Γράφει ο δημοσιογράφος Χρήστος Π. Παπαχριστόπουλος
Άρθρο στην εφημερίδα "Η ενημέρωση του γονέα"
του Δημοτικού Σχολείου Λεχαίου - φύλλο δεύτερο Απρίλιος 2003
Αποτελεί δύσκολο έργο, εν έτει 2003, να πρέπει κανείς να συμπυκνώσει σε ένα λιτό και συνεκτικό κείμενο -και μάλιστα, το δίχως άλλο, με λακωνικό τρόπο- όλες εκείνες τις μεθόδους που θα όφειλε υπό ιδανικές συνθήκες να ακολουθήσει ένας σύγχρονος γονιός για να θεωρηθεί πως έκανε ό,τι είναι δυνατόν για να παράσχει όλα τα απαραίτητα εφόδια της μόρφωσης στο παιδί του.
Οι γονείς -αναγνώστες, αναγνώστριες της εφημερίδας- έχουν ασφαλώς ιδία άποψη για τις οικονομικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν στην σημερινή Ελλάδα για να βοηθήσουν έστω επαρκώς την μορφωτική ανάπτυξη αγοριών και κοριτσιών που μεγαλώνουν στην περιφέρεια των μεγάλων αστικών κέντρων.
Πρέπει, ωστόσο, να δει κανείς και τα πλεονεκτήματα που υπάρχουν για τους νέους και τις νέες της επαρχίας, ειδικά όταν οι "γέφυρες" με την επικοινωνία και την αμφίδρομη μεταφορά ανθρώπων και εκπαιδευτικών μέσων έχουν πολλαπλασιαστεί με τόσο μεγάλη πρόοδο.
Μακριά από την "λίγδα" της Αθήνας και από τα ματαιόδοξα και απατηλά φώτα της πόλης, στον καθαρό αέρα της εξοχής, οπωσδήποτε οι ψυχές των ανθρώπων είναι πιο κοντά σε σύγκριση με τις κεραίες της TV.
Είναι, όμως, τρομακτικά δύσκολο να κρατά κάθε γονιός μέσα του καθαρές και διακριτές τις έννοιες της κοινωνικής συμβίωσης όταν στο "Παγκόσμιο Χωριό" του 21ου αιώνα έχει επικρατήσει η "Νέα Γλώσσα-Newspeak" του Μεγάλου Αδελφού: η Αλήθεια μετατρέπεται σε "Ψέμα", ο Πόλεμος ονομάζεται "Ειρήνη", η Σκλαβιά βαπτίζεται "Ασφάλεια" και "Ελευθερία"!
Πώς να αντιδράσει ο καθένας μας όταν, προκειμένου να διατηρήσει την αξιοπρέπειά του, κινδυνεύει να χάσει τα προνόμια που παρέχει η σύγχρονη "φάρμα των ζώων", όταν κινδυνεύει όχι μόνο να χάσει τα αίσθημα τάξης και ασφάλειας που του προσφέρει μέσα σε ελεγχόμενες "κλιματιστικές" συνθήκες "εγκιβωτισμού" ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος αλλά και να διακυβεύσει το ενδεχόμενο να υποστεί οικονομικές και κοινωνικές κυρώσεις "διότι δεν συνεμορφώθη προς τις υποδείξεις";
Νομίζω ακράδαντα πως η μόνη απάντηση που αξίζει να δίνει κάθε γονιός είναι ότι η Μόρφωση (και όχι η Άγνοια) είναι η Δύναμη, η δεξιότητα εκείνη που οφείλει να κληροδοτήσει στους απόγόνους του.
Σε μιαν εποχή που η Εικόνα έχει μετατραπεί σε Θεότητα και τα βιβλία που ομορφαίνουν την αισθητική μας άποψη οδηγούνται σιωπηρά στην πυρά, η μόνη επιλογή του σύγχρονου πατέρα και της σύγχρονης μητέρας είναι να μεταδώσει ηθικές αξίες και γερές αρχές στα παιδιά του: και μετά ας αποφασίσουν κατά συνείδηση, ελευθέρως, για την ζωή τους.
Ο γονιός οφείλει, όμως, να απαντήσει πρωτίστως (από την στιγμή που έφερε ένα παιδί στον κόσμο- ή περισσότερα) εάν θέλει να το μετατρέψει σε ένα ακόμη ελεγχόμενο εξάρτημα στα γρανάζια της Μητρόπολης των Σύγχρονων Καιρών ή να του μεταφέρει όλες εκείνες τις δεξιότητες που θα διατηρήσουν στον γιο ή στην κόρη του την ιδιότητα της Ανθρωπιάς.
Εάν η απάντηση των γονιών είναι η δεύτερη άποψη (αυτή που αντιστρατεύεται την επιδίωξη μιας άγαρμπης, τυπικής δουλειάς και το κυνήγι του χρήματος από συνήθεια λόγω της επανάληψης από την άρχουσα τάξη των ΜΜΕ) τότε θα έπρεπε να έχει κανείς απλά υπ' όψιν του ορισμένες καίριες επισημάνσεις.
Κατ' αρχάς, ότι δεν είναι η ποσότητα αλλά η ποιότητα της μόρφωσης που καθορίζει την νοητική ανάπτυξη ενός νέου, και ειδικά στα πρώτα χρόνια της εφηβείας όταν η επίδραση του οικογενειακού περιβάλλοντος είναι καθοριστική.
Δεύτερον, ότι το παράδειγμα ενός γονιού που -σε αντίθεση με όσα ρητορικώς λέει- στην πράξη επιδιώκει μόνο τα λεφτά, κυνηγάει πάση θυσία το κέρδος, υβρίζει, καπνίζει, φέρεται αρνητικά ή δεν σέβεται τους συνανθρώπους του μάλλον τελικά λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση, όχι ως παράδειγμα προς αποφυγή αλλά προς μίμηση.
Άλλο ένα παράδειγμα αρνητικής επιρροής αποτελεί η τηλεόραση.
Η καλή χρήση της TV είναι καθήκον του γονιού. Πρέπει να επιλέγει τα προγράμματα που θα δουν τα παιδιά και οι έφηβοι με αυστηρά ποιοτικά κριτήρια και, επιπλέον, να εκπαιδεύσει στην παρακολούθηση επιμορφωτικών εκπομπών σε όλο το φάσμα των τομέων της ζωής (από τα ντοκιμανταίρ ως το καλλιτεχνικό πατινάζ και από τα αθλητικά ως τις κινηματογραφικές ταινίες). Να διαλέγει τα καλύτερα και, εάν δεν υπάρχουν, να μάθει ότι η καλύτερη εφεύρεση είναι αυτή του διακόπτη που κλείνει την TV.
Απαραίτητη είναι η καλλιέργεια της αίσθησης της μουσικής στους νέους: εάν δεν υπάρχουβ χρήματα για CD ή δίσκους, υπάρχει και το Ελληνικό Ραδιόφωνο. Όποιος ψάχνει, βρίσκει την ποιότητα (προσοχή: η ποιότητα δεν βρίσκεται στην τεχνολογία ούτε π.χ. στα DVD αλλά στην λογοτεχνία και στην ηθική πλευρά της επιστήμης).
Η ανάγνωση μιας εφημερίδας καθημερινά είναι αναγκαία συνθήκη για την επιμόρφωση του νέου. Και δεν θα πρέπει να θεωρείται περιττό έξοδο ο εφοδιασμός με προσωπικό ηλεκτρονικό υπολογιστή εφόσον δεν μπερδεύεται το κομπιούτερ, ειδικά εάν είναι "υπολογιστής", με τον άνθρωπο.
Από τη εφημερίδα, που θα χρησιμεύει ως εφαλτήριο, ο νέος θα εντοπίζει τα ονόματα ή τις ανακαλύψεις που τον ενδιαφέρουν και μετά θα χρησιμοποιεί τις Βάσεις Αναζήτησης του Internet.
Ας προσπαθήσει, λοιπόν, ο γονιός να βοηθήσει στα θέματα παιδείας καλύπτοντας τα κενά και τις αγένειες της κρατικής εκπαίδευσης -εφαρμόζοντας, που λέει ο λόγος, το πρόγραμμα ΕΣΥ στην κυριολεξία του- και ας πληροφορήσει τα παιδιά του για τα μεγάλα ζητήματα Αισθητικής, Μουσικής, Ζωγραφικής, Τεχνών, Ιστορίας που δεν θίγει το σχολείο.
Σε μιαν εποχή που τα βιβλία "καίγονται", καθήκον του γονιού είναι -ακόμη και εδώ, στην περιοχή των Λέξεων, στο Λέχαιον, ή μάλλον κυρίως εδώ- να εμπλουτίσει τις πηγές γνώσης της νεολαίας.
Με οικονομίες που εύκολα μπορούν να γίνουν (ας μειώσουν οι γονείς για λίγο τα προσωπικά τους πάθη, ας μειώσουν την υπερκατανάλωση των νοικοκυριών, ας θυσιάσουν λίγο από τον εφησυχασμό, την χλιδή και την υπερπολυτέλεια) η κάθε οικογένεια θα έπρεπε να διοχετεύσει το όφελος ώστε να αποκτήσει ορισμένους λογοτεχνικούς θησαυρούς.
Εάν επισκεφθούν οι γονείς ένα βιβλιοπωλείο αντί του super market, θα γεμίσουν τσάντες με ένα μόνο βιβλίο από κάθε μεγάλο συγγραφέα ή ποιητή.
Αρκεί αυτό!
Και, ας προσέξουν, να υπάρχει και ένα βιογραφικό σημείωμα για να ξέρει το παιδί από ποιόν συγγραφέα εμπνέεται και να ψάξει κατόπιν για συνδεόμενες πληροφορίες ή να γράψει και να μελετήσει ή να κάνει κάποιαν εργασία το ίδιο.
Ανθολογώ υποτυπωδώς: Φίοντορ Ντοστογιέφσκι, Τόμας και Κλάους Μανν, Σιμόν Βέϊλ, Χόρχε Λούϊς Μπόρχες, Έρνεστ Χέμινγουαίη, Λέων Τολστόϊ, Χέρμαν Έσσε, Χόρχε Σεμπρούν, Οκτάβιο Παζ, Τζακ Λόντον, Μαξίμ Γκόρκι, Αλμπέρ Καμύ, Τζων Στάϊνμπεκ, Φρήντριχ Νίτσε, Ιούλιο Βερν, Ερνέστο Σάμπατο, Ζόρζε Αμάντο.
Υπάρχουν, ακόμη, και θεατρικοί συγγραφείς, δοκίμια, κείμενα τέχνης από καλλιτέχνες και, βέβαια, οι Έλληνες Καβάφης, Παλαμάς, Καζαντζάκης, Ελύτης και Ρίτσος.
Άρθρο στην εφημερίδα "Η ενημέρωση του γονέα"
του Δημοτικού Σχολείου Λεχαίου - φύλλο δεύτερο Απρίλιος 2003
Αποτελεί δύσκολο έργο, εν έτει 2003, να πρέπει κανείς να συμπυκνώσει σε ένα λιτό και συνεκτικό κείμενο -και μάλιστα, το δίχως άλλο, με λακωνικό τρόπο- όλες εκείνες τις μεθόδους που θα όφειλε υπό ιδανικές συνθήκες να ακολουθήσει ένας σύγχρονος γονιός για να θεωρηθεί πως έκανε ό,τι είναι δυνατόν για να παράσχει όλα τα απαραίτητα εφόδια της μόρφωσης στο παιδί του.
Οι γονείς -αναγνώστες, αναγνώστριες της εφημερίδας- έχουν ασφαλώς ιδία άποψη για τις οικονομικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν στην σημερινή Ελλάδα για να βοηθήσουν έστω επαρκώς την μορφωτική ανάπτυξη αγοριών και κοριτσιών που μεγαλώνουν στην περιφέρεια των μεγάλων αστικών κέντρων.
Πρέπει, ωστόσο, να δει κανείς και τα πλεονεκτήματα που υπάρχουν για τους νέους και τις νέες της επαρχίας, ειδικά όταν οι "γέφυρες" με την επικοινωνία και την αμφίδρομη μεταφορά ανθρώπων και εκπαιδευτικών μέσων έχουν πολλαπλασιαστεί με τόσο μεγάλη πρόοδο.
Μακριά από την "λίγδα" της Αθήνας και από τα ματαιόδοξα και απατηλά φώτα της πόλης, στον καθαρό αέρα της εξοχής, οπωσδήποτε οι ψυχές των ανθρώπων είναι πιο κοντά σε σύγκριση με τις κεραίες της TV.
Είναι, όμως, τρομακτικά δύσκολο να κρατά κάθε γονιός μέσα του καθαρές και διακριτές τις έννοιες της κοινωνικής συμβίωσης όταν στο "Παγκόσμιο Χωριό" του 21ου αιώνα έχει επικρατήσει η "Νέα Γλώσσα-Newspeak" του Μεγάλου Αδελφού: η Αλήθεια μετατρέπεται σε "Ψέμα", ο Πόλεμος ονομάζεται "Ειρήνη", η Σκλαβιά βαπτίζεται "Ασφάλεια" και "Ελευθερία"!
Πώς να αντιδράσει ο καθένας μας όταν, προκειμένου να διατηρήσει την αξιοπρέπειά του, κινδυνεύει να χάσει τα προνόμια που παρέχει η σύγχρονη "φάρμα των ζώων", όταν κινδυνεύει όχι μόνο να χάσει τα αίσθημα τάξης και ασφάλειας που του προσφέρει μέσα σε ελεγχόμενες "κλιματιστικές" συνθήκες "εγκιβωτισμού" ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος αλλά και να διακυβεύσει το ενδεχόμενο να υποστεί οικονομικές και κοινωνικές κυρώσεις "διότι δεν συνεμορφώθη προς τις υποδείξεις";
Νομίζω ακράδαντα πως η μόνη απάντηση που αξίζει να δίνει κάθε γονιός είναι ότι η Μόρφωση (και όχι η Άγνοια) είναι η Δύναμη, η δεξιότητα εκείνη που οφείλει να κληροδοτήσει στους απόγόνους του.
Σε μιαν εποχή που η Εικόνα έχει μετατραπεί σε Θεότητα και τα βιβλία που ομορφαίνουν την αισθητική μας άποψη οδηγούνται σιωπηρά στην πυρά, η μόνη επιλογή του σύγχρονου πατέρα και της σύγχρονης μητέρας είναι να μεταδώσει ηθικές αξίες και γερές αρχές στα παιδιά του: και μετά ας αποφασίσουν κατά συνείδηση, ελευθέρως, για την ζωή τους.
Ο γονιός οφείλει, όμως, να απαντήσει πρωτίστως (από την στιγμή που έφερε ένα παιδί στον κόσμο- ή περισσότερα) εάν θέλει να το μετατρέψει σε ένα ακόμη ελεγχόμενο εξάρτημα στα γρανάζια της Μητρόπολης των Σύγχρονων Καιρών ή να του μεταφέρει όλες εκείνες τις δεξιότητες που θα διατηρήσουν στον γιο ή στην κόρη του την ιδιότητα της Ανθρωπιάς.
Εάν η απάντηση των γονιών είναι η δεύτερη άποψη (αυτή που αντιστρατεύεται την επιδίωξη μιας άγαρμπης, τυπικής δουλειάς και το κυνήγι του χρήματος από συνήθεια λόγω της επανάληψης από την άρχουσα τάξη των ΜΜΕ) τότε θα έπρεπε να έχει κανείς απλά υπ' όψιν του ορισμένες καίριες επισημάνσεις.
Κατ' αρχάς, ότι δεν είναι η ποσότητα αλλά η ποιότητα της μόρφωσης που καθορίζει την νοητική ανάπτυξη ενός νέου, και ειδικά στα πρώτα χρόνια της εφηβείας όταν η επίδραση του οικογενειακού περιβάλλοντος είναι καθοριστική.
Δεύτερον, ότι το παράδειγμα ενός γονιού που -σε αντίθεση με όσα ρητορικώς λέει- στην πράξη επιδιώκει μόνο τα λεφτά, κυνηγάει πάση θυσία το κέρδος, υβρίζει, καπνίζει, φέρεται αρνητικά ή δεν σέβεται τους συνανθρώπους του μάλλον τελικά λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση, όχι ως παράδειγμα προς αποφυγή αλλά προς μίμηση.
Άλλο ένα παράδειγμα αρνητικής επιρροής αποτελεί η τηλεόραση.
Η καλή χρήση της TV είναι καθήκον του γονιού. Πρέπει να επιλέγει τα προγράμματα που θα δουν τα παιδιά και οι έφηβοι με αυστηρά ποιοτικά κριτήρια και, επιπλέον, να εκπαιδεύσει στην παρακολούθηση επιμορφωτικών εκπομπών σε όλο το φάσμα των τομέων της ζωής (από τα ντοκιμανταίρ ως το καλλιτεχνικό πατινάζ και από τα αθλητικά ως τις κινηματογραφικές ταινίες). Να διαλέγει τα καλύτερα και, εάν δεν υπάρχουν, να μάθει ότι η καλύτερη εφεύρεση είναι αυτή του διακόπτη που κλείνει την TV.
Απαραίτητη είναι η καλλιέργεια της αίσθησης της μουσικής στους νέους: εάν δεν υπάρχουβ χρήματα για CD ή δίσκους, υπάρχει και το Ελληνικό Ραδιόφωνο. Όποιος ψάχνει, βρίσκει την ποιότητα (προσοχή: η ποιότητα δεν βρίσκεται στην τεχνολογία ούτε π.χ. στα DVD αλλά στην λογοτεχνία και στην ηθική πλευρά της επιστήμης).
Η ανάγνωση μιας εφημερίδας καθημερινά είναι αναγκαία συνθήκη για την επιμόρφωση του νέου. Και δεν θα πρέπει να θεωρείται περιττό έξοδο ο εφοδιασμός με προσωπικό ηλεκτρονικό υπολογιστή εφόσον δεν μπερδεύεται το κομπιούτερ, ειδικά εάν είναι "υπολογιστής", με τον άνθρωπο.
Από τη εφημερίδα, που θα χρησιμεύει ως εφαλτήριο, ο νέος θα εντοπίζει τα ονόματα ή τις ανακαλύψεις που τον ενδιαφέρουν και μετά θα χρησιμοποιεί τις Βάσεις Αναζήτησης του Internet.
Ας προσπαθήσει, λοιπόν, ο γονιός να βοηθήσει στα θέματα παιδείας καλύπτοντας τα κενά και τις αγένειες της κρατικής εκπαίδευσης -εφαρμόζοντας, που λέει ο λόγος, το πρόγραμμα ΕΣΥ στην κυριολεξία του- και ας πληροφορήσει τα παιδιά του για τα μεγάλα ζητήματα Αισθητικής, Μουσικής, Ζωγραφικής, Τεχνών, Ιστορίας που δεν θίγει το σχολείο.
Σε μιαν εποχή που τα βιβλία "καίγονται", καθήκον του γονιού είναι -ακόμη και εδώ, στην περιοχή των Λέξεων, στο Λέχαιον, ή μάλλον κυρίως εδώ- να εμπλουτίσει τις πηγές γνώσης της νεολαίας.
Με οικονομίες που εύκολα μπορούν να γίνουν (ας μειώσουν οι γονείς για λίγο τα προσωπικά τους πάθη, ας μειώσουν την υπερκατανάλωση των νοικοκυριών, ας θυσιάσουν λίγο από τον εφησυχασμό, την χλιδή και την υπερπολυτέλεια) η κάθε οικογένεια θα έπρεπε να διοχετεύσει το όφελος ώστε να αποκτήσει ορισμένους λογοτεχνικούς θησαυρούς.
Εάν επισκεφθούν οι γονείς ένα βιβλιοπωλείο αντί του super market, θα γεμίσουν τσάντες με ένα μόνο βιβλίο από κάθε μεγάλο συγγραφέα ή ποιητή.
Αρκεί αυτό!
Και, ας προσέξουν, να υπάρχει και ένα βιογραφικό σημείωμα για να ξέρει το παιδί από ποιόν συγγραφέα εμπνέεται και να ψάξει κατόπιν για συνδεόμενες πληροφορίες ή να γράψει και να μελετήσει ή να κάνει κάποιαν εργασία το ίδιο.
Ανθολογώ υποτυπωδώς: Φίοντορ Ντοστογιέφσκι, Τόμας και Κλάους Μανν, Σιμόν Βέϊλ, Χόρχε Λούϊς Μπόρχες, Έρνεστ Χέμινγουαίη, Λέων Τολστόϊ, Χέρμαν Έσσε, Χόρχε Σεμπρούν, Οκτάβιο Παζ, Τζακ Λόντον, Μαξίμ Γκόρκι, Αλμπέρ Καμύ, Τζων Στάϊνμπεκ, Φρήντριχ Νίτσε, Ιούλιο Βερν, Ερνέστο Σάμπατο, Ζόρζε Αμάντο.
Υπάρχουν, ακόμη, και θεατρικοί συγγραφείς, δοκίμια, κείμενα τέχνης από καλλιτέχνες και, βέβαια, οι Έλληνες Καβάφης, Παλαμάς, Καζαντζάκης, Ελύτης και Ρίτσος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου