (Tituli Asiæ Minoris) και οι ειδικές δημοσιεύσεις για τις επιγραφές των Δελφών, της Εφέσου, της Μαγνησίας, της Μιλήτου και της Πριήνης ενώ έχει περικόψει αποσπάσματα από το σύνολο των λογοτεχνικών περιοδικών όπου μπορούν να βρεθούν γραμμένες επιγραφές έτσι ώστε να είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς πως μπορεί από το 1911 που τρέχει η μισθωτή του εργασία να έχει διαφύγει από την μεθοδική του εξέταση οποιοδήποτε νέο υλικό αληθινής σημασίας έχει προκύψει έκτοτε.

Σε ζητήματα ξένων επιγραφών έχω λάβει, επίσης, συνδρομή από την Καθηγήτρια Μ. Cary και την δεσποινίδα C.A. Hutton.

Κρίνοντας πρέπον να στραφώ προς την Κλασσική Γραμματεία τώρα, σύντομα έγινε εμφανές ότι ενώ οι παραπομπές στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη απαιτούσαν προσεκτική αναψηλάφηση και κάποια επέκταση και διεύρυνση,

11. Το Ευρετήριο Αριστοτέλη του Bonitz και το Πλατωνικό Λεξικό (Lexicon Platonicum) του Burnet δεν είναι πλέον επαρκείς οδηγοί, Λέξεις όπως μορυχώτερον (η οποία θα έπρεπε να βρεθεί στον Αριστ. Μεταφ. 987 10) και τεράμων (που υπάρχει λογική στο να σκεφτεί κανείς πως κάποτε βρισκόταν στο κείμενο του Πλατ. Σοφ. 22ia, αν και δεν αναφέρεται από τον Burnet) βρίσκονται στο Παράρτημα (Addenda).

την ορολογία περί των μεταγενεστέρων σχολών της Φιλοσοφίας ποτέ δεν την μεταχειρίστηκαν ικανοποιητικώς οι λεξικογράφοι. Ούτε του Usener τα Επικούρεια ούτε του von Arnim οι Περικοπές Εμπείρων Στωϊκών (Stoicorum Veterum Fragmenta) δεν διαθέτουν ευρετήριο ενώ ο κ. (τώρα Καθηγητής) J.L. Stocks ανέλαβε με ανδρεία να επανορθώσει αυτό το ελάττωμα και να με εφοδιάσει με ένα λεξιλόγιο των σπουδαίων τεχνικών όρων των Στωϊκών και των Επικούρειων σχολών (συμπεριλαμβάνοντας στην έρευνά του για τους δεύτερους έργα τόσο ώριμα όσο οι διατριβές ή άλλα λείψανα του Φιλοδήμου, του Δημητρίου του Λαοκόωντος, του Διογενιανού και του Διογένη των Οινοάνδων).

Δυστυχώς, το έργο του διεκόπη από τον Μεγάλο Πόλεμο και με την επάνοδό του από την υπηρεσία ο κ. Stocks βρήκε τον εαυτό του ανίκανο μέσα στα αναπόφευκτα όρια χρόνου να φτάσει το υλικό το οποίο είχε συλλέξει στο αποκορύφωμα. Οι σημειώσεις του για την ορολογία των Στωϊκών μεταφέρθηκαν, επομένως, στον κ. A.C. Pearson ο οποίος πήγε το έργο ένα στάδιο πιο πέρα αλλά –ύστερα από τον διορισμό στο Καίημπριτζ ως Καθηγητή Ελληνικών στην έδρα που ίδρυσε η μοναρχία– ανακάλυψε πως δεν θα είχε χρόνο για να το ολοκληρώσει.

Ο Καθηγητής E.V. Arnold της Bangor (ο οποίος παίρνει σύνταξη από την δική του θέση) ελπίζει πως θα βρει την άνεση που χρειάζεται για αυτήν την τόσο πολύ απαιτητική εργασία.

Καταπιανόμενος με το λεξιλόγιο του Επίκουρου και της σχολής του, ο κ. Stocks ανακάλυψε ότι για μιαν επαρκή και ικανή μεταχείριση θα ήταν απαραίτητο να λάβει πρόσβαση στα γραπτά όπου έχουν καταγραφεί τα αποσπάσματα του κειμένου περί φύσεως και άλλων γραπτών κειμένων που έγραψε ο Wilhelm Cronert και τα χρησιμοποίησε στην αναθεώρηση που έκανε στο Λεξικό του Passow (για το οποίο περισσότερα θα ειπωθούν σε λίγο).

Ο Cronert (ο οποίος είχε περάσει κάποιον χρόνο στην Αγγλία ως φυλακισμένος λόγω πολέμου το 1917-19) ενέδωσε με πολύ ευγένεια σε μιαν παράκληση που του έκανα ύστερα από υπόδειξη του von Wilamowitz-Moellendorf και με γενναιότητα έθεσε τα γραπτά του, όπου είχε μεταφέρει τα αποσπάσματα των κειμένων του, στην διάθεση του κ. Stocks που τον επισκέφθηκε στην Γερμανία και έκανε πλήρη χρήση αυτού του πολύτιμου υλικού.

Το χαρακτηριστικά αλλόκοτο λεξικό των ύστερων Πλατωνιστών δεν έχει μέχρι στιγμής λάβει την προσοχή που του αξίζει από τα Λεξικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και στην έβδομη έκδοση (1883) ο Λιττλ και ο Σκοτ δήλωσαν πως η λέξη μετεμψύχωσις (η οποία απουσιάζει από τον Θησαυρό των Παρισίων και εμφανίζεται με την σημείωση «Κλημ. Αλ.(;)» στους Rost & Palm) «μοιάζει να μην βασίζεται σε καμία αρχή» αν και παρατίθεται στην όγδοη έκδοση ένα παράδειγμα για την χρήση της από το Υπόμνημα του Πρόκλου στην Πολιτεία του Πλάτωνα. Στην πραγματικότητα, η λέξη αυτή μπορεί να εντοπιστεί σε δέκα άλλους συγγραφείς

12. Δ.Σ. 10.6, Γαλ. 4. 763, Αλεξ. Αφρ. π.ψυχ. 27. 18, Πορφ. Αποχ. 4. 16, Ερμ. παρ. Στοβ. 1. 49. 69 (τιτ.), Σαλλουστ. 20, Ιερώνυμ, Επ. 124. 4 Θεολ. Αρ. 40, Σερβ. Εις Βιργ. Αιν. 3. 68, Σχ. Ιαμβ. Προτρ. 14.

εκτός του Πρόκλου.

Ο Καθηγητής Burnet –ο οποίος στην έκδοσή του για τον Φαίδωνα ήλκυσε την προσοχή σε ορισμένα από αυτά τα κείμενα– πρόσθεσε: «Ο Ιππόλυτος, ο Κλήμης και άλλοι Χριστιανοί συγγραφείς χρησιμοποιούν την λέξη μετενσωμάτωσις (δηλαδή, μετενσάρκωση) που είναι ορθή αλλά βαρύγδουπη». Όμως, είναι παραπλανητικός ο υπαινιγμός ότι η λέξη αυτή ανήκει στα Ελληνικά που χρησιμοποιούν οι Πατέρες της Εκκλησίας. Βρίσκεται στον Πλωτίνο και στους ύστερους Πλατωνιστές όπως ο Ιεροκλής και ο Πρόκλος. Άλλωστε, από τους λεξικογράφους έχει διαφύγει και μια τόσο χαρακτηριστική χρήση λέξεως όπως αυτή της λέξης άτοπος που χρησιμοποιείται με την φιλοσοφική έννοια του «ατοπήματος».

Στην ενασχόλησή μου με αυτόν τον κλάδο της Γραμματείας έλαβα βοήθεια από διάφορους πολυμαθείς φιλολόγους και, πιο διακεκριμένα, από τον Καθηγητή Α.Ε. Taylor ενώ ο μακαρίτης κ. M.G. Davidson ανέγνωσε τις Εννεάδες του Πλωτίνου, το δυσνόητο έργο του Δαμάσκιου περί αρχών και άλλες διατριβές.

Τα διασωθέντα σχόλια για τα έργα του Αριστοτέλη ανήκουν φυσικά σε αυτήν την σχολή σκέψεως ενώ ο κ. W.D. Ross ανέλαβε πολύ ευγενικά να παράσχει σημειώσεις για το λεξιλόγιο των ύστερων Πλατωνιστών και με την συνδρομή των άριστων ευρετηρίων της έκδοσης του Βερολίνου και με την συνέργια ορισμένων μεταφραστών

13. Δύο εξ αυτών, ο κ. Erwin Webster και ο κ. Gibson, έχασαν την ζωή τους στον Μεγάλο Πόλεμο.

της Οξφόρδης. Ο όγκος αυτού του έργου, ωστόσο, έπεσε στις δικές του πλάτες.

Μια άλλη διακλάδωση της Γραμματείας που απαιτούσε ειδικά καθήκοντα υπηρεσίας ήταν αυτή των μαγικών και μυστικών γραπτών –τα Ερμητικά Κείμενα (Corpus Hermeticum), οι μαγικοί πάπυροι, οι Tabellæ Defixionum και τέτοια σαν κι αυτά. Τον τομέα αυτόν ξεψάχνισε προσεκτικά ο κ. Walter Scott, του οποίου οι σημειώσεις καταπιάστηκαν με πολύ πληρότητα με τις δύσκολες λέξεις που βρίσκονται συχνά στις πηγές αυτές.

Για την Καινή Διαθήκη η εντατική μελέτη των θεολόγων έχει πραγματοποιήσει σπουδαία πράγματα στους πρόσφατους καιρούς και τα συμπεράσματα του μόχθου του είναι ασμένως προσπελάσιμα. Για τους συνήθεις σκοπούς της αναθεώρησης είναι γενικότερα επαρκώς ικανοποιητικά Λεξικά όπως αυτά των Ebeling και Zorell ενώ για την επεξήγηση με εικόνες της χρήσης των Βιβλικών κειμένων στην Ελληνιστική και ύστερη Ελλάδα έχουμε μιαν ανεκτίμητη βοήθεια από το Λεξιλόγιο της Ελληνικής Διαθήκης των Moulton και Milligan, το οποίο (εντός των φυσικών του ορίων) μπορεί σχεδόν να θεωρηθεί ως ένα Λεξικό της κοινής Ελληνικής ως σύνολο.

Οφείλω ένα βαθύτατο χρέος ευγνωμοσύνης στον Καθηγητή Milligan που παρείχε ένα σώμα δοκιμαστικών τυπογραφημένων κειμένων για το Λεξιλόγιο, το πέμπτο μέρος του οποίου έχει μόλις δημοσιευθεί.

Ο Καθηγητής Α.Η.Μ. Mc Neile και ο Αιδεσιμότατος A. Llewellyn Davies μου παρείχαν συμβουλές σε ζητήματα όπως η μετάφραση των Εβδομήκοντα, τα Εξαπλά, κ.τ.λ.

Επιστρέφοντας στην μετα-κλασσική Ελληνική Γραμματεία εν γένει, έγινε δεκτή βοήθεια από διάφορους λογίους (μεταξύ των οποίων πρέπει να κατονομαστεί ο κ. Ronald Burn και ο κ. C.E. Freeman που παρέθεσαν περικοπές από τους λιγότερο οικείους συγγραφείς). Όμως, προσόντα σαν κι αυτά που μπορεί να διαθέτει η νέα έκδοση –λόγω των αρετών της ευρύτατα επαυξημένης εικονογράφησης και της περισσότερο ορθής διερμήνευσης των αρχαίων κειμένων– θα οφείλεται κυρίως στον μνημειώδη μόχθο που κατέβαλε σε βαθμό αυτοεξάλειψής του ο κ. Herbert W. Greene, πρώην υπότροφος στην «Μαγδαληνή».

Μεταξύ των υλικών που τέθηκαν στην διάθεσή μου όταν ξεκίνησα την επιμέλεια της έκδοσης το 1911 ήταν 24 τόμοι σημειώσεων που είχε συντάξει ο κ. Greene για να τις συνεισφέρει στην Λεξικογραφία συγγραφέων κυρίως –αν και όχι, κατά κανέναν τρόπον, εντελώς– της μεταΑλεξανδρινής εποχής συμπεριλαμβανομένων του Λουκιανού, της Ανθολογίας, όλων των ύστερων Επικών Ποιητών, των Ερωτικών Αντιγραφέων (Scriptores Eritici), του Αιλιανού, του Φιλόστρατου και άλλων. Από την εποχή εκείνη και μετά, ο κ. Greene δεν έπαψε να διαβάζει και να παραθέτει περικοπές από τα κατάλοιπα της ύστερης Ελληνικής Γραμματείας συμπεριλαμβανομένων πρακτικά των έργων σχεδόν κάθε μη-τεχνικού συγγραφέα που είχε κάποια σημασία, από τον Πολύβιο ως τον Προκόπιο. Οι 24 τόμοι έχουν αυξηθεί σε 80 σχεδόν και πολλές από τις σημειώσεις που περιέχουν είναι εξεζητημένες πραγματείες που συγκροτούν μιαν σημαντική συνεισφορά στην Κλασσική Φιλολογία.

Πολύτιμη συνδρομή έγινε, επίσης, δεκτή από τον Καθηγητή W.A. Goligher που ανέγνωσε τους δευτερεύοντες Έλληνες ιστορικούς, από τον κ. J.M. Edmonds που παρείχε τα εφόδια για ένα λεξιλόγιο των Ελλήνων λυρικών ποιητών, από τον J.H.A. Hart που δημιουργεί επί του παρόντος ένα ευρετήριο ρητών (index verborum) Φίλων Αλεξανδρείας, από τον A.W. Mair και τον M.T. Smiley (του οποίου οι σημειώσεις στον Καλλίμαχο έχουν χρησιμοποιηθεί εκτενώς) και από άλλους λογίους όπως οι Καθηγητές J.A. Platt, A. Souter, R.L. Dunbabin και οι W.L. Lorimer, ο κ. T.W. Allen, ο κ. Α.Η. Smith, o κ. G. Middleton και ο μακαρίτης G.E. Underhill στους οποίους οφείλονται σε όλους ειδικές ευχαριστίες. Οι συμβουλές του κ. Edgar Lobel ήταν συνεχώς το αντικείμενο των επιδιώξεών μας και δίνονταν ελεύθερα, ιδιαιτέρως σε ό,τι αφορούσε τα υπολείμματα της Πρώϊμης Λυρικής Ποίησης και των αρχαίων λεξικογράφων.

Η διαδικασία της αναθεώρησης και αναψηλάφησης ήταν εν συντομία ως εξής.

Στο ξεκίνημα, ο εκδοτικός οίκος Clarendon Press παρείχε για την όγδοη έκδοση ένα προσχέδιο σελιδοποίησης σε στήλες και το πρώτο βήμα ήταν να σημειωθούν στο περιθώριο οι ουσιώδεις μετατροπές του κειμένου και οι πιο σημαντικές προσθέσεις. Αφού είχε γίνει αυτό, δημιουργήθηκε μια δεύτερη μακέτα σελιδοποίησης σε στήλες και τα σχόλια στο περιθώριο του πρώτου προσχεδίου συγκεράστηκαν με το υλικό που είχε εσχάτως στοιβαχτεί και αναπλάστηκαν στο καλούπι με μιαν μορφή που ήταν κατάλληλη για δημοσίευση. Έγινε, ωστόσο, αντιληπτό πως το αντίγραφο που παρήχθη με τον τρόπο αυτό θα εμφάνιζε μεγάλες δυσκολίες για τον τυπογράφο και πως απαιτείτο να γίνει δοκιμαστικά τυπογραφική επεξεργασία σε ένα αντίγραφο καθαρό που να βασίζεται στην χρήση μικρών παραγράφων του κειμένου των Λιττλ-Σκοττ.

Όταν έγινα Καθηγητής στο Κάμντεν στις αρχές του 1920, κατέστη αναγκαίο να μου προσφέρουν αρωγή στην επιμέλεια της έκδοσης και ο κ. R.Mc Kenzie του Κολλεγίου Τριάδος (σήμερα έχει αποβιώσει και είναι Επίτιμο Μέλος του Κολλεγίου του Αγ. Ιωάννη) διορίστηκε Βοηθός Επιμελητή Έκδοσης από τους εκπροσώπους της εκδοτικής επιχείρησης. Εκτός από τον κοπιώδη μόχθο που κατέβαλε για να δώσει τελική μορφή στα προσχέδιά μου και για να διευθετήσει και να δουλέψει σε μιαν μεγάλη μάζα συσσωρευμένου υλικού, ο κ. R.Mc Kenzie είχε την ικανότητα να προσφέρει ανυπολόγιστες υπηρεσίες για το Λεξικό, από φιλολογικής πλευράς.

Ύστερα από προσεκτική σπουδή, απεφασίσθη να μειωθούν στο μίνιμουμ οι πληροφορίες για την ετυμολογία των λέξεων. Μια ματιά στο Ετυμολογικό Λεξικό της Eλληνικής γλώσσας (Dictionnaire etymologique de la langue grecque) του Boisacq θα δείξει ότι οι σπέκουλες των ετυμολόγων σπανίως είναι απελευθερωμένες από εικασίες ενώ η πρόοδος της συγκριτικής φιλολογίας από τις ημέρες του G. Curtius (του οποίου η Griechische Etymologie ήταν η κυρία πηγή από την οποία άντλησαν οι Λιττλ-Σκοττ) έχει επιφέρει ένα ξεκαθάρισμα πολλών σκουπιδιών αλλά μιαν ελάχιστα στέρεα και γερή δομή.

Ορισμένα αναπόφευκτα συμπεράσματα, ωστόσο, έχουν έλθει σε πέρας ενώ οι ετυμολογίες των λέξεων που κάνουν την εμφάνισή τους στο κείμενο έχουν σχεδόν σε κάθε περίπτωση την έγκριση του κ. Mc Kenzie.

O χώρος που απαιτήθηκε για την ενσωμάτωση του νέου υλικού εξοικονομήθηκε –δίχως να υπάρξει μια υπερβολική αύξηση του όγκου του Λεξικού– εν μέρει μέσω βραχυγραφιών, συντμήσεων και συνοπτικών μεθόδων εκτύπωσης και εν μέρει μέσω δεδομένων περιορισμών στην σφαίρα των αρχικών προθέσεων.

Οι Λιττλ-Σκοττ, αν και πρωτογενώς σκόπευαν το έργο τους να είναι

14. Αυτό φαίνεται από επιστολές γραμμένες το 1877 από τον Κοσμήτορα (Dean) Λιττλ προς τον κ. Falconer Madan (ο οποίος με πολύ ευγένεια μου τις παραχώρησε) με παραπομπές στα πασίγνωστα άρθρα του J.E.B. Mayor για την Ελληνική Λεξικογραφία στην Επιθεώρηση της Φιλολογίας.

επέτρεψαν να εισρεύσει ένας αριθμός λέξεων από τους Εκκλησιαστικούς και Βυζαντινούς συγγραφείς, για πολλούς εκ των οποίων δεν έγινε καμία αναφορά πέραν των συμβόλων «Εκκλ.» και «Βυζ.». Με όλην την οφειλόμενη σπουδή, απεφασίσθη να εξαιρεθεί η Γραμματεία τόσο των Πατέρων της Εκκλησίας όσο και των Βυζαντινών από την αρμοδιότητα της κρίσης της παρούσας έκδοσης.

Θα ήταν προδήλως αδύνατον να συμπεριληφθεί τίποτε άλλο παρά μια μικρή και αποσπασματική επιλογή λέξεων και γνωμικών από αυτά τα είδη της Ελληνικής Γραμματείας, τα οποία άρα θα έπρεπε να τύχουν αρκετά διαφορετικής μεταχείρισης από τα υπολείμματα των Κλασσικών Ελληνικών ή Ελληνίδων στα οποία ή στις οποίες –όπως ίσως μπορεί να ελπίζει κανείς– δόθηκε από όλους τους σημαντικούς συγγραφείς επαρκής επεξήγηση και εικονογράφηση για το λεξιλόγιο και τον τρόπο χρήσης τους και συνοδεύτηκε από ορθές και εύκολες στην επαλήθευση παραπομπές.

Εξάλλου, στο στάδιο της προετοιμασίας για έκδοση βρίσκεται υπό την επιμέλεια του κ. Darwell Stone ένα Λεξικό των Ελληνικών ή των Ελληνίδων που χρησιμοποίησαν οι Πατέρες της Εκκλησίας (συμπεριλαμβανομένης της Χριστιανικής ποίησης και των Χριστιανικών επιγραφών) και το οποίο –όπως ελπίζεται– θα τυπωθεί όταν θα έχει ολοκληρωθεί η κυκλοφορία του παρόντος έργου.

15. Φυσικά, οι Χριστιανοί συγγραφείς παρατίθενται συχνά ως η πηγή των κλασσικών ρητών ενώ διατριβές σαν αυτές του Πορφυρίου και του Ιουλιανού Εναντίον των Χριστιανών ανασυντίθενται μέσω των γραπτών των Πατέρων της Εκκλησίας.

Για το λεξιλόγιο της Βυζαντινής εποχής θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι να βγει το Σύγχρονο Ελληνικό Λεξικό –για το οποίο νύξη έχει ήδη γίνει– αλλά δύσκολα μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι απαιτείτο μια κάποια χρονική προθεσμία και αυτή ορίστηκε πρόχειρα στο 600 μ.Χ. προκειμένου να συμπεριλάβει τους ιστορικούς και τους ποιητές του καθεστώτος ηγεμονίας του Ιουστινιανού (αν και τέτοιοι συγγραφείς όπως οι σχολιαστές-υπομνηματιστές που ερμήνευαν τα αρχαία κείμενα, οι διδάσκαλοι της γραμματικής και άλλοι που διατηρούν τα αποσπασματικά λείψανα της αρχαιομάθειας πρέπει –φυσικά– να αντιμετωπιστούν από τους αρμοδίους του κλάδου τους).

Ο παρόν τόμος δεν θα προκαλέσει καμία αντιπαράθεση μεγέθους σε σύγκριση με το αναθεωρημένο Worterbuch der griechischen Sprache του Passow από τον Wilhelm Cronert, έργο του οποίου 3 μέρη –που εκτείνονταν τόσο μακριά όσο και η λέξη ανά– έκαναν την εμφάνισή τους την περίοδο 1912-14. Αυτό το μνημείο Ηράκλειου καμάτου –αν και όποτε ολοκληρωθεί (μια τελείωση για την οποία όλοι οι εραστές της μάθησης θα προσεύχονται διακαώς)– θα προβάλλει απειλητικά τον όγκο του που θα είναι περίπου 3 φορές πιο μεγάλος από του Lidell & Scott. Στην πραγματικότητα, αυτή η εκτίμηση μπορεί ίσως να είναι υπερβολική αν ο Cronert είναι ικανός να φέρει εις πέρας το έργο που τα βασικά του σημεία τα προδιέγραψε στον πρόλογό του στο δεύτερο μέρος, εκεί όπου αναφέρει πως ευελπιστεί στην βαθμιαία διαστολή του έργου του καθώς αυτό εξελίσσεται (με τον τρόπο του Passow) μέσω μιας πληρέστερης κατεργασίας των μετα-Κλασσικών Ελληνικών.

Το έργο του Cronert υπέστη κριτική

16. στην Γλώσσα (Glotta) σελ. 300.

από τον Kretschmer, ο οποίος το θεωρεί ως υπερβολικά φιλόδοξο σε προθέσεις και απίθανο να ολοκληρωθεί εντός μιας λελογισμένης περιόδου χρόνου και θα προτιμούσε ένα Λεξικό μιας κάπως μικρότερης κλίμακας που να είναι προκαταρκτικό για τον Θησαυρό της Ελληνικής Γλώσσας (ο οποίος θα πρέπει να μείνει λίγο σε αναμονή ωσότου έλθει μια ευσεβής έμπνευση).

Μπορεί κανείς να ελπίζει ότι το παρόν έργο θα κάνει κάτι για να παράσχει τα εφόδια για αυτήν την ανάγκη και μπορεί ίσως (από πλευράς ανταπόδοσης επανόρθωσης της κατάστασης) να βρεθεί πως κάποια πλεονεκτήματα που τα αρνήθηκαν στο μεγαλύτερο Λεξικό του Cronert τα διαθέτει: πλεονεκτήματα όπως η πρόνοια για την διάθεση ορθών και ακριβών παραπομπών για κάθε λέξη που παρατίθεται από έναν συγγραφέα καθώς και τα πιο ολοκληρωμένα και αντιπροσωπευτικά γνωμικά από την ύστερη Γραμματεία, από συγγραφείς σαν τον Πλωτίνο

17. Μια σύγκριση του κειμένου του Λεξικού των Cronert-Passow για την σύνθετη λέξη αμφίβιος με το κείμενο του παρόντος έργου θα κάνει έκδηλη με ενάργεια την διαφορά μεθόδου. Ο Cronert, από την άλλη πλευρά, παρέχει την λεξικογραφική παράδοση των αρχαίων διδασκάλων της γραμματικής πολύ ολοκληρωμένα. Δεν θα ήταν δυνατόν στο παρόν έργο να βρεθεί χώρος για κάτι τέτοιο ούτε πράγματι έχει κοσκινιστεί πέρα για πέρα ούτε έχει ασκηθεί κριτική επιμέλεια σε αυτό. Οι θάνατοι των Wentzel, Leopold Cohn και Egenolff καθώς και η αποδημία των Bethe και Reitzenstein προς πιο ζουμερά βοσκοτόπια επέφεραν πρόωρο τέλος στα δύο μεγάλα επιχειρηματικά σχέδια της φίρμας του Teubner, το Σώμα Ελληνικής Γραμματικής (Corpus Grammaticorum Græcorum) και αυτό των αρχαίων Λεξικών. Η κριτική έκδοση από τον DeStefani για το Etymologicum Gudianum βρίσκεται, ωστόσο, σε πορεία εμφάνισης και εκλαμβάνεται ως αυτονόητο πως ο Drachmann εκδίδει τα επίλοιπα του Γλωσσαρίου του «Κύριλλου» (βλέπε Pauly-Wissowa, Raelencyclopadie xii 175).

λόγου χάρη.

Τις καλύτερες ευχαριστίες μου τις οφείλω σε εκείνους τους λόγιους που αφιερώνουν με γενναιότητα τον χρόνο τους στην ανάγνωση των δοκιμαστικών τυπογραφημένων κειμένων και την επαλήθευση των παραπομπών, παραπομπών στους συγγραφείς εκείνους ειδικά που αυτοί ανέγνωσαν πρώτα για τους σκοπούς του Λεξικού αυτού. Μερικοί εξ αυτών έχουν ήδη κατονομαστεί, όπως ο Σερ W. Thiselton-Dyer, οι Καθηγητές D’ Arcy Thompson, A.E. Taylor, A.C. Pearson και J.L. Stocks, ο κ. Herbert Greene, ο κ. Tod, o Δρ. Withington, o κ. Ross και ο F.W. Hall. Ο εξονυχιστικός έλεγχος του Αντισυνταγμ. Farquharson για τα ρητά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη παράγει σημαντικά αποτελέσματα ενώ οι αξιότιμοι C. και G. Cookson, o κ. W.W. How και ο Αιδεσιμ. W. Evans κάνουν πολύτιμη δουλειά στην διατήρηση των κριτηρίων της ορθότητας και ακρίβειας.

Το καθήκον του Επιμελητή Έκδοσης είναι φυσικά βαρύ, ειδικά υπό την προοπτική του γεγονότος ότι η πρόοδος της αρχαιομάθειας τείνει να καταστήσει ανεπίκαιρο και απαρχαιωμένο το κείμενο που αρχικά είχε σχεδιαστεί για τον Πανεπιστημιακό Εκδοτικό Οίκο της Οξφόρδης (Oxford University Press) που μου είχε αναθέσει το έργο ή να φέρει νέο υλικό στο φως.

Δημοσιεύσεις όπως αυτή του Ulrich Wilcken για το Urkunden der Ptolemaerzeit προμηθεύουν ακόμη πιο ορθές αναγνώσεις των παπύρων και καθιστούν αναγκαίες αλλαγές ή διαγραφές

18. Για παράδειγμα, η λέξη αντιπατάσσω παρατέθηκε από εμένα από τον Πάπυρο Παρ40 αλλά έγινε της παραπομπής εξάλειψη από το δοκιμαστικό τυπογραφημένο κείμενο όταν ανακαλύφθηκε ότι στο UPZ o Wilcken διάβασε ωνήλαται όντες αντί για αντιπατάσσοντες!

ενώ πρέπει να καταγράψω και την ευγνωμοσύνη μου προς τον Καθηγητή Wilcken επειδή ανέλαβε να εξακριβώσει την αλήθεια και να διορθώσει παραπομπές σε έγγραφα που ανήκουν στο αδημοσίευτο ακόμα μέρος της εργασίας του

19. Αυτό θα έπρεπε να φέρει σε άβολη θέση τον χρήστη του Λεξικού, καθώς το μέρος Ι του UPZ συμπεριλαμβάνει αλφαβητικό ευρετήριο για το σύνολο του έργου.

καθώς επίσης και προς τον κ. J.U. Powell επειδή μου επέτρεψε να χρησιμοποιήσω και να κάνω αναφορές στα δοκιμαστικά τυπογραφημένα του κείμενα για την έκδοση των Αλεξανδρινών Ερανισμάτων (Collectanea Alexandrina) που σύντομα θα κάνουν την εμφάνισή τους.

Ο Καθηγητής J. Bidez και ο κ. Α.D. Knox μου έστειλαν με πολύ ευγένεια το σώμα των δοκιμαστικών τυπογραφημένων κειμένων για την έκδοση των Επιστολών του Ιουλιανού και του Ηρώδα πάνω στο οποίο συνήργησαν. Η φροντίδα και η ορθότητα που επέδειξαν οι αναγνώστες εντός του Εκδοτικού Οίκου του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ήταν συλλήβδην εξαίρετες.

Έχει –νομίζω– γίνει πλουσιοπάροχα ξεκάθαρο πως η νέα έκδοση του Λεξικού Lidell & Scott αποτελεί στην πραγματικότητα το έργο πολλών χεριών και αντιπροσωπεύει μιαν μεγάλη θυσία άνεσης καθώς και την πλέον ειλικρινή αφοσίωση προς την μάθηση των Ελληνικών εκ μέρους της παρούσας γενιάς των αρχαιομαθών λογίων –και αυτό όχι μόνο σε αυτήν την χώρα. Ευχαρίστως θα αναγκαζόμουν να τηρώ ελπίδες πως στον κόσμο της επιστήμης τουλάχιστον (ο οποίος έχει –ή θα έπρεπε να έχει– όριο ουδέν) ίσως θα μπορέσει να προάγει σε κάποιον μικρό βαθμό την αποκατάσταση της αμοιβαίας αβρότητας μεταξύ ενός κομιτάτου εθνών για το συμφέρον τους.

H. STUART JONES

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ 1940

Οι εξουσιοδοτημένοι εκπρόσωποι του Πανεπιστημιακού Οίκου της Οξφόρδης θα ήθελαν –εκδίδοντας το δέκατο και τελευταίο μέρος της αναθεωρημένης έκδοσης του Ελληνικού Λεξικού Liddel & Scott να εκφράσουν την βαθειά ευγνωμοσύνη τους προς όλους εκείνους που πρόσφεραν την επικουρία τους για να έλθει σε πέρας αυτό το εγχείρημα.

Λυπούνται τα μέγιστα διότι ούτε ο Επιμελητής Έκδοσης Σερ Henry Stuart Jones που πέθανε στις 29 Ιουνίου 1939 ούτε και ο Βοηθός Επιμελητή Έκδοσης κ. Roderick Mc Kenzie που πέθανε στις 24 Ιουνίου 1937 δεν επέζησαν για να δουν το έργο ολοκληρωμένο.

Ο κ. Mc Kenzie είδε το κύριο σώμα του έργου να φθάνει στην ολοκλήρωσή του και έγραψε ο ίδιος το κείμενο εκείνο που είναι τόσο μακροσκελές όσο και η λέξη ως.

Ως και ένα δεκαπενθήμερο πριν από τον θάνατό του, ο Σερ Henry δούλευε πάνω στο Παράρτημα (Addenda) και στο Παρόραμα (Corrigenda) και είχε σχεδόν καταφέρει να τα συμμαζέψει.

Η εργασία που έκαναν αυτοί οι δύο άνθρωποι δεν θα μπορούσε να υπερεκτιμηθεί. Ο Σερ Henry ήταν ο ιδεώδης Επιμελητής Έκδοσης: το ευρύ φάσμα γνώσης του και η σχολαστική επιστημοσύνη του, η πεισματική αφοσίωσή του στο καθήκον του ακόμη και σε περιόδους που ήταν κακή η υγεία του, η διακριτική του φιλοπονία ως προς την καταφυγή σε συμβουλές εμπείρων ειδικών και η δεξιοτεχνία του στον συντονισμό των συμπερασμάτων τους έδωσαν στην στιγμή στο έργο την συνεκτικότητα και την ελαστικότητά του.

Ο Mc Kenzie –στον οποίο έπεσε το βάρος της διευθέτησης των περισσοτέρων κειμένων στην απόλυτα τελική τους μορφή– πρόσφερε ένα φίνο συμπλήρωμα: οι μεγάλες του γνώσεις επί της συγκριτικής φιλολογίας, η επίπλαστη με πολύ μόχθο ακρίβειά του και η ανεξάντλητη υπομονή του έδωσαν ανεκτίμητη αξία στην συνεισφορά του.

Στον Πρόλογο που δημοσιεύθηκε το 1925 ο Stuart Jones σκιαγράφησε την ιστορία της επεξεργασίας του έργου ως την δημοσίευση του λήμματος αποβαίνω και κατέγραψε τις διακεκριμένες υπηρεσίες που ανατέθηκαν σε πολλούς λογίους για να εργαστούν επ’ αυτού στα στάδια όπου πλαθόταν η μορφή του.

Σε αυτό, τίποτε δεν χρειάζεται να προστεθεί τώρα.

Όμως, ο Jones επιδόθηκε και σε ευχαριστίες προς τους αρχαιομαθείς εκείνους φιλολόγους που «αφιερώνουν με γενναιότητα τον χρόνο τους στην ανάγνωση των δοκιμαστικών τυπογραφημένων κειμένων και την επαλήθευση των παραπομπών». Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητή η φύση της εργασίας αυτής.

Η διαδικασία που υϊοθετήθηκε –όταν επανεκκίνησε εξ αρχής το έργο μετά τον Πόλεμο των 4 ετών– ήταν αυτή: ο Mc Kenzie αντέγραψε ιδιοχείρως όλες τις διορθώσεις του Jones σε μιαν «μακέτα σελιδοποίησης» της προηγούμενης έκδοσης. Αυτό ήταν το «αντίγραφο».

Επιπλέον, σε αυτό ενσωματώθηκε σε κάποιαν έκταση φρέσκο υλικό αλλά (καθώς αλληλοδιαδοχικά στοιχεία του αλφαβήτου αναθεωρούνταν και στήνονταν για το τυπογραφείο) τα τυπογραφικά δοκίμια αποστέλλονταν στους εθελοντές αρωγούς των οποίων οι προσπάθειες –κρίνοντας εκ των υστέρων– προχώρησαν πέρα από την απλή εξακρίβωση της αλήθειας: στα χέρια τα δικά τους και του επιμελητή της έκδοσης το έργο χύθηκε σε ένα καλούπι και αναδιαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό.

Η μέθοδος έχει εμφανή πλεονεκτήματα και οι αλλόκοτες αρετές του αναθεωρημένου λεξικού οφείλουν τα μάλα στην υϊοθεσία της. Αναπόφευκτα, όμως, η μέθοδος αυτή παρέτεινε την διαδικασία της κυοφορίας και της ωρίμανσης. Η περίοδος της κυοφορίας του έργου (1925-1940) ήταν όντως μακρύτερη από την περίοδο της συγγραφής των κειμένων (1911-1924), ακόμα κι αν η πρώτη περίοδος διεκόπη από τον πόλεμο ενώ στην δεύτερη περίοδο υπήρχαν δύο επιμελητές έκδοσης αντί για έναν.

Από αυτούς που αναφέρθηκαν στον αρχικό Πρόλογο διότι στρατολογήθηκαν για την εργασία της ανάγνωσης των τυπογραφικών δοκιμίων, μερικοί έχουν πεθάνει: από τους πιο διακεκριμένους ο Σερ William T. Thiselton-Dyer, ο A.C. Pearson και ο Herbert Greene.

20. Τα σημειωματάρια του Greene (βλέπε τον Πρόλογο του 1925) είναι γραμμένα στα Σανσκριτικά.

Άλλοι έζησαν για να δουν το έργο να φθάνει εις πέρας. Αυτοί –και όχι μόνον αυτοί– έχουν κάνει κάτι παραπάνω από το να διπλασιάσουν το χρέος της ευγνωμοσύνης το οποίο, πριν από 15 χρόνια, ο Jones δεν θα μπορούσε να βρει «λόγια επαρκή» ώστε να το εκφράσει.

Ατυχώς, ούτε και κανείς από τους επιμελητές της έκδοσης δεν έζησε για να προετοιμάσει έναν οριστικό κατάλογο αναγνώρισης και ανταπόδοσης των ευχαριστιών.

Ο Mc Kenzie απεβίωσε ξαφνικά το 1937.

Ο Jones, αν και έζησε για να δει το έργο σε απόσταση αναπνοής, δεν άφησε καθόλου υλικό για τον συνοπτικό «επίλογο» που είχε συμφωνηθεί πως θα έπρεπε να παρασκευάσει. Θα ήταν αδύνατο να παραχθεί τώρα –δίχως να αναληφθεί ο κίνδυνος να υπάρξουν έρευνες που καθίστανται δυσχερείς λόγω των συνθηκών σε αυτήν την χρονική συγκυρία –ένας ολοκληρωμένος ή ισοσκελισμένος απολογισμός που να περιγράφει τον εργατικό μόχθο των αναγνωστών των τυπογραφικών δοκιμίων και των ανθρώπων που εξακρίβωσαν την αλήθεια.

Ειδική αναφορά επιβάλλεται, ωστόσο, να γίνει για τους παρατεταμένους και επίπονους μόχθους που κατέβαλαν οι κκ. M.N. Tod του Κολλεγίου Oriel ως προς τις γραπτές επιγραφές, Αντισυνταγμ. A.S.L. Farquharson του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου για τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, Δρ. Ε.Τ. Withington του Κολλεγίου Balliol για τους συγγραφείς ιατρικών κειμένων, Σερ D’ Arcy Thompson του Αγ. Ανδρέα για την φυσική ιστορία των πλανητών και ο μακαρίτης Σερ Thomas Heath για τα μαθηματικά και την αστρολογία.

Τα δοκιμαστικά κείμενα της έκδοσης διάβασαν ακόμα –εν όλω ή εν μέρει– οι εξής: K.P.V.M. Benecke του Κολλεγίου «Μαγδαληνής», K.F.H. Colson του Κολλεγίου Αγ. Ιωάννη στο Καίημπριτζ, κ. Christopher Cookson του Κολλεγίου «Μαγδαληνής», Καθηγητής E.S. Forster του Πανεπιστημίου Σέφηλντ, κ. E.T.D. Jenkins του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου στο Aberystwyth, κ. Edgar Lobel του Βασιλικού Κολλεγίου, κ. W.L. Lorimer του Αγ. Ανδρέα, Καθηγητής J.F. Mountford του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, κ. Maurice Platnauer του Κολλεγίου Brasenose, Σερ David Ross πρύτανης του Κολλεγίου Oriel, Καθηγητής A.E. Taylor του Εδιμβούργου. Ανεγνώσθησαν, ακόμη, από τους εκλιπόντες F.W. Hall, A.E. Housman, A.C. Pearson, J.A. Smith και J.L. Stocks. Ως αναγνώστης τυπογραφικών δοκιμίων από την αρχή του έργου, ο κ. T. Bruce έκανε μιαν ειδική συνεισφορά στην δική του ορθοτομία της αληθείας.

Το Παράρτημα (Addenda) και το Παρόραμα (Corrigenda) που είχαν εκδοθεί μαζί με τα ιδιαίτερα μέρη του έργου έχουν επαυξηθεί εξαιρετικά σε μέγεθος και τώρα σταθεροποιηθεί σε μιαν σκέτη λίστα. Τα τυπογραφικά δοκίμια αυτών ανέγνωσαν οι Δρ. H. Idris Bell του Βρεττανικού Μουσείου, Καθ. G.R. Driver του Κολλεγίου «Μαγδαληνής» και Καθ. Paul Maas του Koenigsberg καθώς επίσης και κάποιοι από τους προαναφερθέντες.

Το Παράρτημα οφείλει πολλά στις επιθεωρήσεις και στις ιδιωτικές επαφές του Δρα. Ernest Harrison του Κολλεγίου Τρίνιτυ στο Καίημπριτζ, του Καθ. Maas, του Καθ. R. Pfeiffer στο Μόναχο (σημειώνεται με ικανοποίηση ότι και ο Καθ. Maas και ο Καθ. Pfeiffer κατοικούν τώρα στην Οξφόρδη), του Καθ. Κ. Latte στο Αμβούργο, του Καθ. W. Schmid στο Tubingen, του Χερ Pfarrer Katz στο Coblenz και πολλών άλλων λογίων.

Τόσο στο Παράρτημα όσο και στο κυρίως έργο, η αρχή της ανωνυμίας έχει εφαρμοστεί επί των πρωταρχικών συνεισφορών που εμφανίστηκαν πρώτες στο Λεξικό ενώ πρόθεση των Εκδοτών ήταν εκείνοι που έκαναν τις συνεισφορές να είναι ελεύθεροι οποιαδήποτε στιγμή στο μέλλον να διεκδικήσουν τις προσωπικές τους ανακαλύψεις.

Η Δεσποινίς Margaret Alford (η οποία φέρει ένα όνομα απέραντα τιμημένο) βοήθησε τον Σερ Henry Stuart Jones στην σύνταξη ερανισμένων κειμένων του Παραρτήματος και μετά τον θάνατό του –με την συνέργια του Καθηγητού Maas στα τελειωτικά στάδια– εκπλήρωσε την επίπλαστα κοπιώδη αποστολή να παρασκευάσει το παράρτημα για το μέρος 10 και να διορθώσει εν συνόλω τα τυπογραφικά δοκίμια.

Τώρα είναι αδύνατη (όπως ήταν αδύνατη και το 1925) μια κατονομασία όλων όσων έχουν συνεισφέρει στην αναβάθμιση της ποιότητας του μεγάλου λεξικού. Η αυταπάρνηση και η θυσία της άνεσης του ελεύθερου χρόνου και η αφιέρωση στην μάθηση των Ελληνικών ή των Ελληνίδων (για τις οποίες είχε γράψει τότε ο Jones) έχουν γίνει αποδεκτές με περισσή ευγένεια και μεγαλοψυχία από μιαν γενιά λογίων φιλολόγων και, επιτέλους, το μνημείο της ανιδιοτελούς βιομηχανίας έχει ολοκληρωθεί.

CLARENDON PRESS, ΟΞΦΟΡΔΗ

Ιούνιος 1940

ΣΗΜΕΙΩΜΑ 1968

Σήμερα έχουν αποσυρθεί το Παράρτημα (Addenda) και το Παρόραμα (Corrigenda) που είχαν τυπωθεί στην αναθεωρημένη έκδοση του Lidell & Scott όταν αυτή είχε διανεμηθεί για πρώτη φορά. Έχουν αντικατασταθεί από το «Συμπλήρωμα» (η ιστορία και η στόχευση προθέσεων του οποίου εξηγούνται στον πρόλογο που υπάρχει σε αυτό). Έχουν επίσης αποσυρθεί από τις προκαταρκτικές σελίδες του κυρίως Λεξικού οι κατάλογοι «Ι. Συγγραφείς και έργα (Επιπρόσθετα)» και «V. Γενικός Κατάλογος Συντομογραφιών (Addenda et Corrigenda)», καθώς η λειτουργία τους εκτελείται σήμερα από τους καταλόγους που έχουν εισαχθεί ως πρόλογος στο Συμπλήρωμα.

ΕΚΔΟΤΕΣ